Magdalena Leones
| Magdalena Leones | |
|---|---|
| Kamundagan | Agosto 19, 1920 Lubuagan, Kalinga |
| Kagadanan | Hunyo 16, 2016 |
Lulubngan | Libingan ng mga Bayani |
| Military career | |
| Alyansa | .svg){kind=small} Estados Unidos Filipinas |
| Mga labanan/Mga giyera | Ikaduwang Gerang Pankinaban |
Si Magdalena Leones (Agosto 19, 1920 – Hunyo 16, 2016) iyo sarong Filipinang intelehenteng opisyal durante kan Ikaduwang Gerang Pankinaban. Siya an pinakaenot asin kasarosarong Asyano na nakaresibe nin Silver Star Medal para sa saiyang kontribusyon sa panahon nin giyera.[1][2][3][4]
Personal na buhay
[baguhon | baguhon an source]Si Leones iyo namondag sa Lubuagan sa sarong pang-ebanghelyo na misyonaryo. Nagsirbe siya bilang sarong She served as a diyakonisa sa United Evangelical Church.[5]
Si Leones iyo nagtatrabaho bilang sarong paratukdo asin nagpreparar bilang sarong madre kan uminabot an mga Hapones sa Filipinas.[4]
Pakikipaglaban sa giyera
[baguhon | baguhon an source]Kan an simbahan ninda nagin pamayong kwarterya kan batalyon, si Leones nagtabang sa pagbulong kan mga nalugadang soldado. Sa pagbagsak kan Bataan, dae siya suminuko sa rehimeng Hapones sagkod dagos na tuminago. Sa panahong ito, nag-adal siya nin lenggwaheng Nihongo.[5][6][7]
Kan nakaluwas si Leones, saksi siya sa eksekusyon nin dae mababa sa 20 na kahubenan. Nagtulod ini saiya na bisitahon an mga banwaan ngarig maaraman kun papano siya makakatabang, maski ngani an pagbiyahe kaidto pirit na pigbabawalan. Sarong beses man siya nakaligtas nin buhay kan mga Filipinong nag-ebakwar gikan sa eksekusyon kan nakumbinsir niya an mga tropang Hapones na hale sinda sa sarong kasalan.[5]
Dagos man nagpasiring si Leones sa Manila para bisitahon an saiyang mga kabisto sa misyonaryo na miyembro man kan resistensyat. Sa edad na 22 taon, nakaulay noiya si Colonel Russell Volckmann kan United States Armed Forces in the Philippines – North Luzon (USAFIP-NL) sagkod nag-uyon na magin sarong espesyal na ahente.[4][5][1]
Si Leones nagkua asin nagdara nin intel, medikal na mga suplay asin parte nin radyo sa mga teritoryo asin checkpoint kan mga kalaban. Nagsirbe man siya bilang tagapalis sa tahaw nin mga parataram nin Ilokano asin Ingles. An saiyang koneksyon sa simbahan asin kaaraman sa Nihongo iyo bentahe niya sa pagbiyahe asin pagguno nin impormasyon.[5][6]
Pigkredito ki Leones an pag-identipikar nin mga barko kan kalaban na uminabot sa San Fernando, kaiba an mga kontento kaini asin mga respektibong kapitan. Siya an namayo sa pagpasabog nin mga eroplano kan Hapones sa Tuguegarao. Si Leones nag-ipon nin mga parte nin radyo asin nag-rekrut nin mga tekniko para sa saiyang konsistenteng komunikasyon ki Heneral McArthur, hasta sa pagbabalik niya sa Filipinas sagkod an pagreklamar kan Leyte.[5][7][8]
Si Leones iyo naaresto nin tolong beses kan mga Hapones sagkod nakakadulag man dagos. Sa saiyang huring pagkadakop, inagi niya sa mahimas na pakikulay an bantay niyang gwardya kaya siya nakadulag.[5][7]
Si Leones pormal na buminali sa Philippine army bilang sarong korporal. Miyembero kan signal corps hasta tuminapos an giyera.[5]
Pagkatapos nin giyera
[baguhon | baguhon an source]Si Leones nag-istar sa California kan 1969. Nagtrabaho siya sa Pacific Bell bilang sarong sekretarya asin tinago an saiyang mga ambag sa panahon nin giyera.[6][9]
