Jump to content

Lohika

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Terminolohiyang pang-argumento na ginagamit sa lohika

An lohika (Ingles: logic, gikan sa: λογική, logikḗ, 'pagkakaigwa nin rason, intelektwal, diyalektwal, argumentatibo')[1][2] iyo an sistematikong pag-aadal kan mga balidong kasuguan nin imperensya, i.e. an mga relasyon na nagtaong dalan sa pag-ako nin sarong proposisyon (an konklusyon) sa basehan nin katiripunan nin iba pang mga proposisyon (premiso). Sa mahiwas na pagtanaw, an lohika iyo an analisis asin paghiling sa mga argumento.[3]

Mayo nin pankagabsan na pag-uyon sa kun ano an eksaktong depinisyon o limitasyon kan lohika.[4][5][6] Alagad, an sakop kan lohika kabali an mga:

  • An klasipikasyon kan mga argumento
  • An sistematikong analisis kan mga pormang lohikal
  • An sistematikong pag-adal kan balidad nin mga deduktibong imperensya
  • An kakusogan nin mga induktibong imperensya
  • An pag-aadal nin mga salang argumento, arug kan mga fallacies
  • An pag-aadal nin mga lohikal na paradoksiya
  • An pag-aadal nin sintaks asin semantiko kan mga pormal na tataramon
  • An pag-aadal nin mga konsepto kan kahulugan, denotasyon, asin katotoohan

Sa uusipon, an lohika iyo pangenot na pig-aadalan sa pilosopiya (poon pa kan suanoy na panahon), matematika (poon sa katahawan kan ika-19 na siglo), asin siyensyang pangkompyuter (poon sa katahawan kan ika-20 na siglo). Dae pa nahahaloy, an lohika iyo naadalan naman sa lingwistika asin sa kogintibong siyensya. Sa pankagabsan, an lohika iyo mantinido na sarong makusog na interdisplinaryong lado nin pag-aadal.

Panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]
  1. Liddell, Henry George, and Robert Scott. 1940. "Logikos." A Greek–English Lexicon, edited by H. S. Jones with R. McKenzie. Oxford: Clarendon Press. – via Perseus Project. Retrieved 9 May 2020.
  2. Harper, Douglas. 2020 [2001]. "logic (n.)." Online Etymology Dictionary. Retrieved 9 May 2020.
  3. Gensler, Harry J. (2017) [2002]. "Chapter 1: Introduction". Introduction to logic (3rd ed.). New York: Routledge. p. 1. doi:10.4324/9781315693361. ISBN 9781138910591. OCLC 957680480. 
  4. Quine, Willard Van Orman (1986) [1970]. Philosophy of Logic (2nd ed.). Cambridge, MA.: Harvard University Press. pp. 1–14, 61–75. ISBN 0674665635. JSTOR j.ctvk12scx. OCLC 12664089. 
  5. McGinn, Colin (2000). Logical Properties: Identity, Existence, Predication, Necessity, Truth. Oxford: Clarendon Press. doi:10.1093/0199241813.001.0001. ISBN 9780199241811. OCLC 44502365. 
  6. McKeon, Matthew (2003). "Colin McGinn. Logical properties: identity, existence, predication, necessity, truth. Clarendon Press, Oxford 2000, vi + 114 pp." (in en). Bulletin of Symbolic Logic 9 (1): 39–42. doi:10.1017/S107989860000473X. ISSN 1079-8986. https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S107989860000473X/type/journal_article.