Imelda Cajipe-Endaya

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Imelda Cajipe-Endaya
KamundaganImelda Cajipe
(1949-09-16) Septyembre 16, 1949 (edad 74)
Manila, Philippines
Alma materUniversity of the Philippines
TrabahoVisual artist, curator, author, activist, community leader
Midbid bilangprintmaking, painting, mixed-media art, installation art

Imelda Cajipe-Endaya (namundag 16 Septyembre 1949) sarong Pilipinong artista biswal, curator, autor, aktibista, asin lider sa komunidad. siya sa saiyang pag-imprenta, pagpinta, magkakapirang arte, asin pagkaag art.Saro man siyang autor kan manlaen-laen na teksto asin libro, siring man komo saro sa kagmukna kan Kasibulan, sarong artista igdi sa Pilipinas. man an nagpoon kan Pananaw Philippine Journal of Visual Arts, na siya an pinakaenot na editor. Imelda Cajipe-Endiya nagin mayor na pigurang feminista asin nasyonal na hiron nin katalingkasan sa Filipinas.An saiyang adbokasiya sa mga babayi nakasentro sa kasaysayan asin kultura kan Pilipino.

Amay na buhay asin edukasyon[baguhon | baguhon an source]

Cajipe-Endaya namundag sa Manila, Filipinas. An saiyang ama, si Dr. Pedro M. Cajipe sarong nakaligtas sa Bataan Kagadanan na Marso, mantang an ina niya si Felipa Baisas (aki ni Francisco E. Baisas), sarong parmasista asin maestro sa kimika.[1] gibo ni Cajipe-Endaya nagbutwa sa panahon nin alsom kan mga taon 1960 asin 1970 sa Pilipinas. panahon na midbid sa inaapod na sosyo-politikal na kariribokan asin pagmata bilang simbag sa deklarasyon kan ley militar sa Pilipinas asin resulta kan guerra nin Vietnam saka pagkakasunod - sunod kan krisis sa ekonomiya.[2] mahihiling na dakula an inpluwensya kan saiyang arte sagkod kan saiyang partisipasyon sa mga kababaihan asin mga hirong katalingkasan kan banwaan sa Pilipinas.

Nagklase siya sa Unibersidad kan Pilipinas College of Fine Arts sa ciudad kan Quezon , Filipinas kun sain nakakua siya nin BA degree sa pag-aanunsyo kan arte kan 1970, asin nag'adal nin historya sa arte asin kritisismo kan 1976 abot 1977.

Karera[baguhon | baguhon an source]

Kan 1976 siya nagpaluwas nin serye nin mga printa na konektado sa kontemporaryong identidad sa Pilipinas, na nginaranan niyang "Ninuno".

Pagkatapos magraduar sa kolehiyo, siya nadamay sa mayor na produksyon nin arapodan asin pag'eskopyo, impluensya kan mga pintor arog ki Benedicto Cabrera asin Ofelia Gelvezon-Tequi. 1979 siya ginawadan nin medalyang bulawan sa pag'imprenta hale sa Arte Asosasyon sa Pilipinas kan 1979. poon siyang magpelika kan 1981. akalihis duwang taon siya nakapaluwas nin pintura nagngangaran "Pasyong Bayan" (Ang Nasyon's Pasyon), na saiyang sinasabing nagpapahayag kan ' makuring kaanggotan kan mga tawo laban sa mga paglapas kan tawo gibo kan sarong diktatoryal na rehimen na nagresulta sa pagkawara kan satuyang demokratikong katalingkasan".

