Rakahanga

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Rakahanga
NASA picture of Rakahanga
Heograpiya
KinamumugtakanCentral-Southern Pacific Ocean
Tagboan10°02′S 161°05′W / 10.033°S 161.083°W / -10.033; -161.083
Arkipelago/KaiislahanCook Islands
Kabuuhang mga isla11
Mga pangenot na islaRakahanga
Hiwas4 km2 (1.5 sq mi)
Administrasyon
Pinakadakulang settlementRakahanga
Demograpiko
Populasyon83
Densidad nin pop.32/km2 (83/sq mi)
Mga etnikong grupoNu-matua, Tia-ngaro-tonga
Mapa kan Rakahanga Atoll

An Rakahanga parte kan Cook Islands, namumugtak sa sentral-habagatan kan Dagat Pasipiko. An pasig na atoll 1,248 kilometres (775 miles) na rayo sa kabeserang Rarotonga nin Cook Islands, asin nakalugar nin 1,111 kilometres (690 miles) sa habagtatan nin equator. An pinakaharaning kataid, iyo an Manihiki na may dist5ansya sanang which is just 44 kilometres (27 miles) igdi. An hiwas kan Rakahanga naabot 4 square kilometres (1.5 sq mi). An pinakahalangkaw na punto kaini mga 5 metro sna taas sa legbel nin dagat. An populasyon 83 sana sa senso kan 2016 na Census of Population & Dwellings, na may densidad na ratio na 32 katawo sa lambang kilometro kwadrado. Poon pa kan 2014 an elektrisidad kan Rakahanga kinukua na 100% sa enerhiya solar. An Lenggwaheng Rakahanga-Manihiki naiiba man sa Cook Islands na tataramon na Maori.

Geograpiya[baguhon | baguhon an source]

Igwang apat na mayor na islas as9in pitong mga uru-isla sa Rakahanga lagoon. An sa norteng isla nababanga sa tolo: Tetukono in an sa bandang norte asin norte-solnopan, Tetaha Kiraro an sa sulnopan, asin Paerangi an sa habagatan-sulnopann; manta an sa habagatan na isla iyo an Rakahanga. An mga uru-isla: sa subangan, Te Motu o Umurua, Akaro, Motu Ngangie, Huananui, Motu Mahuta asin Motu Okakara; mantang an sa habagatan-sulnopan iyo an islet nin Te Kainga na iyo an kwenta bantay palaog sa lagoon. An norte-subangan na kosa mabaybayon na mga pampang. An sa bandang sulnopan na kosa maaati kan mga ragpa asin kagagapoan (katiriponan nin mga gasang asin mga buskay) na nasapawan kan mga lumang gasang.[1][2] An atoll tadtad sa kakaniyogan.

An Rakahanga sobra sana sa apat na kilometro kwadrado sa tamanyo. An pinakahalangkaw na punto kaini mga 5 metro (17 pye) asin arog kan ibang mga atoll sa Northern Cook Island, an Rakahanga namimiligro sa naglalangkaw na lebel kan dagat.[2] An dakulang lagoon hababaw na mmaluya igdi an sirkulasyon kan tubig-dagat na bakong marayrahay sa pagtalubo kan mga coral.[1] An mga natural na laogan sa lagoon harayapit asin harababaw, na maagihan sana nin saradit na baroto.[3] Igwa kutang pagpararom kan channel kan 2015 sa irarom kan Harbour Improvement program.

An Rakahanga na estaran yaon sa norte-sulnopan na banda kan mga habagatan na uru-isla asin binibilog ini nin limang mga taraid na baryo:[4])

  1. Purapoto
  2. Niteiri
  3. Numahanga
  4. Teruakiore
  5. Matara (mayor na binabanwa asin sentro kan Rakahanga Island Council)
Looking across the lagoon from the south east. An sa nangangatubangan nahihiling mga ragpa kan mga palapa.

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. 1.0 1.1 Wood, B.L. (1967). "Geology of the Cook Islands". New Zealand Journal of Geology & Geophysics 10 (6): 1429–1445. doi:10.1080/00288306.1967.10423227. 
  2. 2.0 2.1 United Nations Convention to Combat Desertification, Report prepared by Island Friends Ltd (2002). "Cook Islands National Report". 
  3. Hillas, Julian (1965). South Seas Paradise. United Kingdom: Doubleday & Co. pp. 64–66. 
  4. "New patterns of settlement – NZETC". www.nzetc.org. Retrieved 2 July 2018.