Jump to content

Triangulo nin Gasang

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
An Coral Triangle asin an mga nasyon na nagpartisipar sa Coral Triangle Initiative[1][2]

An Triangulo nin Gasang o Coral Triangle (CT) iyo sarong harus triangulong lugar sa tropikong katubigan sa palibot kan Indonesia, Malaysia, Papua New Guinea, an Filipinas, an Solomon Islands asin Timor-Leste. An kahiwasan na ini igwa nin dae mababa sa 500 na espesye nin mga bahura nin gasang sa lambang ekorehiyon.[3] An Coral Triangle iyo mahihiling sa tahaw kan mga Kadagatan nin Pasipiko asin Indio[4] asin minasakop sa mga porsyon kan duwang biyoheograpikong rehiyon: an Rehiyong Indonesya-Filipinas, asin an Harayong Habagatan-solnopang Pasipikong Rehiyon.[5]

Bilang saro sa walong mayor na sonang bahura nin gasang sa kinaban,[6] an Coral Triangle iyo pigbibistado bilang sarong pankinabang sentro nin marinong biyodibersidad[7] asin pankinabang prayoridad para sa konserbasyon.[8] An biyolohikal na gunuan kaini an naghihimo sa kaini bilang pankinabang hotspot nin marinong biyodibersidad. Bistado bilang an "Amasona nin mga daga" (bilang analohiya sa Amasonang kadlagan sa Habagatang Amerika), pigsasakop kaini an 5.7 million square kilometres (2,200,000 sq mi) nin katubigan sa dagat.[9] Yaon digdi an lagpas sa 76% kan pankinabang hababaw na bahura nin gasang na mga espesye, 37% kan mga espesye nin sira sa bahura, 50% kan mga espesye nin razor clam, anom sa laog nin pitong pankinabang espesye nin mga pawikan, asin an pinakadakulang kadlagan nin bakawan sa kinaban.[4] Kan 2014, an Asian Development Bank (ADB) nagreport na an gross domestic product kan marinong ekosistema sa Coral Triangle iyo harus $1.2 trilyon kada taon asin minatao nin pagkakan sa lagpas 120 milyong katawo.[10][4] Segun sa Coral Triangle Knowledge Network,[11]an rehiyon sa kada taon minatao nin harus $3 bilyon sa foreign exchange income gikan sa mga sirang eksport, asin lain pang $3 bilyon gikan sa coastal tourism revenues.

An World Wide Fund for Nature pigkokonsidera an rehiyon na itoktok na prayoridad para sa marinong konserbasyon, asin iyo pigsisimbagan an ekolohikal na banta sa rehiyon sa paagi kan Coral Triangle Program kaini,[12] na piglunsar kan 2007. An sentro kan biyodibersidad sa Triangulo iyo an Verde Island Passage sa Filipinas.[13] An solamenteng bahura nin gasang na kahiwasan sa rehiyon na pigdeklara bilang sarong UNESCO World Heritage Site iyo an Tubbataha Reef Natural Park sa Filipinas.[14]

Midya

[baguhon | baguhon an source]

An dokumentaryong pelikula kan 2013 na Journey to the South Pacific pig-iistorya an konserbasyon kan Coral Triangle sa likod kan pagbuhay sa mga isla.[15]

Panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]

Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ Weeks, Rebecca; Aliño, Porfirio M.; Atkinson, Scott; Beldia, Pacifico; Binson, Augustine; Campos, Wilfredo L.; Djohani, Rili; Green, Alison L.; et al. (4 March 2014). "Developing Marine Protected Area Networks in the Coral Triangle: Good Practices for Expanding the Coral Triangle Marine Protected Area System". Coastal Management 42 (2): 183–205. doi:10.1080/08920753.2014.877768. 
  2. ↑ Gray, Alex (13 September 2018). "The 'Coral Triangle' is the largest of its kind, and it's dying". Global Agenda (World Economic Forum). https://www.weforum.org/agenda/2018/09/what-is-the-coral-triangle/. 
  3. ↑ Veron et al. Unpublished data
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Asaad, Irawan; Lundquist, Carolyn J.; Erdmann, Mark V.; Hooidonk, Ruben Van; Costello, Mark J. (5 November 2018). "Designating Spatial Priorities for Marine Biodiversity Conservation in the Coral Triangle". Front. Mar. Sci. 5: 400. doi:10.3389/fmars.2018.00400. 
  5. ↑ Veron, J.E.N. 1995. Corals in space and time: biogeography and evolution of the Scleractinia. UNSW Press, Sydney, Australia: xiii + 321 pp.
  6. ↑ Speers, A. E., Besedin, E. Y., Palardy, J. E., & Moore, C. (2016). Impacts of climate change and ocean acidification on coral reef fisheries: an integrated ecological–economic model. Ecological economics, 128, 33-43. Retrieved 26 September 2020
  7. ↑ Allen, G. R. 2007 Conservation hotspots of biodiversity and endemism for Indo-Pacific coral reef fishes. Aquatic Conserv: Mar. Freshw. Ecosyst. doi:10.1002/aqc.880
  8. ↑ Briggs, J. C. 2005a. The marine East Indies: diversity and speciation. Journal of Biogeography 32: 1517-1522
  9. ↑ "ADB to help improve resources management in coral triangle". Archived from the original on 2018-03-17. Retrieved 2011-05-23.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. ↑ "Coral reef destruction spells humanitarian disaster". 
  11. ↑ Coral Triangle Knowledge Network
  12. ↑ WWF Coral Triangle Program
  13. ↑ "Verde Island Passage". 
  14. ↑ ""World Heritage Coral Reefs" Exhibit opens in Paris". 
  15. ↑ Chang, Justin (December 13, 2013). "Film Review: 'Journey to the South Pacific'". Variety. Retrieved 10 February 2014. 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Triangulo_nin_Gasang&oldid=280099"