Cajipe-Endaya may part-time na trabaho bilang sarong archival researcher asin parasurat mantang nagpopoon nin pamilya. saiyang imprentahan kan 1979 nakua an saiyang kritikal na pag-onra. 1980, si Imelda Cajipe-Endiya pinagranggo sa saro sa pinakamahusay na sampulong parapaimprenta nin sarong panel kan mga kritiko.[3] [4] siya nag'akò nin "Kasibulan", sarong babaeng artista na kompuwesto,[5] asin nagserbi bilang enot kaining presidente. [6]-eksibit siya sa Pilipinas asin ibang nasyon, nakukontrol an mga mayor na eksibit kan sadiri niya, asin nanginginot sa bagong paghiro bilang sarong organisador, nagtatrabaho sa kultura asin parasurat.[1] dekada 1990, si Cajipe-Endiya nagpoon na magtrabaho sa acrylic, asin nagreresibi nin magkapirang premyo kaiba an espesyal na award gikan sa Cheju Korea pre-Biennale kan 1995, an Araw ng Maynila Award para sa Pagbanga'aryo kan 1998 asin RP Centennial Honors for the Arts kan 1999. 2005 [4] 2009 siya nag-istar sa Estados Unidos kaiba an saiyang agom na si Simplicio, sarong ekonomista asin prodyuser nin mga konsultant.[1] resipyente kan Orang County Arts Federation of New York award kan 2005 asin 2006 saka kan American Society oftemporary Artists (Asca) na premyo sa Syudad nin New York kan 2009. 2017, siya nagpaluwas nin dakulang minual na may titulong "Upheaval", na sinasabing saiyang "kinakaipuhan sa pagpatalingkas kan mga tawo sa presenteng sosyal na mga kahilangan" asin bilang sarong klase nin eternal na pakikipagrelasyon.

publikar man nin magkapirang libro ni Cajipe-Endaya. Enero 2016, ipigluwas an librong "Alter/ (n) about: The Art of Imelda Cajipe Endaya", sarong komparidyaryong artikulo kan anom na importanteng babayi sa saiyang buhay asin an saindang pananaw saka pagmawot para sa pagkakapantay-pantay kan mga babae.

Susi Kan mga tema sa gibo nin pag paktis sa arte[baguhon | baguhon an source]

kan magpuon an karera ni Imelda Cajipe-Endiya, pigsaralak na niya an mga katutubong materyales sa Pilipinas asin porma nin bagong klase tanganing mailipat an saiyang sosyal na pangako sa saiyang pagpraktis sa arte.[7] sa dakulang kabtang kan saiyang trabaho an paggamit nia nin mga simbag asin nadiskobreng bagay. [7] researcher asin parasurat, nadiskubre niya an historikal saka relihiyosong mga materyales arog kan, Doctrina Christiana, mintrina China, asin Boxer Codex na kaidto pang ika-16 sagkod ika-19 siglo sa kolonya nin Espanya. mga antigong ini nagpasabong saiya sa lantad nin detective world Filipino bilang paghahanap kan sarong identidad kultural sa Filipinas. paggamit niya nin mga imahen kan mga apoon nin Filipinas gikan sa pre-kolonyal na ini sarong artistikong eksplorasyon pasiring sa katutubong ginikanan kan nasyon.[8] tratar man kan artista an isyu nin nasyunalismong Amerikano paagi sa saiyang mga gibo na minabale kan mga imahen asin istorya na nagsusuherir kan impluwensiya kan Hollywood, Amerikanong telebisyon, pop music, asin moda - totoong pagbobomba kultural.[9] mga librong ini naglaladawan kan dai malilikayan na tension sa pag - oltanan nin kolonyal asin tubong kultura,[8] siring baga sa ipinaheling sa enot na libro (1979) "Saan Ka Nanggaling, Saan Ka Darating?" (Haen ka pa, saen ka maduman?). nin mga ladawan na may kalay-sunod asin nakasangaw na aqua-tinted silhouette laban sa sarong pinaghalian kan warak-warak na mga iskriturang Espanyol, an gibong ini minasunod sa komplikadong pagbabago sa kultura na inagihan nin sarong katutubong babae [8] asin idinodoon kaini an pangangaipo para sa sosyedad nin Filipinas tanganing mamantinir an identidad kaining kultural.

