Testosterona

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Kimikal na istruktura kan Testosterona

An testosterona (Ingles: testosterone) an pangenot na hormona asin anabolic steroid sa mga lalaki.

Sa mga tawo, an testosterona igwa nin mahalagang kabtang sa pagtalubo nin mga tisyu panreproduktulibo sa pangangaki na arog baga nin mga testes asin prostate, siring man an pagpalakop nin sekondaryong sekswal na mga karakteristiko na arog baga nin nag - oorog na kalamnan asin tolang, asin an pagdakula nin buhok sa hawak.[1] Dugang pa, an testosterona sa mga seksong iyan parehong imbwelto sa salud asin sa marahay na kamugtakan, kaiba an mga mood, gawe, asin sa prebension nin osteoporosis.[2] An maluyang grado nin testosterona sa mga lalaki pwedeng magbunga nin bakong normal na mga kamugtakan kaiba an pagigin maluya asin daing tolang.

An Testosterona sarong steroid na gikan sa grupong androstane na igwa nin ketone asin sarong grupo nin mga hidroxyl sa mga katongdan na tolo asin kagpito. Iyan biosynthesized sa nagkapirang lakdang hale sa kolesterol asin ginigibo sa katoy pasiring sa mga inaktibong metabolitas.[3] Ginigibo kaiyan an aksyon sa paagi kan paggakod asin pag - aktibar androgen receptor.[3] Sa mga tawo asin kadaklan na iba pang bertebrante, an testosterona sa pangenot linuluwas kan mga testicles kan mga lalaki (seee Biosynthesis) asin, sa mas dikit na sokol, kan mga obarya nin mga babae. Sa promedyo, sa adultong mga lalaki, an grado nin testosterone mga pito sagkod walong beses na kapareho kadakula kan sa adultong mga babae.[4] Mantang mas risa an metabolismo nin testosterona nin mga lalaki, an aro-aldaw na produksyon mga 20 beses na mas dakula sa kalalakihan.[5][6] An mga babae mas sensitibo man sa hormone.[7]

Dugang pa sa papel kaiyan bilang natural na hormone, an testosterona ginagamit bilang bolong sa pagbolong nin hypolonadismo sa mga lalaki asin kanser sa suso sa mga babae. Huli ta an grado kan testosterona nag - iina mantang an edad nin mga lalaki naglalangkaw, kun beses ginagamit an testosterona sa kamagurangan na lalaki tanganing kontrahon an kakulangan na ini. Ginagamit man ining bawal sa pagdugang nin physique asin performamance, halimbawa sa mga atleta. Piglista ini kan World Anti-Doping Agency bilang S1 Anabolikong substance na "bawal sa gabos na panahon".

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. "Biological actions of androgens". Endocrine Reviews 8 (1): 1–28. Feb 1987. doi:10.1210/edrv-8-1-1. PMID 3549275. 
  2. Tuck SP, Francis RM (2009). "Testosterone, bone and osteoporosis". Advances in the Management of Testosterone Deficiency. Frontiers of Hormone Research. 37. pp. 123–32. doi:10.1159/000176049. ISBN 978-3-8055-8622-1. PMID 19011293. 
  3. 3.0 3.1 Luetjens CM, Weinbauer GF (2012). "Chapter 2: Testosterone: Biosynthesis, transport, metabolism and (non-genomic) actions". In Nieschlag E, Behre HM, Nieschlag S. Testosterone: Action, Deficiency, Substitution (4th ed.). Cambridge: Cambridge University Press. pp. 15–32. ISBN 978-1-107-01290-5. 
  4. "Serum testosterone in women as measured by an automated immunoassay and a RIA". Clinical Chemistry 50 (3): 678; author reply 678–9. Mar 2004. doi:10.1373/clinchem.2003.027565. PMID 14981046. 
  5. "Mean plasma concentration, metabolic clearance and basal plasma production rates of testosterone in normal young men and women using a constant infusion procedure: effect of time of day and plasma concentration on the metabolic clearance rate of testosterone". The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 27 (5): 686–94. May 1967. doi:10.1210/jcem-27-5-686. PMID 6025472. 
  6. "Plasma production rates of testosterone in normal adult men and women and in patients with the syndrome of feminizing testes". The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 25 (11): 1441–50. Nov 1965. doi:10.1210/jcem-25-11-1441. PMID 5843701. 
  7. Dabbs M, Dabbs JM (2000). Heroes, rogues, and lovers: testosterone and behaviorFree registration required. New York: McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-135739-5.