Jump to content

Pacita Abad

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya


Pacita Abad
Abad in 1990
KamundaganPacita Barsana Abad
October 5, 1946
Basco, Batanes, Philippines
KagadananDesyembre 7, 2004(2004-12-07) (edad 58)
Singapore
Lulubngan
Basco, Batanes, Philippines
NasyunalidadFilipino, American
EdukasyonUniversity of the Philippines Diliman (BA)
Lone Mountain College (MA),
Corcoran College of Art and Design
Art Students League of New York
Mga notableng giboAlkaff Bridge
AgomGeorge Kleinmen (divorced)
Jack Garrity
Websityo
www.pacitaabad.com

Si Pacita Barsana Abad (Oktubre 5, 1946 – Disyembre 7, 2004) sarong namundag sa Filipino na Amerikanong Ivatan na nagtutukdo sa sadiri [1] na biswal na artista. An saiyang labing 30 taon na karera sa pagpinta nagpoon kan siya nagbiyahe pasiring sa Estados Unidos tanganing mag-adal sa Espanya. Ipinahiling niya an saiyang mga obra sa labing 200 na museo, galeriya asin iba pang lugar, kabali an 75 na solo na palabas, sa bilog na kinaban. An obra ni Abad yaon na ngonyan sa pampubliko, korporasyon asin pribadong mga koleksyon nin arte sa labing 70 nasyon.

Amay na buhay asin edukasyon

[baguhon | baguhon an source]
An Batanes, kun saen namundag si Abad sa sarong lokal na pamilyang pulitiko, iyo an pinakasadit na probinsya sa Filipinas, na may solong distrito kongreso.

Si Pacita Barsana Abad namundag sa Basco, Batanes, kan Oktubre 5, 1946. Siya an ikalima sa treseng magturugang sa pag-ultanan ni Aurora Barsana asin Jorge Abad. [2]

Poon 1949 sagkod 1972, an saiyang ama, si Jorge Abad, nagrepresentar sa solong distrito kan Batanes para sa total na limang bakong magkasunod na termino sa Kongreso kan Filipinas . An saiyang ina, si Aurora Abad, nagserbi sa laog nin sarong termino (1966 sagkod 1969) sa parehong elihidong posisyon kan saiyang agom pagkatapos na siya ninombrahan na sekretaryo kan mga pampublikong obra asin mga tinampo ni Presidente Diosdado Macapagal . An pamilyang Abad nagbalyo hale sa Batanes pasiring sa Manila kan matapos an enot na termino ni Jorge. [3]

Sa Manila, si Abad nagklase sa Legarda Elementary School asin sa Ramon Magsaysay High School .

Nagtapos siya sa Unibersidad kan Filipinas Diliman na may kursong Batsilyer sa Arte sa siyensya pulitikal kan 1968. Kan suminunod na taon, nagpoon siyang maggradwar sa abogasiya sa parehong institusyon. Kan panahon na idto, nagpoon man siyang mag-organisar nin mga demonstrasyon kan mga estudyante na nagpoprotesta sa mga brutal na taktika na ginamit sa eleksyon heneral kan 1969, kaiba an mga ginamit sa Batanes, kun saen an saiyang ama nagdadalagan para sa saro pang termino. Kasunod kan sarong demonstrasyon harani sa Malacañang, si Abad asin an nagkapira sa saiyang mga kapwa estudyanteng demonstrador nakipag-olay ki Presidente Ferdinand Marcos, na nagdara nin atensyon kan nasyonal na media sa saindang protesta. [4]

An harong kan pamilya Abad sa Manila dai nahaloy nagin punteriya nin kadahasan asin binadil sarong banggi. Dawa mayo nin nadanyaran, kasunod kan pangyayari, si Abad naenkaminar kan saiyang mga magurang na maghale sa nasyon asin ipadagos an saiyang pag-adal sa abogasiya sa Espanya. Kan 1970, pasiring sa Europa, nagbisita siya sa sarong tiya sa San Francisco asin nagdesisyon na magdanay sa Estados Unidos imbes.

