Pisika

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Halimbawa nin mga pisikal na penomena

An pisika (Ingles: physics, gikan sa suanoy na Griyegong taramon na φυσική (ἐπιστήμη), boot-sabihon: physikḗ (epistḗmē) o "kaaraman nin kapalibotan", gikan sa φύσις phýsis 'kapalibotan')[1][2][3] iyo an natural na siyensya na minaadal sa materya, an mosyon kaini asin an kaugalian sa espasyo asin oras, sagkod an mga relatibong entidad nin enerhiya asin pwersa.[4] An pisika iyo saro sa mga pinakapundamental na siyentipikong disiplina, asin an saiyang pangenot na obheto iyo an maintindihan an pag-uugali kan uniberso.[5][6][7]

An pisika iyo saro sa pinakagurang na akademikong disiplina, asin sa pagbali kan astronomiya, baad an pinakagurang.[8] Sa mga uminaging milenyo, an pisika, kimika, biyolohiya, asin an nagkapirang mga sanga kan matematika iyo parte kan natural na pilosopiya, pero durante kan Siyentipikong Rebolusyon kan ika-17 na siglo, an mga natural na siyensyang ini iyo luminuwas bilang unikong pag-aadal sa saindang sairing katundan. An pisika iyo minaagi sa nagkapirang mga interdisiplinaryong lugar nin research, arug kan biyopisika asin kwantum na kimika, asin an luwas kan pisika iyo mayo pang pusog na depinisyon. An mga bagong ideya kan pisika iyo harus pigpapaliwanag nin pundamental na mekanismo na pinag-aadaln kan iba pang mga siyensya[5] sagkod minatao nin suhestyon sa bagong abenida nin pag-aadal sa akademikong disiplina arug kan matematika asin pilosopiya.

An mga pag-uswag sa pisika iyo nagpapauswag man nin mga bagong teknolohiya. Halimbawa, an pag-uswag sa pagkaintindi kan elektromagnetismo, pisika nin istadong solido, asin nukleyar na pisika iyo nagtaong dalan sa paghaman nin mga produkto na iyo nagliwat nin marhay pasiring sa modernong sosyedad, arug kan telebisyon, kompyuter, domestikong kagamitan, asin mga panggerang nukleyar;[5] an mga pag-uswag sa termodinamika iyo nagtaong dalan sa industriyalisasyon; sagkod an pag-uswag sa mekanika iyo nag-inspira sa pagkahaman kan calculus.

Hilingon man[baguhon | baguhon an source]

Panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. "physics". Online Etymology Dictionary. Archived from the original on 24 December 2016. Retrieved 2016-11-01.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. "physic". Online Etymology Dictionary. Archived from the original on 24 December 2016. Retrieved 2016-11-01.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  3. φύσις, φυσική, ἐπιστήμη. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon at the Perseus Project
  4. Maxwell 1878, p. 9 "Physical science is that department of knowledge which relates to the order of nature, or, in other words, to the regular succession of events."
  5. 5.0 5.1 5.2 Young & Freedman 2014, p. 1 "Physics is one of the most fundamental of the sciences. Scientists of all disciplines use the ideas of physics, including chemists who study the structure of molecules, paleontologists who try to reconstruct how dinosaurs walked, and climatologists who study how human activities affect the atmosphere and oceans. Physics is also the foundation of all engineering and technology. No engineer could design a flat-screen TV, an interplanetary spacecraft, or even a better mousetrap without first understanding the basic laws of physics. (...) You will come to see physics as a towering achievement of the human intellect in its quest to understand our world and ourselves."
  6. Young & Freedman 2014, p. 2 "Physics is an experimental science. Physicists observe the phenomena of nature and try to find patterns that relate these phenomena."
  7. Holzner 2006, p. 7 "Physics is the study of your world and the world and universe around you."
  8. Krupp 2003