Longyi

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Longyi
Sarong Burmese na lalaki sa sarong longyi
KlasePalda
MateryalesSeda, gapas
Ginikanan na lugarBurma (Myanmar)

An longyi (Burmes: လုံချည်; MLCTS: lum hkyany; pronounced [lòʊɰ̃dʑì]) sarong tabas nin tela sulot sa Burma. Ini mga 2 metres (6.6 ft) sa laba asin 80 centimetres (2.6 ft)sa lakbang. An badoon parati tinatahi na silindrikal an hitsura. Hinaharikos, laylay abot bitis, asin napupugolan sa pagsoksok sana kaini na higot. Kun minsan kinalakoskos paitaas na luwas an tuhod ngani bwelo sa paghiro. An Myanmar na longyi guminikan sa Bengal. Siring man na pagbuloson nakukua sa Indya, Banglades, Sri Lanka, asin sa Arkipelagong Malay. Sa subkontinente nin Indya, ini nabibisto sa iba-ibang pangaran, lungi, longi, kaili o saaram.

An mga lalaking dai tataong magbasa garo mansana arog sa buta; mga babae na dai tataong maghabol arog mansana sa sarong pilay.

— saro ining ariwagang Burmes kan panahon na lambang harong igwang habolan asin an mga babae naghahabol kan gabos na longyi karaipohan kan pamilya.[1]

Kasaysayan[baguhon | baguhon an source]

Sarong lalaking nakasulot nin taungshay paso kan huring 1800s

An modernong longyi, sarong pidaso nin cylindrical na tela na dai pa nahahaloy an pagpamidbid sa Burma. Nagin bantog ini durante kan British colonial rule, rinibayan an paso asin htamein kan panahon na prekoloniyal.[2] An katagang longyi dating nanonongod sa sarong na sinusulot kan mga lalaking Malay.[3]

Burmese watercolour gikan kaidtong ika-19 na siglo. Sarong babaeng naghahabol nin paso sa loom mantang an lalaki, nakasulot nin paso.

Kaidtong panahon na prekolonyal, an panlalaking paso dating sarong halabang pidaso nin 30 feet (9.1 m) inaapod na taungshay paso (တောင်ရှည်ပုဆိုး) asin dai tinatahi. An htamein man sarong 4.5 feet (1.4 m) halabang pidaso nin telang bukas sa atubangan nganing mahiling an piga-piga, with a dark strip of cotton o tinahi sa itaas na gayad, an patterned sheet nin tela sa tahaw asin sarong strip nin pula o puting tela tinahi sa ibaba, trailing sa ibaba na garong sarwal train.[4][5] Paso was commonly worn by men in 19th century Burma and Thailand.[6][7] An bilang nin tela sa paso sarong simbolo nin sosyal na estado.[7]

Sarong babae nakasulot nin daan na htamein istilong bantog sagkod kan 1900s.

Sarong bisitang taga-solnopan sa Rangoon kan ika-19 na siglo nagsurat:

"Haros gabos na lalaki huba poon sa iksan, o nakasulot nin sadit na puting bukas na linen na jacket, na may sarong voluminous putso [paso] nakapuripot nin higot sa palibot kan saindang loins asin tinipon nganing magin sarong great bundle o bugkos sa atubangan."[8]

Sarong ika-19 na siglo sarong watercolor naglaladawan nin mga paratindang nakasulot nin longyi .

Sa pagbisita sa Amarapura, si Henry Yule ilinaladawan an pasos asin an saiyang equivalent para sa kababaihan, an htameins, bilang "an pinakaimportanteng artikulo nin lokal na produksyon", employing an sarong dakulang proporsyon nin the local population. An seda gikan pa sa Tsina.[6] He wrote:

"An pidasong putso parating poon sa siyam sagkod sa sampulong yarda an laba. Kapag ginibo para gamiton an laba kan web pinutol sa kabanga, na tinahi na matakod nganing magkaigwa nin dobleng lakbang. Saro ining girt sa palibot kan ikasa na mayo nin ano man na higotan."[6]

Alagad, sa pagpoon kan colonial rule, Lower Burma asin sa mga lugar na urban marikas nindang inadaptar an longyi sinusulot sa istilong Malay asin Indian, na kinokonsiderar na mas konbenyenteng suluton.[4][5]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. "Traditional Folk Weaving Art of Myanmar inc. video". Archived from the original on 2007-10-06.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. Thant Myint-U (2008). The River of Lost Footsteps: A Personal History of Burma. Macmillan. p. 182. ISBN 9780374531164. 
  3. Judson, Adinoram (1893). Judson's Burmese-English dictionary. Government of Burma. 
  4. 4.0 4.1 Ferrars, Max; Bertha Ferrars (1900). Burma. S. Low, Marston and Company. 
  5. 5.0 5.1 Imperial gazetteer of India. 10. Superintendent of Government Printing. 1908. p. 46. 
  6. 6.0 6.1 6.2 Sir Henry Yule (1858). A narrative of the mission sent by the governor-general of India to the court of Ava in 1855: with notices of the country, government, and people. Smith, Elder and co. pp. 154. 
  7. 7.0 7.1 Bowie, Katherine A. (February 1993). "Assessing the Early Observers: Cloth and the Fabric of Society in 19th-Century Northern Thai Kingdoms". American Ethnologist 20 (3): 138–158. doi:10.1525/ae.1993.20.1.02a00070. 
  8. Annie Brassey; Mary Anne Broome (23 December 2010). The Last Voyage, to India and Australia, in the Sunbeam. Cambridge University Press. p. 121. ISBN 978-1-108-02471-6.