Jump to content

Heometriya

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
An ilustrasyon kan Desargues' theorem, sarong resulta sa heometriyang Euclideyano asin prohektibo.

An heometriya (Ingles: geometry; gikan sa suanoy na Griyego: γεωμετρία; geo- "kinaban", -metron "pagsukol") iyo, kaiba an aritmetika, saro sa mga pinakagurang na sanga kan matematika. Dapit ini sa mga karakter kan ispasyo na relatibo sa distansya, hugis, sukol, asin relatibong posisyon kan mga pigura.[1] An matematiko na yaon sa lado nin heometriya iyo inaapod na heometro.

An lado iyo nagsuruway-suway sa nagkapirang mga sub-lado na depende sa mga paagi kan mga ini—heometriyang diperensyal, heometriyang alhebrahiko, heometriyang komputasyonal, topolohiyang alhebrahiko, heometriyang diskreto (bistado man bilang heometriyang kombinatoryal), asbp.—o sa mga karakter kan Euclideyanong ispasyo na pig-disregardo—heometriyang prohektibo na nagkokonsidera sana nin paglinya kan mga punto pero bako an distansya asin paralelismo, heometriyang affino na pighahali an konsepto kan angulo asin distansya, heometriyang finito na pighahali an pagpapadagos, asbp.

Orihinal na nahaman sa pag-modelo kan pisikal na kinaban, an heometiya may mga aplikasyon sa kagabsan nin siyensya, asin man sa arte, arkitektura, asin iba pang aktibidad na relatibo sa grapika.[2] An heometriya may aplikasyon man sa mga lado nin matematika na dae relatibo. Halimbawa, an mga paagi kan heometriyang alhebrahiko iyo pundamental sa Wiles's proof kan Fermat's Last Theorem, sarong problema na nasambit sa paagi kan elementaryang aritmetika, sagkod dae pa giraray nasisimbag sa laog nin nagkapirang mga siglo.

Panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]
  1. Vincenzo De Risi (31 January 2015). Mathematizing Space: The Objects of Geometry from Antiquity to the Early Modern Age. Birkhäuser. pp. 1–. ISBN 978-3-319-12102-4. 
  2. Walter A. Meyer (21 February 2006). Geometry and Its Applications. Elsevier. ISBN 978-0-08-047803-6.