Pag eksperyensya nin dikurmatibong komunidad asin dislugar kan Filipinas[baguhon | baguhon an source]

Imelda Cajipe-Endaya man an nag'aadal sa heterogeneous na agi kan diaspora nin Filipino. pag-iinteres sa tema kan pagiging Idento nin Filipino, pig'eadalan man niya an agi-agi kan migranteng Filipinas.[10] 1981, siya nagpaluwas nin serye nin mga sosyal na realism painting na naglaladawan kan mga agom na babayi asin ina sa pagpapatotoo kan neo-liberal na pangyayaring pangkabalyo, pagdiskula manungod sa katutubong kultura huli sa teknolohiya asin agrikultura.[11] nagrarom an saiyang pakikilabot sa mga mobimientong pagprotesta mantang nagpopoon na siyasaton kan saiyang mga gibo an mga tema nin diretso nin tawo, kadukhaan asin nasyonal na problema. mahihiling [11] saiyang gibo na "Pasyong Bayan" (Ang Nasyon's Pasyon) (1983), na nagtataram kan pakikitusay kan banwaan kontra militarisation in the Philippines asin mga inhustisya nin ley pangmilitar sa irarom kan diktadura ni Presidente Marcos, na pinaglulubog kan Amerikanong imperyalismo. paggamit niya nin mga periodo, an mga bala, reproduksyon sa arte asin teksto nagtogot saiya makaliwanag sa sosyal, pulitikal, kapalibotan asin ekonomiya saka paglapigot sa laog kan Pilipinas. gibo [12] siya nin pag-aadal sa Philippine printing puon kan ika-17 siglo asin rehiyonal na arte.[10] saiyang mga gibo minalibot sa agi-agi nin panilay na kolonisasyon, an Armageddon gikan sa dagos - dagos na pananakop kan Filipino asin bakong tamang modernisisyon, siring man nagaatubang sa katrauma kaining mga maigot.

mga gibo kan artista orog pang nagkusog sa pag - analisar sa mga isyu asin pakitusay na inatubang nin mga babaeng Filipina kaiba an mga penomenang ordenes nin koreo, hustisya para sa WW11 karangahana kababaihan, babae bilang laboroto eksport asin deretso kan kaakian.[13] pag'ngata' kan pintor sa iba-ibang panahon asin an sosyal na realismong pintura nagpangyari saiya na orog pang mapagantad an mga tema na ini. nalibot an mga paagi kun saen dinadara kan babaeng Filipina an saiyang kultura sa gabos na lugar siya nagduduman bilang simbolo asin tanda, paglaoman na mapangganahan an saindang pagsuway asin kapungawan. laog kan parteng ini kan saiyang trabaho, naggagamit siya nin mga relihiyosong iconograpiya asin elemento kaiba an mga scakular, banal na ladawan, mga pag-aayos o mga awting numero dangan mga libro.[14] Maheheling ini sa saiyang librong "Foreign Domestic Work" (1995), kun saen an salog may kaibang mga teksto nin espesipikong mga isyu na inaatubang kan mga trabahador sa harong asin kan mga solusyon na dian binubutong an sarong nakasakay sa batbat nin babae.[13] pa niya nin pang-aroaldaw na mga bagay hale sa harong mahihiling digdi sa saralak na media asembliya kun sain naggagamit siya nipa asin sawali Hale sa bahay kubo, pati man bado, walis (broom), an lunas kan saiyang lola, an shawl, kan agom kaini, si tinampalingan asin sadiring bawat na sapatos.[13] paggibo kaiyan, ipinapasabot man nia an saiyang personal na eksperyensia sa ngapit, punto de vista o kabatidan. [15] eksperiyensiya bilang emigranteng babayi sa Filipinas mahihiling man sa saiyang trabaho, mantang siya mismo naglipat sa New York haling Manila kan amay na mga 2000.[2] mga pagrorogaring kan Cajipe-Endaya pareho personal na marhay alagad nagtatao man nin mga pananaw na sa pundamental kumpwesto.

Pag laom Asin Pagpakosog[baguhon | baguhon an source]