An aki ni Leones naaraman an ambag kan saiyang ina sa giyera kan ini naggigibo kan saiyang research. An saiyang makuapo iyo sarong beses nagsurat dapit saiya bilang sarong heroe nin giyera pero dae nagtubod an paratukdo niya. Kaya pigdara kan saiyang makuapo an medalya niya para ipahiling na totoo an saiyang nasurat.[6]
Pagkagadan
[baguhon | baguhon an source]Si Leones iyo nagadan kan Hunyo 16, 2016 sa Richmond, California sa edad na 95 taon.[6]
An saiyang lawas iyo pigbalik sa Filipinas asin piglubong sa Libingan ng mga Bayani sa Taguig.[3][10]
Mga gawad
[baguhon | baguhon an source]- Silver Star Medal[9]
- World War II Medal
- Resistance Movement Medal
- Philippine Liberation Medal
- Philippine Independence Ribbon[6][11]
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ 1.0 1.1 "5 Filipino heroines who changed Philippine history" (in en). CNN Philippines (Nine Media Corp.). Archived from the original on 17 January 2021. https://web.archive.org/web/20210117220015/https://cnnphilippines.com/life/culture/2017/06/07/5-filipino-heroines.html. Retrieved on 21 March 2021.
- ↑ "Magdalena Leones - Recipient -". THE HALL OF VALOR PROJECT (in English). Sightline Media Group. Retrieved 7 January 2021.
- ↑ 3.0 3.1 Guillermo, Emil. "Magdalena Leones, Filipina WWII Silver Star Recipient Who Aided MacArthur, Dies in California" (in en). NBC News (NBC Universal). https://www.nbcnews.com/news/asian-america/magdalena-leones-filipina-wwii-silver-star-recepient-who-aided-macarthur-n603566.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 "Meet the Filipina Super Spy: Magdalena Leones". Philippine Veterans Affairs Office (in English). 4 July 2018. Archived from the original on 10 January 2021. Retrieved 7 January 2021.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 "‘Lioness of PHL guerilla spies’ Maggie Leones to be buried with full honors" (in en). GMA News Online. 11 July 2016. https://www.gmanetwork.com/news/lifestyle/content/573214/lioness-of-phl-guerilla-spies-maggie-leones-to-be-buried-with-full-honors/story/.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 "On July 4th: Remember acts of courage, uncommon valor" (in en). INQUIRER.net USA. 4 July 2018. https://usa.inquirer.net/13616/july-4th-remember-acts-courage-uncommon-valor#:~:text=Leones%20died%20in%20her%20home,honors%20at%20the%20Heroes'%20Cemetery..
- ↑ 7.0 7.1 7.2 Lazatin, Hannah (24 November 2019). "An Upcoming Graphic Novel Tells the Tale of Magdalena Leones, a Spy and Guerilla Fighter". Esquiremag.ph (EsquireMag.ph). https://www.esquiremag.ph/long-reads/features/magdalena-leones-graphic-novels-a00308-20191124.
- ↑ "General MacArthur returns to the Philippines". HISTORY (in English). A&E Television Networks, LLC. Retrieved 7 January 2021.
- ↑ 9.0 9.1 "Filipina Silver Star winner, Richmond resident Magdalena Leones dies at 95". East Bay Times. 17 June 2016. https://www.eastbaytimes.com/2016/06/17/filipina-silver-star-winner-richmond-resident-magdalena-leones-dies-at-95/.
- ↑ Nucum, Jun (8 July 2016). "Filipina WWII US Silver Star recipient to rest at Libingan" (in en). INQUIRER.net. https://globalnation.inquirer.net/140766/140766.
- ↑ "Did You Know?". Philippine Consulate General in San Francisco (in English). Retrieved 7 January 2021.
Sarong saringsing an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.