Mantang sinusuportaran an saiyang sadiri sa duwang trabaho, nagtatrabaho bilang sarong sekretarya sa aldaw asin bilang sarong paratahi sa banggi, si Abad nagkua nin sarong programa sa paggradwar sa kasaysayan kan Asya sa Lone Mountain College . Kan 1973 natapos niya an sarong doktoral na disertasyon sa An Papel ni Emilio Aguinaldo sa Pagkua kan Filipinas kan Estados Unidos hale sa Espanya: 1898 . Pagkatapos na mag-ako kan saiyang masters kan 1973, inalok siya nin iskolarsip tanganing mag-adal sa Boalt Law School sa Unibersidad kan California, Berkeley . Alagad, pig-atraso ni Abad an saiyang pag-enrol pagkatapos na manompongan an estudyante sa Stanford na si Jack Garrity. An duwa nagbiyahe sa bilog na Asya sa laog nin sarong taon, kaiba an duwang bulan na pag-istar sa Pilipinas. Pagbalik sa California, binayaan ni Abad an saiyang iskolar sa eskwelahan nin abogasiya asin nagpoon na magpinta.

An mag-agom kan huri nagbalyo sa Washington DC dangan sa Siyudad nin Nueva York, kun saen si Abad nagkua nin pormal na mga klase sa pagpinta sa Corcoran School of Art asin sa Art Students League of New York, sunod-sunod. [5] Sa Art Students League, si Abad nagkonsentrar sa still life, asin piguratibong pagpipinta sa irarom ni John Heliker asin Robert Beverly Hale .

Personal na buhay

[baguhon | baguhon an source]

Kan 1971, pagkatapos na enot na magbalyo si Abad sa San Francisco, namidbid asin naagom niya an artista na si George Kleiman. Dawa ngani sinda nagbulag dai nahaloy, tinawan nin kredito ni Abad si Kleiman sa pagpamidbid saiya sa kinaban nin arte. [6]

Kan 1973, mantang yaon sa sarong rehiyonal na World Affairs Conference sa Monterey, California, namidbid ni Abad si Jack Garrity, sarong estudyante sa Stanford na nag-aadal nin internasyonal na pinansya. An duwa nagdesisyon na magbiyahe sa bilog na Asya sa laog nin sarong taon na magkaibanan. Nagdanay sindang magkaibanan kan magbalik sinda sa Estados Unidos. Kan huri, an trabaho ni Garrity bilang sarong ekonomista sa pag-uswag an nagdara sa mag-agom na mag-istar asin magbiyahe sa labing 60 nasyon. [7]

Si Abad na-naturalisado bilang sarong namamanwaan kan Estados Unidos kan 1994.

Poon 1978 sagkod 1980, si Abad nagbiyahe kaiba si Garrity mantang an saiyang trabaho nagdara sainda sa Bangladesh, Sudan, asin Thailand. Durante kan panahon na ini, si Abad nagbiyahe sa rehiyon, na nag-aadal manungod sa mga teknika asin tradisyon kan arte kan mga Katutubo, siring man an mga nakasabat sa mga kampo nin mga dulag, an mga eksperyensya kan huri nagtao nin impormasyon sa saiyang trabaho bilang sarong artista.

Sa Thailand, an saiyang atensyon nadara sa krisis sa mga dulag sa linderos kan Thailand-Cambodia kasunod kan pagputok kan Gera kan Cambodia-Vietnam . Sa laog nin nagkapirang pagbiyahe pasiring sa mga kampo nin mga dulag sa linderos na nagtatabang sa pag-ayuda, nagtao siya nin panahon sa mga dulag, mga peryodista, asin mga administrador nin pag-ayuda, asin nagpoon na magdrowing nin mga sketch asin magkua nin mga retrato. Sa pag'abot kan katapusan kan 1979, si Abad nagpipinta gikan sa materyal na saiyang natipon asin, kan Abril 1980, ipinahiling niya an 24-painting-series na Portraits of Kampuchea, na midbid man bilang Cambodian Refugee series, sa Bhirasri Institute of Modern Art sa Bangkok. [8] An eksibit ni Abad dai kabali an saro sa saiyang pinakabantog na mga obra, an Flight to Freedom (1980), [9] nin huli ta siya nasa proseso pa kan pagkumpleto kaini.

