Sattva
An Sattva (Sanskrito: सत्त्व, na an boot sabihon karahayan) saro sa tolong guṇas o "mga kaisipan nin pag-eksister" (tendensiya, kalidad, attributes), sarong pilosopikal asin sikolohikong konsepto na nasabotan kan pilosopiyang Samkhya eskwelahan kan pilosopiyang Hindu.[1][2] An duwa pang kalidad iyo an rajas (pasyon asin aktibidad) asin tamas (paglaglag, kariribokan). An Sattva iyo an kalidad nin karahayan, kadalisayan, pagigin positibo, katotoohan, serenidad, pagkatimbang, pagigin matoninong, asin pagigin birtuoso na nagrarani pasiring sa Dharma asin Jñāna (kaaraman).[1][3]
Hinduismo[baguhon | baguhon an source]
Sa pilosopiyang Samkhya, an guṇa iyo an saro sa tulong "tendensiya, kalidad": sattva, rajas asin tamas. An kategoryang ini nin kalidad mahiwas na inadaptar kan manlaenlaen na eskwelahan nin Hinduismo para sa pagkategorya nin gawe asin natural na ngangalasan. An tulong kalidad iyo an:
- Sattva iyo an kalidad kan balanse, harmonya, karahayan, kadalisayan, paggibong unibersal, holistic, construktibo, malinalang, pagtugdok, positibong atitude, luminous, serenity, being-ness, matoninong, virtuous.[3][4][5]
- Rajas iyo an kalidad kan pasyon, aktibidad, bakong marhay o maraot asin minsan iyo, self-centeredness, egoistiko, individualizing, driven, moving, dinamiko.[6][7]
- Tamas iyo an kalidad kan bakong balanse, kawàran nin kaayosan, kariribokan, kapurisawan, bakong dalisay, destructive, delusyon, negatibo, dull o bakong aktibo, apathy, inertia o lethargy, marahas, vicious, ignorante.[8]
Sa pilosopiyang Indyano, an mga kalidad na ini dai kinokonsiderar bilang presente sa either-or fashion. Imbes, an gabos na tawo asin gabos bagay igwa kan tulong iyan, alagad sa manlaenlaen na proporsyon sana asin sa manlaenlaen na konteksto.[9] Hinihiling an nabubuhay na linalang o sustansya bilang resulta kan pinagsaralak na epekto kaining tulong kalidad.[9][6]
Segun sa eskwelahan kan Samkhya, mayo nin siisay man asin mayo nin anuman an either purely sattvik o purely rajasik o purely tamasik.[6] Komplikadong sinaralak kaiyan an naturalesa asin gawe nin sarong tawo, na an lambang guna sa nagkakalaen na grado. Sa iba, an conduct iyo an rajasik na igwa nin signipikanteng impluwensiya kan sattvik guna, sa iba kan saiyang rajasik na igwa nin signipikanteng impluwensiya kan tamasik guna, asin iba pa.[6]
Budismo[baguhon | baguhon an source]
An Sattva, o Satta sa tataramon na Pali, manonompongan sa mga tekstong Buddhista, siring kan Bodhi-sattva. Nangangahulugan an Sattva sa Budhismo na "sarong may buhay, linalang, tawo o tawong may namamatean".[10]
Toltolan[baguhon | baguhon an source]
- ↑ 1.0 1.1 Gerald James Larson (2001). Classical Sāṃkhya: An Interpretation of Its History and Meaning. Motilal Banarsidass. pp. 10–18, 49, 163. ISBN 978-8120805033.
- ↑ James G. Lochtefeld, "Sattva", in The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A–M, Vol. 2, Rosen Publishing, ISBN 978-0823931798, p. 608
- ↑ 3.0 3.1 Ian Whicher (1998), The Integrity of the Yoga Darśana, State University of New York Press, pp. 86–87, 124–125, 163–167, 238–243 [Nawawara an ISBN]
- ↑ Alter, Joseph S., Yoga in modern India, 2004 Princeton University Press, p. 55
- ↑ Mikel Burley (2007). Classical Samkhya and Yoga: An Indian Metaphysics of Experience. Routledge. pp. 101–105, 120–122, 167, 185. ISBN 978-1134159789.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 Alban Widgery (1930), "The principles of Hindu Ethics", International Journal of Ethics, Vol. 40, No. 2, pp. 234–237
- ↑ Ian Whicher (1998), The Integrity of the Yoga Darśana, State University of New York Press, pp. 63, 124–129, 138, 188–190
- ↑ Ian Whicher (1998), The Integrity of the Yoga Darśana, State University of New York Press, pp. 63, 110–112, 124–126, 163, 188
- ↑ 9.0 9.1 James G. Lochtefeld, "Sattva", in The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A–M, Vol. 2, Rosen Publishing, ISBN 978-0823931798, p. 265
- ↑ T. W. Rhys Davids; William Stede (1905). The Pali-English Dictionary. Asian Educational Services. pp. 154, 673. ISBN 978-81-206-1273-0.
