Atmospera

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
An manipis na atmospera kan Marte
An mga atmosperikong gas kan Kinaban iyo mas nagwawarak nin asul na liwanag kumpara sa ibang mga wavelength, asin ini iyo minatao sa Kinaban nin asul na halo kapag pigtatanaw hale sa luwas kan Kinaban.

An atmospera (Ingles: atmosphere, gikan sa mga Griyegong taramon na ἀτμός (atmos), boot-sabihon na 'bapor', asin σφαῖρα (sphaira), boot-sabihon na 'bola' o 'ispero'[1][2]) iyo sarong lebel o grupo nin mga lebel kan mga gas na nakapalibot sa sarong planeta o iba pang materyal na lawas, na pinagsasaro nin saiyang grabidad. An atmospera iyo harus matatada kun an grabidad niya iyo halangkaw asin an temperatura kan atmospera iyo hababa.

An atmospera kan Kinaban iyo pigbibilog nin nitroheno (harus 78%), oksiheno (harus 21%), argon (harus 0.9%), karbon dioksido (0.04%) asin iba pang mga gas sa kadikiton na bilang.[3] An oksiheno iyo ginagamit nin kadaklan kan mga organismo para sa respirasyon; an nitroheno iyo pigpapakarhay kan mga bakterya asin kan kitkilat para makahimo nin amonya na ginagamit sa paghaman kan mga nucleotide asin asidong amino; sagkod an karbon dioksido iyo ginagamit kan mga tinanom, algae, asin cyanobakterya para sa potosintesis. An atmospera iyo nagtatabang para protektahan an mga nabubuhay na organismo hale sa mga henetikong danyos kan ultraviolet na radiasyon kan saldang, duros huli sa saldang, asin mga cosmic ray. An presenteng komposisyon nin atmospera kan Kinaban iyo an produkto kan bilyong taon na biyokimikal na modipikasyon kan paleoatmospera nin mga nabubuhay na organismo.

An atmosperang istelar iyo an panluwas na rehiyon kan bitoon asin tipikal na igwang porsyon sa ibabaw nin malibog na potoispera. An mga bitoon sa hababang temperatura pwedeng may panluwas na atmospera na igwang mga kompuwestong molekula.

Hilingon man[baguhon | baguhon an source]

Panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. ἀτμός Archived 2015-09-24 at the Wayback Machine., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus Digital Library
  2. σφαῖρα Archived 2017-05-10 at the Wayback Machine., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus Digital Library
  3. "Earth's Atmosphere Composition: Nitrogen, Oxygen, Argon and CO2". Earth How (in English). 2017-07-31. Retrieved 2019-10-22.