Poon 1980 sagkod 1982, si Abad nag-erok sa Boston mantang si Garrity nagkua nin duwang taon na programa sa paggradwar sa Boston University. Pinunan niya an saiyang serye nin mga Maskara asin Espiritu kan 1981 sa saiyang enot na pinturang trapunto.

Kan 1982, an mag-agom nagbalyo sa Manila, kun saen si Garrity nagtatrabaho para sa Asian Development Bank . Si Abad nagkaigwa nin duwang mayor na solo na eksibit sa saiyang ginikanan na nasyon: kan 1984, an Pacita Abad: Sarong Pilipino na Pintor Nagheheling sa Kinaban, na pig-curate ni Arturo Luz, sa Museo kan Arte kan Pilipinas; asin kan 1985, an Pacita Abad: Paintings of People and Landscapes of Batanes, na pig-curate ni Ray Albano, sa Cultural Center of the Philippines .

Kan 1986, si Abad asin Garrity nagbalik sa Washington DC para sa trabaho kan huri sa World Bank .

Ladawan:Ati-Atihan (1983) by Pacita Abad.jpg
Ati-Atihan (1983). Acrylic sa tinahi asin may palaman na kanbas.
Ladawan:Filipina - A racial identity crisis (1990) by Pacita Abad.jpg
Filipina: Sarong krisis sa pagkakakilanlan sa rasa (1990). Acrylic, tela na hinabol sa kamot, tinina na sinulid, mga kuwintas, bulawan na hilo sa tinahi asin may palaman na kanbas.

An saiyang mga enot na pintura sa pangenot mga piguratibong sosyo-politikal na mga gibo nin mga tawo asin mga primitibong maskara. An saro pang serye iyo an darakulang pintura nin mga eksena sa irarom kan tubig, mga burak sa tropiko asin mga hayop na layas. An pinakamahiwas na hawak nin gibo ni Pacita, alagad, iyo an saiyang buhay, makolor na abstraktong gibo - kadakol na darakulang kanbas, alagad igwa man nin nagkapirang saradit na kolahe - sa manlaen-laen na materyales poon sa kanbas asin papel sagkod sa telang panit, metal, seramika asin salming. Si Abad nagmukna nin labing 4,500 na mga obra-maestra. [10] Nagpinta siya nin 55-metros an laba na Alkaff Bridge sa Singapore asin tinahoban ini nin 2,350 na manlaen-laen na kolor na mga bilog, pirang bulan sana bago siya nagadan. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2024)">kaipuhan an sitasyon</span> ]

Si Abad nagmukna nin sarong teknika nin pagpinta nin trapunto (na nginaranan sa sarong teknika nin pag-quilt), na nangangaipo nin pagtahi asin pagpuno kan saiyang mga pininturahan na kanbas tanganing tawan sinda nin tolong-dimensyon, eskultural na epekto. Dangan nagpoon siyang magbugtak sa ibabaw kan saiyang mga pintura nin mga materyales arog kan tradisyonal na tela, salming, kuwintas, shell, plastik na butones asin iba pang mga bagay. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2024)">kaipuhan an sitasyon</span> ]

Si Abad nakaresibe man nin kadakol na mga premyo sa laog kan saiyang karera sa arte kun saen an saiyang pinakamemorableng premyo iyo an saiyang enot. Si Abad nakaresibe kan Ten Outstanding Young Men (TOYM) of the Philippines award sa Arts kan 1984, [11] sarong premyo na pirming itinatao sa mga lalaki sa laog nin 25 taon sagkod kan 1984 kun saen si Abad an nagin pinakaenot na babae na nakaresibe kan prestihiyosong premyong ini. Sa Abad na nag-ako kan premyong ini, nagmukna ini nin kariribokan sa publiko kun saen an mga anggot na surat ipinadara sa mga editor kan mga ipinublikar na peryodiko gikan sa mga lalaki asin lalaking artista na naghona na sinda, bako si Abad, an dapat na nag-ako kan premyo. Sa ibong kan siring na kariribokan, si Abad naogma na nawara niya an ulang sa sekso kun saen sinabi niya sa saiyang diskurso sa pag-ako na "haloy nang panahon na an mga babaeng Pilipina midbidon, nin huli ta an Pilipinas pano nin mga pambihirang babae" asin orgulyosong pigtutukoy an saiyang ina. [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (May 2024)">kaipuhan an sitasyon</span> ]

