Angel Magahum, Sr.

Si Angel Merle Magahum, Sr. (Oktobre 1, 1867 - Nobyembre 28, 1935) sarong Ilonggong nobelista, sarswelista asin dramatista, parasurat mga halipot na osipon, peryodista, asin kompositor. Siya binansagan na "Colossus of Visayan literature" huli sa husay asin sa rarom kan saiyang ambag sa literaturang Hiligaynon kan mga taon 1910 sundo 1930. Siya binansagan man na "Ama kan Nobelang Ilonggo."

Mga enot na taon

Si Magahum aki kan mag'agom na si Ignacio Magahum asin Simplicia Merle. An napangagom niya iyo si Carmen Borromeo kun saen an sarong aki niya si Simplicia, na napangagom si Lt. Col. Francisco Offemaria, nagin konsehal sa Siyudad nin Iloilo. Si Magahum nag'adal sa Colegio de San Jose asin sa Seminaryo nin Jaro asin ngapit nagin siyang propesor sa Espanyol igdi.

Mga kahamanan

Si Magahum nagin editor kan peryodikong Hiligaynon na Makinaugalingon na tinogdas kan si pilantropong si Rosendo Mejica. An peryodikong ini iyo na daa an pinakahalawig na Ilonggong semanal na nagpasige sa publikasyon. Si Magahum an kagmukna kan pinakaenot na nobelang Hiligaynon, titulado Benjamin na nasurat niya kan taon 1894 asin napublikar kan 1907. Si Magahum nakasurat man nin 13 misa kantada alagad an Misa de 2 0 3 para Canto y Organo na dinulot ki San Jose iyo sana an narinsay para sa orkestra. An Misang sinasabi nakanta pinakaenot kan 1895 kan kapiyestahan sa Molo na si Maestrong Magahum iyo an nasa piyano. Ini man enot na pinadangog sa Saravia, Negros Occidental kan 1900. An manuskrito kan muknang Misa niya nailigtas kan aki niyang babae, si Sol Magahum-Dideles kan panahon nin gera.

Mga tinokda sa literatura asin musika

• Benjamin ( nobela)
• Si Montor (nobela)
• Isa ka Bihag (nobela)
• Euponiya sang Pulong Nga Binisaya (Euponiya kan Bisayang Hiligaynon)
• Palanganinawan (Paghorophorop)
• Kahapon kag Karon (Kasuodma asin Ngonyan)
• Ang Sampaguita (sarong rawitdawit)
• Hinugpong ng mga Sugilanon (kadamotan nin mga halipot na osipon)

Sa kadamotan na ini yaon an "Bugay sang Kapalaran" (Balaog nin Kapaladan) asin an "Sa Isa ka Sakayan" (Sa baroto), na tolong episodyo kun saen an duwa, titulado "Si Montor" asin Si Gallasan"

Siya nagin man paraambag nin mga artikulo sa pinakaenot na publikasyon tinogdas ni Mariano Perfecto sa Manduriaw, Iloilo, an Almanake Panayanhon na ini-imprenta sa rogaring niyang Libreria y Imprenta la Panayana (1877). Si Magahum nagsurat pa kan agi-agi kan publikasyon na ini mala ta ini ipinalis man sa Bikol ni Casimiro Perfecto (“La Panayana: Agi-Agi kan Libreria asin Imprenta sa Mandurriaw, Iloilo.”) asin pinaluwas sa Kalendaryong Bikol na an huri naimprenta sa Libreria y Imprenta Mariana (1930) sa banwaan nin Naga (ngonyan Siyudad nin Naga), Bicol.

Pagromdon

An tinampo sa pagsarapong kan kalye Locsin asin M.H. Del Pilar saiya ipigngaran kan siyudad nin Iloilo.

Kagadanan

Si Magahum nagadan kan Nobyembre 28, 1935 sa edad na 68.