Hahajima
| Katutubong pangaran: Japanese: 母島 | |
|---|---|
 Mapa kan Hahajima Rettō (napasala nin tanda an Imōtojima na Tori-shima) | |
  Hahajima | |
| Heograpiya | |
| Kinamumugtakan | Kadagatan Pasipiko |
| Tagboan | 26°39′N 142°10′E / 26.650°N 142.167°E |
| Arkipelago/Kaiislahan | Mga isla nin Bonin |
| Hiwas | 19.88 km2 (7.68 sq mi) |
| Pinakahalangkaw na punto | Chibusayama |
| Administrasyon | |
Hapon | |
| Prepektura | Tokyo |
| Pang-irarom na prepektura | Ogasawara |
| Dolohan | Ogasawara |
| Demograpiko | |
| Populasyon | 440 (2021) |
| Densidad nin pop. | 22.1/km2 (57.2/sq mi) |
| Mga etnikong grupo | Haponon |
An Hahajima, Haha Jima, o Haha-jima (母島, boot sabihon Ina na Puro) iyo an ikaduwa sa pinakadakulang puro sa Bonin o mga isla nin Ogasawara SSE kan mga Isla nin Irukan kan Hapon. An matarik na barisibisan na isla, na kung sain nasa 21 km2 (8 sq mi) an hiwas, na may populasyon na 440.[1] Parte ini kan Dolohan nin Ogasawara sa Pang-irarom na Prepekturang Ogasawara, na pigtatanyang 1,000 km (620 mi) sa habagatan kan Tokyo, Hapon.
An pinakahalangkaw na tuktok kan Hahajima iyo an Chibusayama (lit. Suso na bukid), na pigtatanyang 462 metres (1,516 ft), asin Sakaigatake, 443 metres (1,453 ft). Parte ini kan sarong arkipelago na kinababalihan kan Chichijima na dai malagpas sa 50 km (31 mi) sa amihanan asin an kataid na sararadit na isla arog kan Anejima asin Imōtojima asin Mukōjima. An pugro namukna an Hahajima Rettō (母島列島; "Pugro nin Baily" kaidto).
Uusipon[baguhon | baguhon an source]
Nagsuhestiyon an Mikronesyanon mga kasangkapan at mga ukit kan mga suanoy na pagbisita o pangingirukan alagad haloy na nin mayong nag-iirok sa isla bago ini nadayag giraray nugad —alagad baad napasala[2]—kredito ki Bernardo de la Torre sa saiyang nabigong pagbabalo kadtong 1543 na maghanap nin paamihanan ma ruta pabalik sa Mehikong hali sa Filipinas. Orihinal na pinangaranan ni Captain James Coffin, kan whaler Plantilya:Ship an pinakadakulang isla sa pugro nin "Isla nin Fisher", na nagin Hahajima, asin an pangaduwang pinakadakula na "Isla nin Kidd", pagkatapos kan mga kagsadiri kan saiyang vessel. Namidbid an isla sa "mga isla ni Coffin". (Inaapod man an Hahajima na Isla nin Hillsborough.) Nagin irukan an Hahajima kan mga Europeo bago naging parte kan Hapon.
Sa kasagsagi kan Gubat sa Pasipiko, hinali kan gobyernong Hapones an lokal na populasyon nin sibilyan asin pinapusog an isla. Pira ka honga ining inatake kan mga parabomba kan US. Inot kadtong Disyembre 4, 1944 kadtong hanapon kan Navy an mga eroplano kan Fleet Air Wing One na nagbali sa mga parabomba nin Seventh Air Force sa pag-atake sa mga instalasyon sa isla pati na man an Iwo Jima. Makalihis an apat na aldaw nagkaigwa nin panibagong pag-atake kan Fleet Air Wing One. Tapos kan Disyembre 10, an B-25 Mitchells na gikan sa 2nd Marine Aircraft Wing, natamaan sa shipping moored sa Hahajima.[3] Saro na ngunyan an mga labi kan mga depensibong kuta sa mga atraksyon nin panturista kan isla.
An populasyon, na 1,546 kadtong 1904 asin 1,905 kadtong 1940, 450 na sana ngunyan. Sarong dalan an nagtatakod sa inabandunang dolohan nin Kitamura (北村) asin amihanan na puro kan isla paduman sa dolohan kan Okimura (沖村) - "Newport" kaidto, sa kahabagatan na puro kan isla, kung sain mahihiling an daungan. Madudumanan an isla sa paagi kan ferry sa laog kan haros duwang oras hali sa Chichijima. Nakasusug an ekonomiya kan Hahajima sa komersyo nin pagsisira, turismo pati na man an rum distillery na pinapadalagan kan estado.
Edukasyon[baguhon | baguhon an source]
Nagpapadalagan an Dolohan nin Ogasawara nin pampublikong elementarya asin junior high school sa isla, an Ogasawara Village Municipal Haha-jima Elementary School asin Junior High School (小笠原村立母島小中学校).[4] An Tokyo Metropolitan Government Board of Education an nagpapadalagan sa Ogasawara High School[1] Archived 2020-02-15 at the Wayback Machine. sa harani na Chichijima.
