Alpabetong Hanunó'o
| Hanunó'o ᜱᜨᜳᜨᜳᜢ | |
|---|---|
 | |
| Tipo | |
| Mga tataramon | Hanunó'o |
Panahon | c. 1300–ngunyan |
Mga magurang na sistema | |
Mga tugang na sistema | Sa Filipinas: Baybayin Buhid Kulitan Tagbanwa (Apurahuano) Sa ibang nasyon: Balines Batak Habanes Lontara Sundanes Rencong Rejang |
| Direksyon | Wala-padumang-tuo |
| ISO 15924 | Hano, 371 |
Alyas nin Unikodigo | Hanunoo |
| U+1720–U+173F | |
An Hanunó’o saro' kan mga katutubong pagsurat kan Pilipinas asin piggagamit sa ngunyan kan mga Mangyan kan Sur-parte kan Mindoro sa pagsurat kan tataramon na Hanunó'o.[1] Ini sarong abugida na nagguno' sa Brahmic scripts, kaagyod kan Baybayin, asin ini bantog huling pigsusurat patindog alagad pang paitaas, ki na paibaba' arog kan iba pang mga pagsurat (alagad, binabasa ining palipyaw(?), wala pa-to'o).Ini urog na pigsusurat sa butong gamit an takras(?kutsilyo) .[2][3] Kadakol na mga kasuratan na Hanunó'o dai pa halos nahahaloy huli ta madaling maraot an butong. Kun kaya masakit na talastason an kasaysayan kan pagsurat.[1]
Halimbawa
[baguhon | baguhon an source]An rawit kan mga Hanunó'onon na inaapod na Ambahan, binibilog nin pitong linya nin pantig na nakasurat sa mga parte kan kawayan, node, mga instrumentong pangmusika o iba pang materyales gamit an puro kan kutsilyo. Ginagamit an uring asin iba pang mga itom na pigment tanganing gibuhon na kakaiba an mga karakter. An mga rawitdawit minarepresentar sa mga personal na kaisipan, pagmati o mawuton kan sarong Mangyan. Sinasayod ini sa mga okasyon nin pansosyudad (nin daing kaiba), sa mga seremonya ng pagpasyar o pag minawot.[4]
| Orihinal na Hanunó'o | Hanunó'o na may pamudpod | Palis-surat | Ingles
(gikan sa NCCA) |
Bikol Sentral |
|---|---|---|---|---|
| ᜰᜲ ᜠᜩᜳ ᜪ ᜢ ᜩ ᜧ
ᜨᜳ ᜣ ᜦᜲ ᜨ ᜤᜲ ᜧ ᜫ ᜫ ᜢ ᜮ ᜫ ᜧᜲ ᜣ ᜨ ᜫ ᜦ ᜣᜲ ᜫ ᜧᜲ ᜣ ᜯ ᜨᜳ ᜣ ᜦᜲ ᜨ ᜤᜲ ᜧᜳ ᜫ ᜤ ᜰᜲ ᜬᜳ ᜧᜲ ᜰ ᜠ ᜥ ᜤ ᜩ ᜦ ᜧ ᜬᜳ ᜧ ᜫ ᜶ |
ᜰᜲ ᜠᜬ᜴ᜩᜳᜧ᜴ ᜪᜬ᜴ ᜢ ᜥ ᜧᜨ᜴
ᜨᜳ ᜣᜥ᜴ ᜦᜲ ᜨ ᜤᜲᜨ᜴ᜧᜳ ᜫᜨ᜴ ᜫᜬ᜴ ᜦ ᜣᜲᜩ᜴ ᜫ ᜧᜲ ᜣᜬ᜴ ᜯᜨ᜴ ᜫᜳ ᜣᜥ᜴ ᜦᜲ ᜨ ᜤᜲᜨ᜴ ᜧᜳ ᜫᜨ᜴ ᜤ ᜰᜲ ᜬᜳᜨ᜴ ᜧᜲ ᜰ ᜠᜧ᜴ ᜥᜨ᜴ ᜤ ᜩᜤ᜴ ᜦᜥ᜴ᜧ ᜬᜳᜨ᜴ ᜧᜲ ᜫᜨ᜴᜶ |
Si ay-pod bay u- pa- dan
No kang ti- na gin-du- man May u- lang ma- di kag-nan May ta- kip ma di kay-wan Mo kang ti- na gin-du- man Ga si- yon di sa ad- ngan Ga pag- tang-da- yon di-man. |
You my friend, dearest of all,
thinking of you makes me sad; rivers deep are in between forests vast keep us apart But thinking of you with love; as if you are here nearby standing, sitting at my side. |
Katood kong padaba,
mundo an isipon ka; isinuway nin salog, kadlagan pinagrayo alagad an kam'tan ka; garo yaon ka digdi, kataning kakugos ko. |
Hanunó'o sa Unicode
[baguhon | baguhon an source]An Unicode range para Hanunó'o iyong U+1720–U+173F:
Hilngon man
[baguhon | baguhon an source]Sosogan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ 1.0 1.1 Postma, Antoon (July 1971). "Contemporary Mangyan Scripts". Philippine Journal of Linguistics 2 (1): 1–12.
- ↑ Rubino, Carl. "The Hanunoo Script". Ancient Scripts of the Philippines. Retrieved September 2008. Check date values in:
|access-date=(help) - ↑ Conklin, Harold C. (2007).
- ↑ "NCCA". Facebook.
Panluwas na takod
[baguhon | baguhon an source]- Unicode Hanunóo Range 1720-173F (in PDF)
- The Entire Hanunóo script
- Hanunóo script written clearly
- GNU FreeFont Unicode font with Hanunóo range in its serif face.
