Theravada

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An Theravāda (/ˌtɛrəˈvɑːdə/) (Sinhala: ථේරවාදය, Burmese: ထေရဝါဒ, Thai: เถรวาท, Khmer: ថេរវាទ, Lao: ເຖຣະວາດ, Pāli: 𑀣𑁂𑀭𑀯𑀸𑀤 Sanskrito, Sthaviravada 'Paadalan kan mga Kamagurangan') an pinakakomun na inaakong ngaran kan pinakagurang na nag-eeksister na eskwelahan sa Budhismo.[1][2][1][2] An mga tagasunod kan paadalan, na inapod na Theravādins, pinapagdanay an saindang bersyon kan katokdoan ni Gautama Budha o Budha Dhamma sa Pāli Canon para sa labing duwang milennia.[1][2]

An Pāli Canon iyo an pinakakompletong kanon na natadang buhay sa lenggwaheng klasikong Indyano, an Pāli, na nagseserbing sagradong tataramon asin lingua franca kan paadalan.[2][3] Sa kabaliktaran kan Mahāyāna asin Vajrayāna, an Theravāda may tendensiyang magin konserbatibo sa mga bagay dapit sa doktrina (pariyatti) asin monastikong disiplina (vinaya).[4] An sarong elemento kan konserbatismong ini iyo an bagay na an Theravāda nagsisikwal sa pagigin totoo kan mga sutrang Mahayana (na nagluwas c. 1st century BCE.[5][6]

An modernong Theravāda hale sa order na Mahāvihāra, sarong sanga nin Sri Lanka kan tradisyon na Vibhajjvāda, na iyo man na sekta kan Sthavira Nikaya nin Indya. An tradisyon na ini nagpoon na magpatindog mismo sa Sri Lanka poon ika-19ng siglo BCE sungdo 2011. Sa Sri Lanka isinurat an Pāli Canon asin nabilog an komentaryo kan eskwelahan. Hale sa Sri Lanka, an tradisyon na Theravāda Mahāvihāra sunod na naglakop sa ibang parte kan Sur-subangan na Asya.[7] Ini an opisyal na relihiyon kan Sri Lanka, Myanmar asin Kambodya, asin iyo an dominanteng relihiyon sa Laos asin Tailandya asin ginigibo kan mga minoriya sa Indya, Bangladesh, Tsina, Nepal, Amihanan na Korea asin Biyetnam. An diaspora kan gabos na grupong ini, siring man an mga kombertido sa bilog na kinaban, nag-aako man asin nagsasagibo kan Theravāda Budhismo.

Durante kan modernong kapanahonan, kaiba sa bagong mga pangyayari an Budhistang modernismo, mobimientong Vipassana na nagpakosog liwat sa Theravāda sa meditasyon na Theravāda, an pag-oswag kan Tradisyon na Kadlagan kan Thai na nag-establisar nin monastisismo sa kadlagan asin an paglakop kan Theravāda pasolnopan sa mga lugar na arog kan India asin Nepal, kaiba an mga imigranteng Budhista asin nakombertir sa Unyon Europeo asin Estados Unidos.

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. 1.0 1.1 1.2 In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Theravada  Error sa pag-cite: Invalid <ref> tag; name "Britannica" defined multiple times with different content
  3. Crosby, Kate (2013), Theravada Buddhism: Continuity, Diversity, and Identity, p. 2.
  4. Gombrich, Richard (2006), Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo, Routledge; 2nd edition, p. 37.
  5. Hay, Jeff (2009). "World Religions" p. 189. Greenhaven Publishing LLC.
  6. Buswell, Robert E (2004). Macmillan Encyclopedia of Buddhism (2004), p. 293.
  7. Buddhism – a modern perspective