Kwantum

Si Max Planck an pigbibistong ama kan teoryang kwantum.

Sa pisika, an kwantum (Ingles: quantum; darakulan: quanta) iyo an pinakasadit na bilang nin maski anong pisikal na entidad (pisikal na karakter) na kaiba sa sarong interaksyon. An pundamental na nosyon na an pisikal na karakter pwedeng "ma-kwantisa" iyo pigsasambot bilang "an hipotesis kan kwantisasyon". Boot-sabihon kaini na an magnitudo kan pisikal na karakter pwedeng magkua sana nin diskretong bilang na pigbibilog nin mga multipleng integer kan sarong kwantum.

Halimbawa, an photon iyo sarong kwantum nin liwanag (o nin maski anong ibang porma nin elektromagnetikong radiasyon). Sa kaparehas, an enerhiya kan elektron na katakod sa atomo iyo na-kwantisa asin pwedeng magpirmi sana sa pirang mga diskretong bilang. (An mga atomo asin materya iyo pusog huli ta an mga elektron nabubuhay sana sa diskretong enerhiyang lebel sa laog kan atomo.) An kwantisasyon (quantization) iyo saro sa mga pundasyon kan mas mahiwas na pisika nin mekanikang kwantum (quantum mechanics). An kwantisasyon kan enerhiya asin an impluwensya kaini sa kun paano an interaksyon kan enerhiya asin materya (elektrodinamikang kwantum) iyo parte kan pundasyon para sa pag-intindi asin pagpapaliwang kan kapalibotan.

Padagos na pagbasa

• B. Hoffmann, The Strange Story of the Quantum, Pelican 1963.
• Lucretius, On the Nature of the Universe, transl. from the Latin by R.E. Latham, Penguin Books Ltd., Harmondsworth 1951.
• J. Mehra and H. Rechenberg, The Historical Development of Quantum Theory, Vol.1, Part 1, Springer-Verlag, New York 1982.
• M. Planck, A Survey of Physical Theory, transl. by R. Jones and D.H. Williams, Methuen & Co., Ltd., London 1925 (Dover editions 1960 and 1993) including the Nobel lecture.
• Rodney, Brooks (2011) Fields of Color: The theory that escaped Einstein. Allegra Print & Imaging.