Aromatikong kompuwesto

An benzene, C₆H₆, iyo an pinakadae-komplikadong aromatikong hidrokarburo

An mga aromatikong kompuwesto (Ingles: aromatic compound) iyo an mga kompuwestong kimikal (harus iyo organiko) na igwa nin saro o mas dakol pang mga singsing na igwa nin pi na elektron na nakadelokalisa sa sainda. Kontrasto sa mga kompuwesto na may aromatisidad, an mga alipatikong kompuwesto kulang kaining delokalisasyon.

An terminong "aromatiko" iyo pigtao na bago pa an pisikal na mekanismo na nagdedetermina sa aromatisidad nadiskobre, asin iyo huli sa katotoohan na an nagkapirang kompuwesto niya igwa nin mahamis asin mahamot na parong; alagad. Dae gabos nin mga aromatikong kompuwesto may mahamis na parong, sagkod dae gabos nin mga kompuwesto na may mahamis na parong iyo aromatiko. An mga aromatikong hidrokarburo, o areno (arene), iyo mga aromatikong organikong kompuwesto na igwa nin karbon asin hidrohenong atomo sana. An kumpigurasyon kan anom na karbong atomo sa aromatikong kompuwesto iyo inaapod na "benzenong singsing", pagkatapos kan simpleng aromatikong kompuwesto na benzene, o an sarong phenyl na grupo kun parte kan mas dakulang kompuwesto.

Dae gabos nin aromatikong kompuwesto iyo nakabase sa benzene; an aromatisidad iyo pwede man sa mga heteroareno, na minasunod sa Hückel's rule (para sa monosiklikong singsing: kapag an bilang kan π elektron niya parehas sa 4n + 2, kun sain an n = 0, 1, 2, 3, ...). Sa mga kompuwestong ini, dae mababa sa sarong karbong atomo iyo pigriribayan nin saro sa mga heteroatomong oksiheno, nitroheno, o asupre. An mga halimbawa kan dae-benzenong kompuwesto na may aromatikong karakter iyo an furan, sarong heterosiklikong kompuwesto na igwa nin limang-miyembrong singsing na kabali an sarong oksihenong atomo, asin an pyridine, sarong heterosiklikong kompuwesto na igwa nin anom na miyembrong singsing na igwa nin sarong nitrohenong atomo.

Panluwas na takod

• Igwang relatibong medya para sa Aromatics duman sa Wikimedia Commons