An 1985 nawara na mga obrang arte, sarong ekspresyonistang pintura sa lana na “Sapuno” ( Batanes Series) parte kan 1985 Cultural Center of the Philippines exhibit ni Abad, “Paintings of People and Landscapes of Batanes”. Ini dai pa sana nahahaloy na nagbutwa giraray sa León Gallery, Legazpi Village, Makati Central Business District, kan an sarong daing ngaran na kagsadiri binakal ini na may deskripsyon na "sarong memorya kan saiyang likod-harong sa Batanes." [12]

Fundacion Pacita, an bakasyonan harong-asin-estudyo kan Pacita, sa Batanes. Pagkagadan niya, nagbilog giraray ini bilang sarong boutique hotel asin galeriya.

Pakatapos nin tolong taon na pakikipaglaban sa kanser sa pulmon, nagadan si Abad sa Singapore kan Disyembre 7, 2004. Siya nakalubong sa Batanes, kataid kan saiyang bakasyonan harong-asin-estudyo na Fundacion Pacita.

An mga obra ni Abad naipahiling na sa mga galeriya asin museo sa Filipinas sa taonan na Philippine Arts Month asin art festivals. [13][14][15]

Kan 2019, ipinahiling kan Tate Modern an 3 quilted canvas works ni Abad - "Bacongo III-IV" (1986) asin "European Mask" (1990). Kan parehong taon, an mga pintura ni Abad sa trapunto quilting ipinaheling sa Frieze London . [16]

Kan 2023, an pinakaenot na mayor na retrospektibo kan Abad ginibo. An eksibisyon binuksan sa Walker Art Center sa Minneapolis, asin mabibiyahe pasiring sa San Francisco Museum of Modern Art, na susundan kan MoMA PS1 sa New York, dangan an Art Gallery of Ontario sa Toronto . Poon kan 2024, ini an pinakadakulang eksibit sa museo sa Estados Unidos na idinusay sa sarong babaeng artista na Asyano Amerikano. [17]

An saiyang mga obra ipinahiling sa Guggenheim Abu Dhabi asin sa ika-60 na Venice Biennale, kaiba an iba pa. [18]

Kan Hulyo 31, 2020, si Abad piggirumdom sa paagi nin sarong Google Doodle . [19]

"Pirme kong nahihiling an kinaban sa paagi nin kolor, dawa ngani an sakuyang pananaw, pananaw asin mga pintura danay na naiimpluwensiyahan kan mga bagong ideya asin nagbabagong mga kapalibutan. Namamatian ko na ako sarong embahador kan mga kolor, na pirming nagpoproyekto nin positibong kamugtakan na nakakatabang na makangisi an kinaban." [20]

Hilingon man

[baguhon | baguhon an source]
  • Hugis na kanbas
  • Mga artistang babaeng Pilipino
  • Sining sa Pilipinas