sa komunidad asin kahaluyan, pinaliyon man ni Imelda Cajipe-Endaya an tema nin pagtao nin kusog asin paglaom.[16] enterong gibo niya, naghahanap siya nin mga heroine asin tagapagsalbar mantang nakakua siyang inspirasyon sa mga aktibistang martir bilang tumang sa rehimeng Marcos, mga rebolusyonaryo poon pa kan huring ika-siyam na siglo politikal na maigot na pakikipaglabanan an independensya asin dai bistong kababaihan na artista.[17] paaging ini, naglalaom siya na maitakod an saiyang sadiri asin kan mga paradalan sa kababaihan niyang hinahangaan, asin naggigibo nin sarong network nin katakod na relasyon sa mga hawak nin heronika na pigsusuway sa bilog na heograpiya asin historiya.[17] saro sa saiyang gibo na "Tanong ni Totoy" (1981), an tema kan katalingkasan sa mga kahaditan sa pagkainkomunikado nin kababaihan pagkatapos kan saindang paghihidaw para sa katalingkasan na iyan.[18] saiyang mga gibo nagpapaabot man kan partisipasyon nin kababaihan sa paghaman nin mga reporma sa deretsos kan trabahador, rekursos pang-ooma asin pagsasadiring daga matapos na an pagbagsak ni Marcos diktador.[18] laog kan 1990, an saiyang mga gibo mas nakasentro sa kapangyarihan nin kababaihan asin sa kusog kaini. mahihiling sa saiyang publikasyon na "Igwang Filipina sa Albania: Ang Stronger Woman Emerges" (1999). [18] panahon na siya mismo nagsasagibo kan saiyang makusog na presensiya sa Pilipinas sagkod sa kinaban nin arte. Imelda Cajipe-Endaya man nagtataram kan kahalagahan sa pagpapadanay nin katutubong kadunungan sa mga panahon na bakong angay an modernong pag - iisip asin pagsakop kan kolonyal.[1] saiyang mga gibo, iyo an kadaklan na nag'oogid kan sentral na papel kun saen an mga Filipinang babae asin arte sa pagbubulong, kapwa an mga lugad kan nasyon, an personal sagkod kolektibong grupo.

Feminismo asin politika[baguhon | baguhon an source]

poon an aktibismo ni Imelda Cajipe-Endaya kan mga taon 1960 sa Unibersidad kan Pilipinas bilang mahusay na estudyante nin arte.[19] balyo siya sa pulitika kan mga estudyante huli sa saiyang lalong nagdidiskubreng maray sa rehimeng Marcos.[19] Cajipe Endaya padagos na nagkakaigwa nin mga papel sa organo asin adbokasiya para sa deretsos kan mga babayi, siring man an sosyal na kahilangan sa harong asin sa sobrang longerg kayan. mahihiling sa saiyang mga arte, siring man an mayor na nakakaambag na papel niya sa Kasibulan (Kababaihan sa Sining sa Bagang Sibol na Kamalayan o Women in Art and Emerging Conscuousness), asin sa Pananaw na nagpangyari nin pagbabago kapwa sa astesttic kahiwasan kan art sa Pilipinas, pati man sa socio-political group ww para sa mga artista, babayi, asin Filipino/o katawo.

Pagkamati sya nin pagigin feminista sa Pilipinas[baguhon | baguhon an source]

An 70s asin 80 sa Filipinas naresibe na importanteng historical juncture, ta ini nahiling an pagbutwa kan grupo nin mga babayi na nagrenta kan basehan kan pakikipaglaban nin kababaihan para sa pagtaong kusog.[20] man may pag-aram o dai, nakakua an grupo nin kondehiyon sa feministang proyekto durante kan panahon asin kapag-arakianan kan mga babaying artista na nasa pinakaimportanteng posisyon ngunyan bilang mga paratukdo, administrador, trabahador pangkultura asin bilang pintor.[20] sarong indibidwal o sa laog nin kolektibong grupo, si Imelda Cajipe-Endaya hinihiling na importanteng babae na nagluwas sa grupong ini.[20] Manuel Rodriguez, Sr. nagkondukta nin mga performance workshop para kaini sinda Cajipe-Endaya nag'atender sa iba pang babaeng artista kan Filipinas kaiba diyan an, Brenda Fajardo, Ofelia Gelvezon Tequi, Adiel Aevalo, Florencia Mota, Jo Escudero, Petite Calaguas, Imelda Nakpil, Ivi Avellana-Cosio, Nelfa Querubin, Mercedes Lising,Vinia Avanceña, Lita Perez, Evelyn Collantes, Rhoda Recto, Flora Mauleon, asin Lorn. inot na Museo curator kan Cultural Centra of the Philippines, Roberto C. Rodriguez (mas bisto sa Chabet), hinapot an nota nin arte bilang sarong establishimento durante kan rehimeng Marcos na minabotong ini mangyayari, nasyonal na identidad asin pagkalegalita.[20] puera sa trabahong ini na pinagpayuniran kan Rodriguez senior asin Chabet, igwa man nin establishimento an gabos na mga organong nakaparalibot sa arte. kabali diyan an Kasibulano asin Kalayaan (Katipunan ng mga Kabaihan para sa Kalayaan o Organisasyon kan Kababaihan Para sa Katalingkasan). nabilog durante kan huring mga taon nin 1980 kun saen an politikal na pagtumang asin radikal tumang sa autoritaryong pamamahala nasa alitoktok kaiyan.

