Mga tawo nin Bo (Tsina)

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An mga tawo nin Bo (Chinese: ; pinyin: rén) sarong puho na mga tawo gikan sa mga probinsya kan Tsina nin Yunnan asin Sichuan. Bantog sinda sa saindang mga nakabitay na mga ataul.[1] Saro sinda sa manlain-lain na napuho na ngunyan na bakong Sinitiko na mga tawo gikan sa Habagatan na Tsina na bantog nin magkakairibahan sa mga tala kan Intsik bilang Baiyue.

Uusipon[baguhon | baguhon an source]

Natibo an mga tawo nin Bo sa habagatan-subangan na Sichuan. Kan kapanuhan nin dinastiyang Zhou, inaapod sinda na Pu (濮). An Ginatos na Pu (百濮), sarong designasyon kan bakong mga tawong Intsik sa itaas na lugar kan Salog Yangtze, kaparehas sa Ginatos na Yue kan habagatan na Yangtze. Dai nahaloy, nasakop an Ginatos na Pu kan estado nin Ba. Nirakyada kan dinastiyang Qin an estado nin Ba kadtong 316 BK asin sumipsip sa emperyo nito.

Huring pinakapot sa Tsina an kuta nin Bo kan Lingxiao (凌霄 城) sa Bukid nin Bowangshan sa Xingwen County kontra sa panrarakyada kan Mongol. Buminagsak ini sa mga Mongol kadtong 1288, lagpas sa 11 taon matapos an pagtatapos kan dinastiyang Song. Kadtong 1573, kinubkob an Lingxiao asin Gong County kan mga tropa nin inperyal kan Ming, tinirigbak an Bo dangan napuho na puon kadto (Tapp 2003: 69-70).[2]

Kultura[baguhon | baguhon an source]

Halawig na nakamugtak an mga Nakasa'bit na ataul na inukit gikan sa sasarong mga tambolasin tanso sa mga lugar na dating iniirokan kan mga tawong Bo.[1][3][4]

Mga posibleng ginikanan[baguhon | baguhon an source]

Segun ki Edmondson (2003:165), pwede hali sa Bo an mga tawo nin Lachi kan Biyetnam asin an Tsina, base sa archaic exonym Labo (喇 僰) sa mga tala kan Intsik[5] An tataramon Lachi, kabali sa subgrupong Kra kan pamilya nin tataramon na Kra-Dai. Ngunyan, tinutukdo kan Lachi an saindang sadiri bilang "qu31 te341", na igwang "" qu31 " na an boot sabihon iyo an 'tawo' (gikan sa Proto-Kra * khra C1 'mga tawo')[5]

Nagtataram sa ngunyan an Ku kan Qiubei County nin sarong tataramon na Loloish, asin nagpapaurog pa nanggad kan mga tradisyon nin nakasa'bit na ataul.Balse sa saindang sadiring mga listahan, an mga ninuno kan mga tawo nin Ku, naglipat gikan sa probinsya nin Yibin, Sichuan pirang siglo na an nakakalihis tanganing makadulag sa mga giyera.

Mga tataramon[baguhon | baguhon an source]

An mga tataramon na ipinagtataram kan (mga) tawo nin Bo, pwede makaiba:

An mga kataga na may ginikanan Bo na sagkod pa man yaon sa lokal na diyalekto (tuhua 土话) kan Gong County, Sichuan kaiba an máng máng 牤牤 o pang-alternatibo na niōng niōng ('orig 猪'), asin gà gà 尬尬 ('karne 肉') (Huang & Li 2006:25).

Hilingon man[baguhon | baguhon an source]

Mga toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. 1.0 1.1 "Suspended Coffins of the Bo People". ChinaCultre.org. Archived from the original on 2008-08-30. Retrieved 2008-12-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. Tapp, Nicholas. 2003. The Hmong of China: Context, Agency, and the Imaginary, 69-70. Leiden: Brill.
  3. 僰为越论
  4. 兴文县境内民族 Archived September 27, 2009, at the Wayback Machine.
  5. 5.0 5.1 Edmondson, Jerold A. and Shaoni Li. 2003. "Review of Lajiyu Yanjiu by Li Yunbing." In Linguistics of the Tibeto-Burman Area, 26 , no. 1: 163-181.
  • Huang Hualiang 黄华良; Li Shiwen 李诗文. 2006. Xuanya shang de minzu: Gongxian Boren ji xuanguan 悬崖上的民族:珙县僰人及悬棺. Chengdu: Bashu shushe 巴蜀书社. ISBN 7-80659-916-9