Mga isyung pankapalibutan sa Pilipinas
An risarisang peligro kan Pilipinas sa natural na mga kalamidad, iyo huli sa lugar na kinamumugtakan kaini. Bilang sarong nasyon na yaon sa Pacific Ring of Fire, sarong pagpapatotoo na madaling magkaigwa nin mga linog asin pagtuga nin bulkan. Dugang pa, an nasyon napalilibotan nin darakulang porsyon nin katubigan asin napapaatubang sa Kadagatan nin Pasipiko kun saen 60% kan mga bagyo sa kinaban an nabibilog. An saro sa pinakamapanlaglag na mga bagyo na tuminama sa Pilipinas kan 2013 iyo an Typhoon Haiyan, o "Yolanda," na guminadan nin labing 10,000 katawo, nagdistroso nin labi sa trilyon kantidad na mga propyedad asin danyos sa manlaenlaen na sektor. Kabale sa iba pang problema sa palibot na inaatubang kan nasyon an polusyon, ilegal na pagmina asin paghampak, pagpalod sa mga kadlagan, pagdakop nin mga baybayon, pagluya nin mga hayop, pagbago nin init asin klima sa bilog na globo.
Polusyon sa Tubig
[baguhon | baguhon an source]
Kung minsan na ang kayamanang tubig nagigin kadikit sa mga pirang rehiyon asin kapanahonan, an Pilipinas sa kabilogan, igwa nin bastanteng tubig, magin surface water o groundwater. Minsan siring, an pagpabaya na magkaigwa nin koordinal na palakaw sa palibot nagbunga kan pag - ati sa 58% kan tubig sa daga sa Pilipinas. An pangenot na ginikanan nin polusyon dai minamaltrato asin dae tinatawan duon pati sa pan-industriyal na sektor kan Pililpinas. An un - tersio sana kan mga sistemang pansalog sa Pilipinas an ibinibilang na angay para sa pampublikong suplay nin tubig.[1]
Kinakalkulo na sa 2025, an pagkaigwa nin tubig magigin marhen sa kadaklan na mayor na syudad asin sa 8 kan 19 mayor na planggana sa salog (river basins). Apuera sa grabeng mga kahaditan sa salud, an polusyon sa tubig nagbubunga man nin mga problema sa mga industriya nin paninira asin turismo.[2] Rinekonoser kan gobyerno nasyonal an problema asin poon kan 2004 naghingoang iintrodusir an nagsusustenir na mga rekurso nin tubig (helingon sa ibaba).
5% sana sa total na populasyon an konektado sa sarong organisasyon nin mga imburnal. An dakulang mayoriya naggagamit nin pabilog na mga kasilyasan na konektado sa magaspang na mga tangke. Mantang bihira an pagbolong asin mga pasilidad sa pag - apon, an kadaklan na may kaya dai inaasikaso. Segun sa Development Bank sa Asia, an Salog nin Pasig saro sa pinakamaating salog sa kinaban, na nagdadalagan sa kabiserang siudad nin Manila. Kan Marso 2008, ipinaisi kan Manila Water na magkakaigwa nin sarong planta sa pagbulong sa tubig sa Taguig..[3] An enot sa Pilipinas na natugdok na pasilidad na maserbi sa 700 na kaharongan natapos kan 2006 sa sarong lugar sa Siudad nin Bayawan na ginamit sa para sa mga pamilya na nag - iistar sa baybayon sa impormal na mga baryo asin mayo nin makukuang ligtas na suplay nin tubig asin sanitasyon.
Pagpanipis kan kadlagan
[baguhon | baguhon an source]Durante kan ika - 20 siglo an kadlagan sa Pilipinas buminaba poon sa 70 porsiento sagkod sa 20 porsiento.[4] Sa kagabsan, 46 na klase (species) an namemeligro, dangan 4 an biyo nang napara. 3.2 porsiento kan kadlagan an natada. Basado sa pag - analisar sa daga ginagamit an arogan na mga mapa asin mapa kan tinampo na an kinakarkulong 9.8 milyones na ektarya nin kadlagan nawara sa Pilipinas poon 1934 sagkod 1988.[5] Nangyayari an ilegal na pagtroso sa Pilipinas asin nadadagdagan an danyos nin baha sa nagkapirang lugar.[6]
Susog sa iskolar na si Jessica Matews, an halipot na mga palakaw kan gobyerno kan Pilipinas an nakakontribuwir sa halangkaw na rikas nin pagpanipis kan kadlagan: • Jessica Mathews
Regular na tinatawan kan gobyerno nin pagpangongoltanan na mayo pang sampulong taon. Mantang kaipuhan nin 30 hanggan 35 na taon para sa ikaduwa sa hayakpit na kadlagan sagkod na magin maygurang, an mga paratroso mayo nin pagkusa na magtanom. Por dahil sa mga pagkakasala, ininkamenar kan mga nasa flat royalties an mga paratroso na haleon sana an pinakamahalagang mga klase. An makatatakot na 40 porsiento kan anihon na kahoy nungkang nahale sa kadlagan kundi, naraot sa paghabon, nalapa o nasolo. An daing kaagid na resulta kaini asin konektadong mga polisiya iyo an nasa 17 milyones na tada nin protektadong mga kadlagan na duminakol sa pagpopoon kan siglo 1.2 milyones sana an natatada sa ngonyan.
