Jump to content

Tukang daing kamandag

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An tukang daing kamandag o sa Ingles, dry bite (literal na boot sabihon, alang na tuka) sarong pagtuka nin halas na makamandag alagad daing kinukupsit na kamandag.[1] An tukang daing kamg nin halas makulog man giraray, na igwang pagdugo sa natusok, paggatok, o erythema.[2] Alagad pwede man ining magdagos sa impeksyon siring kan tetanus.[2]

An "tukang daing kamandag" pwede mangyari sa gabos na species nin halas alagad depende sa species. Halimbawa, an Australyanong eastern brown snake (Pseudonaja textilis) pwedeng manuka' 80% na mayong kinukupsit na kamandag, alagad an taipan nanunukwag na mayong kamandag 5% sana.[3] About 50% of snakebite cases can be dry bites.[2] They are characterized by fang and tooth marks and the absence of injected venom.[4]

An pinakaenot na namasdan na "tukang mayong kamandag" sa laog nin klinika nangyari kan 1892 sa London, kan pagtuka nin South American rattlesnake.[2] An terminong "dry bite" uso sa paggamit poon pa kan kaamayi nin 1980.[2]

Mga rason kun ano ta may tukang daing kamandag

[baguhon | baguhon an source]

An "tukang daing kamandag" pwedeng tinutuyo kan halas ta magsirbe sanang 'patanid' o pagpatakot, o nangyari aksidente sana o resulta kan sa kondisyon kan halas o kan natuka. Mga adal nabisto an pitong kawsa na mayong kamandag an pagtuka:[2]

  • Impeksyon sa glandula
  • Pagkatrauma pakatapos makipagtusay
  • Trauma pakahigop kan kamandag
  • Pagpipiot kan agihan o dalaydayan
  • Venom metering
  • Mayong laog na gandula
  • Salang pagtantya kan distansya kan tinutuka, na naresulta sa hababaw an tadom o dai pa sa tama pagpakupsit kamandag

Dakul pang rason kun ano ta iba-iba an pagtuka kan hubin asin gurang na mga halas. Mga hubin na halas maluya pa sa pagkontrol kan kupsit o pagtantya kan distansya kaya nauubos tolos ninda an kamandag. Mga gurang man na halas madali kuta pagbawi sa saray nin kamandag alagad pwede man piot na an agihan kan kamandag huli sa kagurangan.[2]

An biktima pwede man alisto mag'atras kan matuka o sulot kaya mahibog na gubing kaya hababaw an tadom kan pantusok.[2]

Pagbubulong

[baguhon | baguhon an source]

Sa praktis, bakong madali an pagmidbid kan "tukang mayong kmandag" sa "tukang may kamandag". Sa kaso nin tukang mayong kamandag, an lugad linigan man na marhay, asin anti-tetanus itso sa natuka, asin obserbahan sa laog nin 12 oras ta tibaad an tuka' tunay namakamandag asin pantambal kaipohan itao sa biktima.[2]

An "tukang mayong kamandag" pwedeng ikaribong sa mga nag'aasikasong doktor o kan biktima, na hunaon na an sarong pantambal na remedyo saro nang milagrosong nakakaumay na totoo panlaban sa tuka na makamandag.[2]

Sa totoong an tuka sarong mayong darang kamandag, an pantambal dai na dapat itao o tomaron ta an ineksyon igwang mga epektong malaen man ngani.

Sa iba-ibang klase nin hayop

[baguhon | baguhon an source]

Kan 2020, mga akademiko [ogtiripon gabos na 31 adal manongod sa kun napano ta dakul na tuka' 'na mayong kamandag'. An mga adal nadiskubre na dakul ma klase kan 'mayong kamandag na tuka' sa manlaen-laen na species, dawa totoo iba-ibngs panongtongan an ginamit sa diagnosis. An mga madal nakadukay na an 'tuka na mayong kamandag na insidente pwedeng yaon sa ultan nin 4% asin 50%.[2] Dipisil an pagsukol kan pangyayari nin tukang mayong kamandag ta an iba man nganing "basang tuka" (kinamandagan) dai man irini-report o naresulta sa menor o mayong sintomas, o an species kan halas sala an pagkamidbidan (halimbawa, an tuka mnin daing-0kamandag na halas soboot tuka nin makamadag na halas).[2]

An mga kagat o tuka man kan mga lawa' komun na gayo asin ta ini simpleng lahid nin mga antiseptic iyo an maninigo na ilahid.

  1. Silveira, PV; Nishioka Sde A (1995). "Venomous snake bite without clinical envenoming ('dry-bite'). A neglected problem in Brazil.". Trop Geogr Med. 47 (2): 82–85. PMID 8592769. 
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 Pucca, Manuela B.; Knudsen, Cecilie; S Oliveira, Isadora; Rimbault, Charlotte; A Cerni, Felipe; Wen, Fan Hui; Sachett, Jacqueline; Sartim, Marco A.; et al. (2020-10-22). "Current Knowledge on Snake Dry Bites". Toxins 12 (11): 668. doi:10.3390/toxins12110668. ISSN 2072-6651. PMID 33105644. 
  3. Dart, Richard C. (2004). Medical Toxicology. Lippincott Williams & Wilkins. p. 1551. ISBN 978-0-7817-2845-4. 
  4. Thygerson, Alton L.; American College of Emergency Physicians, Emergency Care and Safety Institute (2006). First Aid, CPR, and AED (5th ed.). Jones & Bartlett Publishers. pp. 120. ISBN 978-0-7637-4225-6.