Mambog (kahoy)

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Mambog
Mambog, dahon asin bunga
Burak kan mambog
Sayantipiko na klasipikasyon edit
Kahadean: Plantae
Klado: Angiosperms
Klado: Eudicots
Klado: Core eudicots
Klado: Asterids
Orden: Gentianales
Pamilya: Rubiaceae
Genus: Nauclea
Espesyes:
N. orientalis
Ngaran binomyal
Nauclea orientalis
(L.) L.
Sinonimo[1]

An Mambog (Nauclea orientalis; Ingles, Leichhardt pine) sarong tinanom na nagkakahoy. Ini hararom maggamot, makunot an supat asin pirming madahon na berde bilog na buhay kaini. Saro ining species sa pamilyang Rubiaceae asin natural na natubo sa Sur-subangan na Asya, New Guinea, asin Australya. Nalangkaw ini mga 30 m (98 pye), asin nagbuburu-bakbak asin naggagaratak an ubak basta naggugurang na, alagad nasirbeng ornamental sa natad. An burak kaini bilogon, maparong asin napapalibotan nin buhok na tirindog. An burak nagigin bungang arog kadakula kan patatas sa kolor na pwede kakanon pero mapaiton. An kahoy kaini kolor giyawon na narangha nakukuan pasagi mauusar sa konstruksyon sa harong arog kan paglanob o pagsalog, paggibong liston o hamba, paggibong papel, paghaman nin baroto, sa mga inuukit, sa instrumento musikal asin nasirbe man na bulong.[2]

Bulong na tradisyonal[baguhon | baguhon an source]

An tinanom na ini natabang sa pagdigwa kun may gustong ipasuka na maraot kinakan, nasirbe man laban sa malaria asin may indikasyon na anti-kanser. Maray man idapog sa mga lugad-lugad ta naparikas sa pag'umay kaini. Ini kun tinotomar maray na panpaluwas kan mga halod. Ini nakakahale man daang mga makulog sa hawak arog kan kulog sa ngipon. An rinunot na dahon dinadapog sa mga gatok-gatok sa hawak.

Sa Malaysia, an bunga kinakakan kan mga amid asin mga kabalang alagad sa Australya, an mga aborigine kinakakan ini pero sobra kapait kaini. [3][4]

Sa Filipinas, an pasagi kaini ginagamit sa paghaman mga muebles, sa mga paglanob, sa mga handikraft na ukit, sa paggibo kan kaha nin gitara asin iba pang instrumento musikal. An ubak nakukuan tugma' na giyaw. Siring man, an tagok kan ubak nagagamit na pambungaw sa sira ta ini kinakaag sa medyo toong na salog. Sa gurang nang mambog, an ubak garatak-gatak asin tiso an kahawakan na nasanga sa palibot niya. Hararom maggamot, makunot an supat, ini magayon na pangsagang sa mga makukusog na lamasa nin duros kun nagbabagyo.

Galeriya[baguhon | baguhon an source]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Barry Conn & Kipiro Damas. "PNGTreesKey – Nauclea orientalis L". PNGTrees, National Herbarium of New South Wales and Papua New Guinea National Herbarium. 
  2. [1] www.stuartxchange.com. Kinua 2018-11-14
  3. [2]herbpathy.com. Kinua 2018-11-14
  4. [3]pinoytrees.blogspot.com. Kinua 2018-11-14