Mayari
| Mayori/Malayari | |
|---|---|
Lunar na dios
| |
| Simbol | Moon |
| Gender | Female (Kapampangan asin Tagalog), Male (Sambal) |
| Rehiyon | Pampanga, Southern Tagalog, Zambales |
| Personal na impormasyon | |
| Mga Magurang | Bathala |
| Mga Sibling | Apolaki (Kapampangan), Tala, asin Hanan (Tagalog) |
Sa mitolohiyang Kapampangan, Si Mayari iyo an diyosa kan bulan asin tagapamahala kan kinaban sa panahon nin banggi.[1]
Sa mitolohiyang Tagalog
[baguhon | baguhon an source]Segun sa Hiligaynon antropologist na si F. Landa Juano - sa "Mga Notang Mga Divinidad nin Filipinas" (1968) - an mga suanoy na Tagalog nagsasamba sa sarong diyosg lunar na nagngangaran Mayari na sinasabing iyo an pinakamagayon na dibinsay sa korte langitnon. Igwa siya nin duwang tugang na babae, si Hanan, an diyosa kan agang idto, asin si Tala, an diosa kan mga bituon. Sinasabing sinda an mga aking babae ni Bathala nin sarong mortal na babayi na nagadan matapos siyang mangaki sainda. Dinara ni Bathala sa langit an tulong tugang na ini asin ginibo sindang mga miyembro kan saiyang palasyo.[2] Ni sarong diyos na an pangaran Hanan, na sa totoo lang iyo an Hanan dios.[3] Sa ibang mga entri niya dapit sa mga diyos-diyos na Tagalog kaiba si Mayari, dai nakakulong si Juano anoman na ginikanan ninda ni nasambit niya kun siya nakakua kan saindang osipon hale sa oral tradisyon.
Sa mitolohiyang Kapampayan
[baguhon | baguhon an source]Sa mitolohiyang Kampangan, an Bathala, an kagmukna kan kinaban, nagadan na dai naghahale nin testamento. An saiyang mga aki na sinda Apolaki Si Mayari nagkaigwa nin iriwal, huli ta an kada saro gustong mamahala sa kinaban sana. An duwa naglaban sa iriwal kan mga bagang kawayan (Zabbors), nagbalik-dagos siSi Mayari sagkod na ultimong magtama an Apolaki ki Mayri sa lalawgon asin siya nagin buta sa sarong mata. Kan maheling nia na nagsasakit an tugang niang babae, si Apolos naherak sa saiya asin nag - oyon na mamahala nin iriba sa daga alagad sa laen - laen naApolaki. Minsan siring, an saiyang liwanag nadidipisilan nin labi - labing biyo kisa sa pagkawara kan saiyang mata.[4]
Sa mitolohiyang Sambal
[baguhon | baguhon an source]Sa mitolohiyang Sambal, an Malayari pangenot na dios kan mga Sambal, na premoniya nag-eerok sa Zambales. Sia an kaglalang kan gabos na bagay, asin an daing sagkod na namamahala sa buhay asin kagadanan. Si Malayari maheherakon asin mamomoton na dios, na nagpaoran nin oran, salud, kayamanan asin abundansia sa mga maninigo kaiyan, alagad pinapadusahan an mga nag - iignoro kan saiyang mga togon.
Hilingon pa
[baguhon | baguhon an source]- Mga dios nin mitolohiya kan Filipinas
- Listahan nin lunar na mga dios
Mga toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ Ramos, Maximo (1990). Philippine Myths, Legends, and Folktales. Ancient Cosmology – University of Oregon Lectures.
- ↑ Jocano, F. Landa. Notes on Philippine Divinities. Page 171.
- ↑ Galang, Zoilo M. (1950). Encyclopedia of the Philippines: Literature. E. Floro, 1950. Page 28
- ↑ Ramos, Maximo D. (1990). Philippine Myths, Legends, and Folktales. Phoenix Publishing House, Inc.; reprint 1998.
