Elektrikong kuryente
| Elektrikong kuryente | |
|---|---|
 Sarong simpleng elektrikong sirkito, kun sain an kuryente iyo pigrerepresenta kan letrang i. An relasyon sa tahaw kan boltahe (V), resistansya (R), asin kuryente (I) iyo V=IR; bistado bilang an Ley ni Ohm. | |
| Bistadong mga simbolo | I |
| Yunit na SI | ampere |
| Deribasyon gikan sa ibang mga kantidad | |
| Dimensyon | |
An elektrikong kuryente (Ingles: electric current) o kuryente sana, iyo an bulos nin mga kargadong partikulo, arug kan mga elektron o iyono, na minahiro sa elektrikal na konduktor o ispasyo. Nasusukol ini sarikas kan pagbulos nin elektrikong karga sa ibabaw kan sarong bagay o sa sarong kontroladong bolyum.[1][2] An mga minahirong partikulo iyo inaapod na parakulkol nin mga karga, na iyo pwedeng saro o pirang klase nin mga partikulo, depende sa konduktor. Sa mga elektrikong sirkito, an parakulkol nin mga karga iyo harus mga elektron na naghihiro sa mga linya nin kable. Sa mga semikonduktor, pwede sinda magin mga elektron o hole. Sa mga elektrolito, an parakulkol nin mga karga iyo mga iyono, mientras sa plasma na sarong iyonisadong gas, sinda iyo mga iyono asin elektron.[3]
An SI na yunit kan elektrikong kuryente iyo an ampere, o amp, na iyo an bulos nin elektrikong karga sa ibabaw kan sarong bagay sa rikas na sarong coulomb kada segundo. An ampere (simbolo: A) iyo sarong SI na basehang yunit.[4] An elektrikong kuryente iyo pigsusukol kan kagamitang inaapod na ammetro (ammeter).[2]
An mga elektrikong kuryente nagmomokna nin mga magnetikong hiwas, na iyo nagagamit sa mga motor, generator, induktor, asin transformer. Sa mga ordinaryong konduktor, nagkakawsa sinda nin Joule heating, na nakakamokna nin liwanag sa inkandesendong ilaw. An mga kuryenteng baryente sa oras iyo minaluwas nin elektromagnetikong wave, na iyo ginagamit sa telekomunikasyon sa pagheras nin mga impormasyon.
Hilingon man
[baguhon | baguhon an source]Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ Horowitz, Paul; Hill, Winfield (2015). The art of electronics (3rd ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80926-9.
- ↑ 2.0 2.1 Walker, Jearl; Halliday, David; Resnick, Robert (2014). Fundamentals of physics (10th ed.). Hoboken, NJ: Wiley. ISBN 978-1118230732. OCLC 950235056.
- ↑ Anthony C. Fischer-Cripps (2004). The electronics companion. CRC Press. p. 13. ISBN 978-0-7503-1012-3.
- ↑ International Bureau of Weights and Measures (2019-05-20), SI Brochure: The International System of Units (SI) (PDF) (9th ed.), ISBN 978-92-822-2272-0
Pinopoonan an artikulong ini sa Siyensya. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.