Mga Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. "Pacita Abad – The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts" (in English). Retrieved 2025-02-25. 
  2. CCP Encyclopedia of Philippine Art: Philippine visual arts (in English). Cultural Center of the Philippines. 1994. p. 300. ISBN 978-971-8546-38-3. 
  3. Lim, Nancy (2023). ""After the Media Coverage Ends": The Cambodian Refugee Series". In Sung, Victoria. Pacita Abad. Minneapolis: Walker Art Center. pp. 66–67. ISBN 978-1935963264. 
  4. Sung, Victoria (2023). "A Deep Entanglement". In Sung, Victoria. Pacita Abad. Minneapolis: Walker Art Center. pp. 18–35. ISBN 978-1935963264. 
  5. Markoski, Katherine (2024). "Pacita Abad". Smithsonian American Art Museum (SAAM) (in English). Retrieved 2025-01-30. 
  6. Zack, Jessica (November 14, 2023). "Filipino artist Pacita Abad's 'vibrant spirit of rebellion' lives on at SFMOMA". San Francisco Chronicle Datebook (in English). Retrieved 2023-11-15. 
  7. "Coloring in the Margins: Pacita Abad". The New York Times. https://www.nytimes.com/2023/04/25/arts/design/walker-pacita-abad-minneapolis.html. 
  8. Lim, Nancy (2023). ""After the Media Cover Age Ends": The Cambodian Refugee Series". In Sung, Victoria. Pacita Abad. Minneapolis: Walker Art Center. ISBN 978-1935963264. 
  9. "Cambodia, Flight to freedom, 1980". Pacita Abad (in English). Retrieved 2025-02-26. 
  10. "Pacita Abad: Woman of Color". www.pacitaabad.com. Retrieved 2016-02-17. 
  11. "Pacita Abad: Woman of Color". www.pacitaabad.com. Archived from the original on 2019-12-02. Retrieved 2016-02-17. 
  12. "Long-lost Pacita Abad painting shows glimpse of the artist’s life in Batanes". https://lifestyle.inquirer.net/494235/long-lost-pacita-abad-painting-shows-glimpse-of-the-artists-life-in-batanes/. 
  13. Duque, Mary Jessel. "Pacita Abad: A million times a woman, an artist". philstar.com. Retrieved Jul 31, 2020. 
  14. Charm, Neil (2018-06-06). "Pacita Abad: the global Filipino artist who had a million things to say". BusinessWorld. Retrieved 2020-07-31. 
  15. Manlapig, Marga (Apr 16, 2018). "A Creative Defiance: MCAD features works of Pacita Abad". Tatler Philippines. Retrieved Jul 31, 2020. 
  16. De la Cruz, Crista. "Pacita Abad's Works of Art Join Tate Modern's Collection". https://www.spot.ph/arts-culture/art-exhibits/79108/pacita-abad-at-tate-modern-london-a833-20190912. 
  17. Abad, Pio (September 17, 2023). "Pio Abad On Pacita Abad, The Woman Who Lived In Color". Vogue Philippines (in English). 
  18. "Overlooked During Her Lifetime, Filipino American Artist Pacita Abad Has Suddenly Become a Global Star". https://www.vogue.com/article/pacita-abad-moma-ps1-retrospective. 
  19. Brown, Dalvin (July 31, 2020). "Google Doodle honors Pacita Abad, prized Philippine artist who broke gender barriers". USA TODAY (in English). 
  20. "A Passion to Paint: The Colorful World of Pacita Abad". The World Bank, Art Program Exhibition & Events. Retrieved 2013-04-26. 

Dugang na pagbasa

[baguhon | baguhon an source]
  • Abad, Pacita; Lapid Rodriguez, M Teresa (2001). Palay (rice) : Trapunto murals by Pacita Abad. Upper Montclair, N.J.: Montclair State University Art Galleries. OCLC 48787832. 
  • Findlay-Brown, Ian (1996). Pacita Abad: Exploring the Spirit. National Gallery of Indonesia. ISBN 978-979-95029-0-2. 
  • Abad, Pacita (1998). Alice Guillermo, ed. Abstract Emotions. Museum Nasional (Indonesia). ISBN 978-979-95424-0-3. 
  • Abad, Pacita (1999). James T. Bennett, ed. Pacita Abad: Door to Life. Pacita Abad. ISBN 978-979-95029-1-9. 
  • Abad, Pacita (2001). Lin, Tay Swee, ed. Pacita Abad: The Sky is the Limit. Pacita Abad. ISBN 978-981-04-3407-6. 
  • Abad, Pacita; Findlay-Brown, Ian (2002). Pacita Abad: Endless Blues. National Gallery of Indonesia. ISBN 978-981-04-7128-6. 
  • Abad, Pacita (2003). Cid Reyes, ed. Pacita Abad: Circles in My Mind. Singapore Tyler Print Institute. ISBN 978-981-04-9418-6. 
  • Abad, Pacita (2004). Ian Findlay-Brown; Ruben Defeo, eds. Obsession. Pacita Abad. ISBN 978-981-05-1549-2. 
  • Abad, Pacita (2004). Jack Garrity; Michael Liew, eds. Pacita's Painted Bridge. Pacita Abad. ISBN 978-981-05-1020-6. 

Mga panluwas na sumpay

[baguhon | baguhon an source]