ibang grupo nagluwas sa pagmakulog sa mahiwas na kahaditan huli sa partisipasyon pulitikal, salud sagkod kultura. trabaho an mga grupo na nagbutwa tanganing magkurua asin padagos na makurisan nin sosyal na problema, nag-aayon sa mas mahiwas na pakikipagtusay para sa politikal asin pansosyal na pagbabago.[21] digdi an patagong grupong rebolusyonaryo, Makakikibaka (Malaying Kilisan ng Bagong Kabibaihan o Libreng Movement of New Women) na nagpoon dai nahaloy bago magdeklara nin ley militar si Presidente Ferdinand Marcos kan 1972.[21] sa grupong ini an GABRIELA, Konseho kan Primary Health, Mga Artistang Pankahayag kan Pilipinas Women's Desk, asin lamesa nin kababaihan sa Kultural na Kurre kan gobyerno.[21] -ambag an mga Manungod na Artista kan Pilipinas Women's Desk sa pagpahiling nin mga talento kan mga babaying nasa enot pa sanang uswagan, kaiba si Imelda Cajipe-Endaya.[21] sa mga koalisyon na ini, nag-uswag an urulay manungod sa feministang kaugalian asin teoriya, mala ta padagos ining nagiging parapangga ki Kasibulan nin mga artista na nagmamanukal nin feminsidad paagi kan saindang arte.

Kasibulan[baguhon | baguhon an source]

patotoohan man kan peryodo nin alsom an pagpatindog kan gabos na mga organong pang-women kabali an Kasibulan na para digdi si Imelda Cajipe-Endaya nagpoon bilang iyo an kagmuknang presidente.[22] [23] ini nin legal kan 1989, asin nakabasar iyan sa sarong iribang paglilingkod, pagigin bagol saka pagkasararo na ginibo. grupo naglan[24] nin mga kusogg pantao sa kababaihan, na nagluwas hali sa pakikipag-ulay sa mga babayi manungod sa iba-ibang propesyon. bagong demokratikong espasyo na binuksan matapos an pagbungkaras kan diktadura ni Marcos kasunod kan assistant Aquino, tinugutan kan grupo an mga babayi na maokupar an mga lugar na ini. mayor na proyekto kan Kasibulan kabali an pagmukna kan representasyon asin pagkabisegido nin mga babaeng pintor, siring man sarong tugang na lalakeng bugkos sa pag-iriba ninda. uestion m[24] ninda an mga kanon nin arte, asin inangat an mayor na mga stereotypes saka patters sa palibot nin mga pintor asin an saindang papel.[1] hiwas kaini an pagigin miembro asin naagi sa mga pagdolonan bilang kababaihan saka pintor sa laog kan academe, asin nagboses para sa deretsos nin mga babae, lampas pa sa rona nin arte.An mga eksibit kan grupo tinatanya an kahalagahan asin halaga kan mga babayi, nagbabangga sa pagkaprinsanan kan "inti 19, art" at "idigenous arts" o "folk" art.[24] iba pang eksibit arog kan, "Silliina Migrinting Mangatagawa" (Filipinas Miraya Workers), nag - akto nin adbokasiya, urulay asin pag-aadal sa presenteng diamera nin mga babayi sa Filipinas.[3] trabaho man sinda sa mga kababaihan kan Paete, Laguna sa sur na Luzon. nin karibay an mga aestetika asin praktis kultural na nagmukna nin alternatibong lokal na kaugalean sa arte, na nag-aangat asin minabago sa industriya kan estado bilang ini pinagkatampadan kan Nasyunal na Komisyon para sa Kultura asin kan Artes (NCCA). mga gibo ni Cajipe-Endaya pig'iba an taka na doldol gikan sa Paete, saiyang ginikanang banwa, tanganing makagibo nin bagong mga ladawan kan mga babayi mantang naghuhurot sa limitasyon kan mahusay asin soanoy na arte.[24] mga gibo kan grupo asin ni Cajipe-Endaya nagpapahiling nin sarong istorya na minukna paagi sa pagiging magturugang asin pagkasararo na naabot para sa pagkipagmanuhan kan mga tawo mantang an ordinaryong mga agi-agi nin kariribokan asin kapangganahan.[23] angat na magkaigwa nin sosyal na pagbabago, an pagigin magturugang asin pagkasararo nagpapakosog sa mga babae tanganing ipadagos ninda an saindang pag - atubang sa mga kadepisilan na ini.

