Langa

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Langa
A photograph of a sesame plant with glossy dark green leaves and a white flower
Langang tinanom
Sayantipiko na klasipikasyon edit
Kahadean: Plantae
Klado: Angiosperms
Klado: Eudicots
Klado: Core eudicots
Klado: Asterids
Orden: Lamiales
Pamilya: Pedaliaceae
Genus: Sesamum
Espesyes:
S. indicum
Ngaran binomyal
Sesamum indicum
Sinonimo[1]
  • Dysosmon amoenum Raf.
  • Sesamum africanum Tod.
  • Sesamum occidentalis Heer & Regel
  • Sesamum oleiferum Sm.
  • Sesamum orientale L.
  • Volkameria orientalis (L.) Kuntze

An langa (sesamum indicum) sarong tinanom sakop sa genus Sesamum asin ini dakul na layas na nagtuturubo sa Aprika asin sa Indya. Ini pig'aataman huli sa pisog kaini na nakukuan asayting ginagamit pansalak sa pagkakan o mismong pirinong pisog kaini sa pagtaong namit asin amyo. Orog na ini sinasalak sa paggibong tinapay, ampaw. Parati ini parte kan mga giso sa Tangang Subangan asin sa Asya. An tinanom na ini natood na sa mga ronang tropikal. Kan 2014, 6.2 milyon metrikong tonelada an nagusi sa kinaban asin an tolong nangengenot na nagproprodusyir iyo an Tansanya, Indya, asin Sudan. Tinatayang an pag'ataman kan tinanom mga 3000 taon nang patalikod. Dakul kan mga species kaini mga layas mansana asin nagtuturubo sa sub-Saharang Aprika. [2]

An langa sarong tinanom na anoman an kundisyon kan dagang tanoman, ini nabubuhay. An mga taga-Ehipto pinupulbos ining magin arina. An mga Tsino limang ribong taon na ginagamit ini bilang pulbong oring. An mga Romano rinurunot an pisog kaini asin nagigin garo santan na panlahid sa tinapay. An lanang napipiris igdi nagagamit sa paggibong sabon, cosmetics, pharmaceutical asin pampahalnas na lana.

Deskripsyon kan tinanom[baguhon | baguhon an source]

An tinanom na ini pwede maglangkaw mga 0.5 abot 2.5 metro (2 abot 9 na pye), an iba masanga, an iba mayong sanga. Saro abot tolong burak an natuhaw sa takogong kan dahon. An kiniskis na pisog an hitsura garo maputing perlas na mga 3 mm (0.1 pul) an laba asin lapnad na garo peras an porma. An kapsula kan pisog na buruka kun alang na, bagay na nawawarak an mga pisog kaini. An pisog lana mayaman sa bitamina B1 asin dietary fiber asin mga mineral. Dusok man ini sa bitamina E, magnesium, copper, kalsyum asin iron..[3]:


Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. "The Plant List: A Working List of All Plant Species". Archived from the original on 2 October 2017. Retrieved 14 January 2015. 
  2. https://www.britannica.com/plant/sesame-plant]www.britanica.com. Kinua 07-06-17
  3. [1] www.huffinggtonpost.com. Ki9nua 07-06-17