Hutok

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Hutok
An hutok kan sarong chimpanzee
Identifiers
MeSHD001921
NeuroNames21
TA98A14.1.03.001
TA25415
Anatomikal na terminolohiya

An hutok (Ingles: brain) iyo an sarong organo na nagseserbing sentro kan sistemang nerbyos sa gabos na vertebrates asin kadaklan na hayop na invertibrates. Yaon iyan sa payo, na sa parate harani sa mga organo para sa mga sensasyon arog baga kan bisyon. Ini an pinakakomplikadong organo sa hawak nin vertebrado. Sa sarong tawo, an cerebral cortex igwa nin mga 14-16 bilyones na neuron, asin an kinakarkulong bilang nin mga neuron sa cerebelum 55-70 bilyones.[1] Lambang neuron konektado kan mga synapses sa pirang ribo iba pang mga neuron. An mga neuron na ini parateng nakikikomunikar sa lambang saro sa paagi kan halawig na mga fiber na inaapod na axon, na nagdadara nin mga tren na may senyal na mga pulso na inaapod na mga action potential sa hararayong parte kan hutok o hawak na pinupunteriya an espesipikong mga selulang nag - aako.

An mga hutok orog na kontrolado an ibang organo sa hawak. Ginigibo ninda an ibang kabtang kan hawak kapwa sa paagi kan pagprodusir nin mga modelo nin aktibidad sa kalamnan asin sa paagi kan pagpaluwas kan mga kemikal na inaapod hormona. An sentralisadong kontrol na ini minatogot sa marikas asin organisadong reaksyon sa mga pagbabago sa palibot. An nagkapirang pundamental na klase nin responsiveness na arog baga kan mga reflexo pwedeng gamiton sa spinal cord o peripheral na ganglia, alagad an komplikadong marhay na pagkontrol sa gawe - gawe na basado sa komplikadong sensory input nangangaipo kan impormasyon na nakaukit sa mga kakayahan nin sarong sentralisadong hutok.

An pagpunsionar kan mga selula kan hutok nin indibidwal nasasabotan na ngonyan sa awad - awad na detalye alagad mareresolberan pa an paagi kan pagkooperar ninda sa mga pagtiripon nin minilyon.[2] An dai pa sana nahahaloy na mga modelo sa modernong neuroscience tinatratar an hutok bilang sarong biolohikal na kompyuter, laen na marhay sa mekanikal hale sa elektronikong kompyuter, alagad kaagid kaiyan sa sentido na iyan nakakakua nin impormasyon hale sa nakapalibot na kinaban, itinatagama iyan, asin pinoproseso iyan sa manlaenlaen na paagi.

Ikinokomparar kan artikulong ini an mga rogaring nin hutok sa gabos na klase nin hayop, na may pinakadakulang atensyon sa mga bertebrate. Iyan manongod sa hutok nin tawo sa ngunyan mantang iyan naghihiras nin mga rogaring nin ibang hutok. An mga paagi na an hutok nin tawo napapalaen sa ibang hutok tinutukar sa artikulo dapit sa hutok nin tawo. An nagkapirang tema na posibleng tukaron digdi imbes na tukaron duman huli ta dakol pa an masasabi manongod diyan sa konteksto nin tawo. An pinakamahalagang tukaron kan artikulo sa hutok nin tawo iyo an helang sa hutok asin an epekto kan danyos sa hutok.

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Saladin, Kenneth (2011). Human anatomy (3rd ed.). McGraw-Hill. p. 416. ISBN 978-0-07-122207-5. 
  2. Yuste, Rafael; Church, George M. (March 2014). "The new century of the brain". Scientific American 310 (3): 38–45. doi:10.1038/scientificamerican0314-38. PMID 24660326. Bibcode2014SciAm.310c..38Y. Archived from the original on 2014-07-14. https://web.archive.org/web/20140714190157/http://www.columbia.edu/cu/biology/faculty/yuste/Publications/Yuste_Church_SciAm14.pdf. Retrieved on 2022-11-28.