Pananaw Philippine Journal of Visual Arts[baguhon | baguhon an source]

Imelda Cajipe-Endaya an Nasyunal na Komisyon para sa Kultura asin kan Artes (NCAA) Filipinas-unded Pananaw. myembro siya kan Komite sa Biswal Arts, na ipinairarom sa ley na nagmukna kan NCCA bilang mayor na hawak kultural na katakod kan Opisina kan Presidente.[25] sentro an NCCA sa pagmukna nin pagbabago gikan sa daga, na igwang gamot sa boluntaryong trabaho, na may mga prayleng artista hali sa iba-ibang disiplina, asin Pilipinong katutubong komunidad hale sa norteng parte kan Filipinas. ng mga boluntaryo an nakakua kan saindang partisipasyon sa laog nin polisya asin padalagan kan gobyerno, minsan siring bilang trabahador sa kultura, pinapagdanay sinda sa aspeto na magin panduwa sa "hard-ball political".

Nagtrabaho si Cajipe-Endaya kaiba ni Paul Zafaralla, sa Pagdomosyon kan grupo, Research and Publications sub-kommitte tangani na maibuo an proyektong komite kan Biswal Arts: Pananaw.[26] an enot na Pilipinong magasin sa arte arog kaini, ta ini nagtrabaho tangani na baguhon asin kontrahon an "manila-sentral, market chief ported, blue chef master-inflect" artwork and film na mahihiling sa laog kan Pilipinas durante kan panahon na idto na minabale sa dakulang mayoriya nin arte na pinoprodusir asin nakaeksibit sa bilog na nasyon.[26] Cajipe-Endaya nakinegosyar sa kadakol na mga indibidwal na hale pa igdi, ideological, heograpikal na mga kaugalean tanganing maka'oroyon sa pagmukna kan Pananaw.[26] an serye nin magasin nagin bakong angay huli sa konsintiente kan mga pigurang pang-organisa, asin pagbabago sa mga trabaho sa laog kan estruktura nin komite. grupong bakong angay pinorma hale sa sarong grupo na daing ibang artista pasiring sa saro na nagtatrabaho kaiba nin mga kritiko, manedyer kan kultura, saka galerista tanganing makagibo nin mabungang mga diskurso sa pag - oltanan nin mga aktor sa laog kan kinaban nin arte.[26] ikaduwang tomo, an Cajipe-Endiya nagsibog hale sa posisyon bilang direktor nin proyekto, na nagpangyaring magkaigwa nin autonomong pagdalagan kan Pananaw, huli sa puwersa kan mga hoben na editor, parasurat, asin artista na nagtotogot sa pag - oltanan nin laen - laen na sanga nin paggibo nin kahulogan.[26] Cajipe-Endiya nagtataram dapit sa papel kan Pananaw sa mga diskurso sa laog nin mga pamiles asin periodo, na nagbubunga nin parehas na pagriribay-ribay kan mga artista asin iskolar para sa mga indibidwal, magdakul an nasyon asin arte.


Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. ↑ Empty citation (help) 
  2. ↑ Empty citation (help) 
  3. ↑ Kintanar, Thelma B; Ventura, Sylvia Mendez (1999). Imelda Cajipe Endaya: Toward a People's Art. Quezon City: Ateneo De Manila University Press. pp. 53–68. 
  4. ↑ 4.0 4.1 "Imelda Cajipe-Endaya exhibit at St. Scholastica's Museum". http://lifestyle.inquirer.net/132445/imelda-cajipe-endaya-exhibit-at-st-scholasticas-museum/#ixzz4b30sj8fJ. 
  5. ↑ Empty citation (help) 
  6. ↑ Piecing Together a World in Which We Can Dwell Again: The Art of Imelda Cajipe Endaya. 
  7. ↑ 7.0 7.1 Kintanar, Thelma B; Ventura, Sylvia Mendez (1999). Imelda Cajipe Endaya: Toward a People's Art. Quezon City: Ateneo De Manila University Press. pp. 53–68. 
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Piecing Together a World in Which We Can Dwell Again: The Art of Imelda Cajipe Endaya. 
  9. ↑ Empty citation (help) 
  10. ↑ 10.0 10.1 Empty citation (help) 
  11. ↑ 11.0 11.1 "Imelda Cajipe-Endaya exhibit at St. Scholastica's Museum". http://lifestyle.inquirer.net/132445/imelda-cajipe-endaya-exhibit-at-st-scholasticas-museum/#ixzz4b30sj8fJ. 
  12. ↑ Piecing Together a World in Which We Can Dwell Again: The Art of Imelda Cajipe Endaya. 
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 "Imelda Cajipe-Endaya exhibit at St. Scholastica's Museum". http://lifestyle.inquirer.net/132445/imelda-cajipe-endaya-exhibit-at-st-scholasticas-museum/#ixzz4b30sj8fJ. 
  14. ↑ Empty citation (help) 
  15. ↑ . 2007. 
  16. ↑ "Imelda Cajipe-Endaya exhibit at St. Scholastica's Museum". http://lifestyle.inquirer.net/132445/imelda-cajipe-endaya-exhibit-at-st-scholasticas-museum/#ixzz4b30sj8fJ. 
  17. ↑ 17.0 17.1 . 2014. 
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 Piecing Together a World in Which We Can Dwell Again: The Art of Imelda Cajipe Endaya. 
  19. ↑ 19.0 19.1 Datuin, Flaudette May V (2002). Home Body Memory: Filipina Artists in the Visual Arts, 19th Century to the Present. Quezon City: University of the Philippines Press. 
  20. ↑ 20.0 20.1 20.2 20.3 Datuin, Flaudette May V (2002). Home Body Memory: Filipina Artists in the Visual Arts, 19th Century to the Present. Quezon City: University of the Philippines Press. 
  21. ↑ 21.0 21.1 21.2 21.3 Datuin, Flaudette May V (2002). Home Body Memory: Filipina Artists in the Visual Arts, 19th Century to the Present. Quezon City: University of the Philippines Press. 
  22. ↑ Piecing Together a World in Which We Can Dwell Again: The Art of Imelda Cajipe Endaya. 
  23. ↑ 23.0 23.1 Fajardo, Brenda V. (2010). "Sisterhood and Solidarity: Imelda Cajipe Endaya and the Kasibulan". Alter/(n)ations: The Art of Imelda Cajipe Endaya. Quezon City: University of the Philippines Press. pp. 58–69. 
  24. ↑ 24.0 24.1 24.2 24.3 Datuin, Flaudette May V (2002). Home Body Memory: Filipina Artists in the Visual Arts, 19th Century to the Present. Quezon City: University of the Philippines Press. 
  25. ↑ Legaspi-Ramirez, Eillen (2010). "Deliberate Associations: Threading Discourse and Practice". Alter/(n)ations: The Art of Imelda Cajipe Endaya. Quezon City: University of the Philippines Press. pp. 58–69. 
  26. ↑ 26.0 26.1 26.2 26.3 26.4 Legaspi-Ramirez, Eillen (2010). "Deliberate Associations: Threading Discourse and Practice". Alter/(n)ations: The Art of Imelda Cajipe Endaya. Quezon City: University of the Philippines Press. pp. 58–69. 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Imelda_Cajipe-Endaya&oldid=267702"