Jump to content

Kumander Liwayway

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Kumander Liwayway
KamundaganRemedios Guinto Gomez
c. 1919
Mexico, Pampanga, Philippine Islands
Kagadanan15 May 2014 (aged 94–95)
Quezon City, Metro Manila, Philippines
Iba pang mga ngaranRemedios Gomez Paraiso
TrabahoNurse, Military Commander
AgomBanaag Paraiso

Si Remedios Guinto Gomez-Paraiso (1919 – Mayo 15, 2014), midbid sa bantog na bansag niyang Kumander Liwayway, sarong kumander sa Huk na Rebelyon.

Kaamayi nin buhay

[baguhon | baguhon an source]

Si Kumander Liwayway aki ni Basilio Gomez, an bise alkalde kan Mexico, sarong banwaan sa Pampanga, Filipinas. Kan hubin pa, siya interesado sa pagtahi-tahi nin mga bado asin mgam olor, asin nagbabali ngani sa mga pagarayonan na kontes. Kan 1941, durante kan Ikaduwang Gerang Pankinaban, an Hapon linusob an Filipinas. An saiyang ama nagbilog nin pwersa sa paglaban sa mga Hapones. An ama niya nadakop asin kinadog-kadog dangan ginadan. An bangkay kaini ipigparada pa asin pinahiling sa tinampo ngani dai daa pag'arogan. Gibo kaini, siya naglayas sa harong asin nag'apil sa pwersa nin mga gerilya na laban sa Hapon.[1]

Mga Gerilya kan Ikaduwang Gerang Pankinaban

[baguhon | baguhon an source]

Si Remedios asin saiyang tugang na si Oscar inagtdang magbali sa Hukbalahap, sarong hiron nin mga gerilya na nag'ooperar sa bandang bgukid kan Arayat. An pwersa mgerilya binasagan siyang Kumander Liwayway, na bhoot sabihon "Commander Dawn". Pinili niyang mag'apil ngani "magadan man siya naglalaban". Siya nagsakat sa ranggo kan militar na nagresibi nin kombat training asin edukasyon Marsista.[1]

Si Liwayway daa nagbabado nin pormmal asin nalahid pa lipstick sa ngabil ta an rason ipiglalaban niya an pagkatawo niya bilang babae pag yaon sa batalya asin engkwentro. Enot nagin siyang nars. Durante kan Rebelyon nin Huk, 10% kan mga soldados mga babae. Dangan siya nataas sa ranggo asoin nagin nang kumander kan saiyang military squad.

Durante kan Batalya sa Kamansi, an pwersang rebelde pigmandohan na mag'aratras. Si Liwayway asin saiyang squad dai nag'uyon. Luminaban na husto ini maski napipilawan sa bilang nin mga soldados.[2] Resulta kaini, an mga soldados na Hapones iyo an uminatras. Pakapangyari kaining ipinahiling niyang kaisogan, an pangaran ni Liwayway naglakop nanggad sa kabantogan.[3]

  1. 1.0 1.1 Lanzona, Vina A. (2009). Amazons of the Huk Rebellion (Gender, Sex, and Revolution in the Philippines). Wisconsin: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-23094-4. 
  2. Schmermund, Elizabeth (2017). Women Warriors. Berkeley Heights, NJ: Enslow Publishing. pp. 114–116. ISBN 978-0766081512. 
  3. Stilwell, Blake (2023-02-28). "How a Beauty Queen Turned Guerrilla Avenged Her Father's Death in World War II". Military.com (in English). Retrieved 2023-03-07.