Ekolohiya[baguhon | baguhon an source]
Dakula an interes kan Hahajima sa mga malakolohista huli ta sa endemikong pandaga na suso na fauna, kabali an eponymous na Lamprocystis hahajimana. Huli sa halawigan na presensya nin invasive species kabali an mga kanding (na kun sain niraraot an habitat) asin mga rodent, mga flatworm asin an rosy wolfsnail (na kun sain kinakakan an mga subong na suso), kikatakutan na kadakol sa mga endemiko an mapupuho'.[5]
Alagad kadaklan kun bako man gabos na endemikong espesye nin pandaga na suso, an namamantinir sa harayong rawis nin Higashizaki sa subangan na baybayon. Saro ining medyo malinig na kalawigan kan daga, magayon na tanawon alagad masakiton aboton (kaipuhan na magsakat sa Mt. Chibusa bago magbaba sa rawis). Binibilog ini nin mahimpis na seacliff na nakapalibot sa sarong talampas na may kadlagan na Chinese fan palm (Livistona chinensis), pandanus asin broadleaf (e.g. Persea kobu, sarong lalag na abokado), asin garo dai hinihiro kan mga nagsasakyadang mga espesye sa ngunyan. Ipigsuhesyon na kaipuhan imonitor an pag-akses sa lugar, tanganing dai matuyong makaambag an mga bisita sa pagraot sa kakaibang lugar na ini.[5]
Mga suso[baguhon | baguhon an source]
An gabos na mga suso na ini, endemiko man sana sa mga Isla nin Bonin.
- Boninena callistoderma - Delikado, limitado ngunyan sa Hahajima asin sa harani sa Anejima[5]
- Gastrocopta boninensis - Vulnerable
- Hirasea acutissima - Delikado (tinutubudan na puho, nadayag giraray kan 2003), endemiko sa Hahajima[5]
- Lamellidea biplicata - Vulnerable
- Lamprocystis hahajimana - Delikado
- Mandarina hahajimana - Kulang sa datos, posibleng bago taxon[5]
- Mandarina polita - Kulang sa datos
- Ogasawarana yoshiwarana - Delikadong marhay (tinutubudan na puho, nadayag giraray kan 2003), endemiko sa Hahajima[5]
- Ogasawarana arata - Kulang sa datos
- Paludinella minima - Kulang sa datos
- Vertigo dedecora - Vulnerable
- Tornatellides tryoni
Mga gamgam[baguhon | baguhon an source]
Sa mga gamgam, an Bonin white-eye (Apalopteron familiare), sarong matingkad na kolor passerine, garo mayo nang nangyayari sa ibang lugar kundi sa Hahajima.[6] An puho na Bonin grosbeak (Chaunoproctus ferreorostris) nugad sinasabing yaon sa pugro nin Hahajima (dawa bako sa Haha-jima mismo), alagad bako ining totoo. An Columba janthina nitens, an pang-irarom na espesye nin bonin kan Japanese wood-pigeon, nugad na nagdayo sa Haha-jima. Dawa na dai sigurado kun nuarin ini napuho sa islang ini,[7] garo ganap na nawara an taxon kadtong 1980s, alagad nadayag giraray kadtong 1998. Minimidbid an isla na sarong Importanteng Lugar kan Gamgam o Important Bird Area (IBA) kan BirdLife International.[8]
Mga toltolan[baguhon | baguhon an source]
Mga pagsambit[baguhon | baguhon an source]
- ↑ "支庁の案内: 管内概要 (Japanese)". 2021-04-01. Retrieved 2022-06-16.
- ↑ Welsch (2004).
- ↑ "CINCPAC COMMUNIQUÉ, DECEMBER 1944". www.ibiblio.org. Retrieved 6 July 2022.
- ↑ "学校教育 Archived 2018-03-09 at the Wayback Machine.." Ogasawara, Tokyo. Retrieved on March 8, 2018.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 Chiba et al. (2007)
- ↑ "Apalopteron familiare". The IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Hume, Julian P. (2017). Extinct Birds. Bloomsbury Publishing. p. 495. ISBN 9781472937469.
- ↑ "Hahajima islands". BirdLife Data Zone. BirdLife International. 2021. Retrieved 26 January 2021.
Bibliograpiya[baguhon | baguhon an source]
 |
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Hahajima. |
- Plantilya:Aut (2007): Endemic Land Snail Fauna (Mollusca) on a Remote Peninsula in the Ogasawara Archipelago, Northwestern Pacific. Pacific Science 61(2): 257–265. DOI: 10.2984/1534-6188(2007)61[257:ELSFMO]2.0.CO;2 HTML abstract
- Welsch, Bernhard (June 2004), "Was Marcus Island Discovered by Bernardo de la Torre in 1543?", Journal of Pacific History, 39 (1), Milton Park: Taylor & Francis, pp. 109–122, doi:10.1080/00223340410001684886, JSTOR 25169675 Unknown parameter
|s2cid=ignored (help).
- Webarchive template wayback links
- Mga artikulo na naglalaog nin teksto sa tataramon na Japanese
- Mga artikulo na igwang mga teksto nin tataramon na Hapon
- Portal templates with all redlinked portals
- Pages with citations using unsupported parameters
- Mga artikulo sa Wikipedia na igwang mga panmidbid na VIAF
- Mga artikulo sa Wikipedia na igwang mga panmidbid na LCCN
- Mga isla nin Bonin
- Mga isla kan Tokyo