An Pilipinas igwa nin 2018 Forest Landscape Integrity Index mean score na 5.910, na an ranggo ika-91 sa bilog na kinaban sa 172 na nasyon.[7]
Polusyon sa duros
[baguhon | baguhon an source]Huli sa mga basurang naghahali sa mga industriya asin lunadan, an Manila nagsapo kan polusyon sa duros, na nakaaapektar sa 98% kan populasyon.[8][9] affecting 98% of the population.[10] Taon - taon, an polusyon sa duros nagkacausa nin labing 4,000 na pagkagadan. An Ermita, iyo an pinakamaating distrito sa Manila huli sa pagbukas nin mga open dump sites asin industrial waste. Susog sa Metro Manila Development Authority (MMDA), an nasyon nagpoprodusir nin promedyong 41 koronsilyong basura na may haros 10 koronsilyong basura aroaldaw hale sa Metro Manila sana. Minsan ngani an kadaklan na grupo sa lokal na gobyerno nag - eestablisar nin Material Recovery Facility (MRF), pag - implementar nin segregasyon sa pinagkukuanan, asin an pagkolekta saka pagproseso kan gabos na reklusyonable asin nalalapang materyales, an kadaklan sa mga basurang munisipal magsalang ibinubugtak sa maating mga lugar o hayag na sinosoloan na nagkacausa nin pinagrabeng kualidad kan maating duros sa mga syudad. Segun sa sarong report kan 2003, an Salog nin Pasig saro sa pinakamaating mga salog sa kinaban na may 150 tonelada nin basurang domestiko asin 75 toneladang industriyal an basura aroaldaw.
Hilingon man igdi
[baguhon | baguhon an source]- Polusyon sa salog kan Pasig
- Paghirong kontra-nukleyar sa Pilipinas
- Green politics sa Pilipinas
- Eco-rehiyon sa Pilipinas
Pagbago kan Klima
[baguhon | baguhon an source]- ↑ Country Environmental Analysis for the Philippines
- ↑ World Bank (2003). Philippines Environment Monitor 2003 (PDF). Archived from the original (PDF) on March 3, 2016. Retrieved April 16, 2008., p. 18–19
- ↑ "Manila Water to Build P105-M Sewage Treatment Plant in Taguig". Manila Water. March 18, 2008. Archived from the original on April 9, 2008. Retrieved April 14, 2008.
- ↑ Lasco, R. D.; Visco, R. G.; Pulhin, J. M. (2001). "Secondary Forests in the Philippines: Formation and Transformation in the 20th Century". Journal of Tropical Forest Science 13 (4): 652–670. http://www.cifor.cgiar.org/publications/pdf_files/SecondaryForest/Lasco.pdf. Retrieved on May 20, 2014.
- ↑ Liu, Dawning S.; Iverson, Louis R.; Brown, Sandra (1993). "Rates and Patterns of Deforestation in the Philippines: Application of Geographic Information System Analysis". Forest Ecology and Management 57 (1–4): 1–16. doi:.
- ↑ "Illegal Logging a Major Factor in Flood Devastation of Philippines". Terra Daily. Agence France-Presse. December 1, 2004. http://www.terradaily.com/2004/041201072557.jj82upor.html.
- ↑ Grantham, H. S.; Duncan, A.; Evans, T. D.; Jones, K. R.; Beyer, H. L.; Schuster, R.; Walston, J.; Ray, J. C.; et al. (2020). "Anthropogenic Modification of Forests Means only 40% of Remaining Forests Have High Ecosystem Integrity". Nature Communications 11 (1): 5978. doi:. Bibcode: 2020NatCo..11.5978G.
- ↑ "Manila, Philippines". United Nations Cyberschoolbus. Archived from the original on August 15, 2010. Retrieved March 4, 2010.
- ↑ Alave, Kristine L. (August 18, 2004). "Metro Manila Air Polluted Beyond Acceptable Levels". Clean Air Initiative. Archived from the original on December 3, 2005. Retrieved March 4, 2014.
- ↑ "Pollution Adversely Affects 98% of Metro Manila Residents". 2005. Archived from the original on April 27, 2006. Retrieved March 4, 2014 – via cleanairnet.org.