Sanghiran nin Bikol
 | |
| Nasyon | Filipinas |
|---|---|
| Tataramon | Bikol Sentral |
| Kagpublikar | Libreria y Imprenta Mariana |
Taon kan publikasyon | 1927 |
| Klase nin media | Imprenta |
An Sanghiran nin Bikol (1927-1931) sarong publikasyon kan Academia Bicolana na ipinalagdâ ni Casimiro Perfecto sa Libreria y Imprenta Mariana. Ini enot na nagluwas kan Hulyo 1927. Katuyohan kan publikasyon an pagpakusog asin pagpabaskog kan literaturang Bikolnon.
Iminuknâ ni an periodiko ni Casimiro Perfecto komo tagapamahala, Francisco Celebrado sagkod Padre P. Jose Ofracio, mga tagapalakaw, asin Lorenzo Rosales bilang poon na parasurat. Sinasabi man[nangangaipo nin toltolan] na sa Casimiro Perfecto, Mariano Nicomedes asin si Francisco Celebrado iyo an nagriribay-ribay sa pagsurat kan editoryal. Nagpondo ini kan publikasyon kan si Casimiro Perfecto naghubò sa Iloilo sa pag-asikaso kan imprentahan na La Panayana, saro pang pagrorogaring kan pamilya.
An mga makusog asin maigot pang mga taga-ambag igdi iyo sa Clemente Alejandria, Luis Dato, Mariano Villafuerte, Nicolasa Ponte-Perfecto, Mariano Nicomedes, Rosalio Imperial, Sr., Patricio Janer, Padre Luis Dimarumba na iyo an presidente kan Academia Bicolana, Asisclo Jimenez, asin dakul pang iba.
An pangaran na Sanghiran
[baguhon | baguhon an source]An katagang sanghiran huminale sa taramon na sanghid na an boot sabihon, susog sa Vocabulario ni Lisboa (p. 334), la señal de oro en la piedra de tocar. Iyo ini an pagsanghid (pag-is'is o pagsantik kan bulawan) sa sarong gapo ngani mabasi kun baga maray na klaseng bulawan. Kun sa Ingles seguro, harani an terminong katumbas na, to assay. An taramon na ini yaon man sa Waray na may parehong kahulogan. An paggamit kan tataramon kun siring may pag-onabi sa pag-oogid kan tataramon komo sarong bulawan na pigaadalan na gayo.
Sa paggamit kan katagang Nasanghid, ini an ehemplo ni Lisboa: probar o tocar el oro en la piedra de toque.
An takop
[baguhon | baguhon an source]An sarong bagay na pambihira kaini ta sa gabos na paluwas niya nin pirang taon, an pinaka-takop niya pirming pareho an desenyo: may Bikolanang nakatingag, sa atubangan yaon an saldang na masirang, sa gilid an sarong simbahan, asin sa walang kabtang an bulkan na Ma'yong asin man mahihiling an sarong poon nin niyog, na garo baga patotoo na an guta' sa niyog iyo an parating salak sa pagluto kan mga Bikolnon. Mahihiling man an mga libro sa pamitisan niya, simbolo nin kabatiran. Garo baga ini kwenta logo kan magasin asin may darang titulo na "Katinubdan Asin Lahian". Sa lambang paluwas nag'iiba-iba sana an kolor kan saiyang barayan, kun minsan giyaw, minsan asul, asbp. An pakadakula niya sukol kan sarong halaba na coupon bond. Parati naabot lampas sa duwang polong pahina ini.
Mga toltolan
[baguhon | baguhon an source]
- Meliton Collection. Museo kan Unibersidad kan Nueva Caceres.
- Bikol Collection. Prof. Maria Lilia Realubit. Filipiniana Section. UP Library. Unibersidad kan Pilipinas (An mga retrato pinitik sa mga kopyang SB sa kuleksyon)
- Interbyu ki Milagros Sanchez Perfecto, aki ni Casimiro F. Perfecto (Peb. 2008). Iloilo.
- Bikol Literary History. Maria Lilia F. Realubit. 179 p.
- Vocabulario de la Lengua Bicol. Marcos de Lisboa. Manila. 1865. Sarong huwad kaini yaon sa Museo Conciliar de Nueva Caceres, Naga City.
.jpg)
Pinopoonan an artikulong ini sa Literatura. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.