Bayugan

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Bayugan
Bandera kan Bayugan
Bandera
Kinamumugtakan kan Bayugan
Kinamumugtakan kan Bayugan
Map
Tagboan: 8°42′36″N 125°45′0″E Tagboan: 8°42′36″N 125°45′0″E
NasyonFilipinas
PigtugdasAgosto 20, 1961
Barangay43
Pamamahala
 • Electorado65,245 votantes (9 Mayo 2022)
Hiwas
 • Kabuuhan688.77 km2 (265.94 sq mi)
Elebasyon
270 m (890 ft)
Populasyon
(Mayo 1, 2020)[2]
 • kabuuhan109,499
 • Densidad160/km2 (410/sq mi)
 • Saro
26,259
Economia
 • Klaseikalima na klaseng syudad
 • Ingresos₱1,207,578,567.68 (2020)
 • Activos₱4,506,041,017.35 (2020)
 • Pasivos₱470,371,136.89 (2020)
 • Gastos₱739,959,677.66 (2020)
Kodigo nin postal
8502
PSGC
160301000
Kodigo telefonico85
TataramonTataramon na Agusan
Tataramon na Butuanon
Tataramon na Cebuano
Tataramon na Higaonon
tataramon na Tagalog
Websityowww.bayugan.gov.ph

An Bayugan sarong ikatulong klase syudad na namumugtak sa probinsya nin Agusan del Sur, Filipinas.
Igwa ining sukol na 688.77 kilometro kwadrado na kadagaan asin namumugtak sa inot na distrito. SAn designadong zip code kaini iyo 8502.
Sosog sa sensus kan 1 Mayo 2020, igwa ining 109,499 katawong nag-eerok digdi sa 26,259 kaharongan.
Igwa ining sukol na 688.77 kilometro kwadrado.

An Bayugan dati sitio sana kan Barangay Maygatasan, Esperanza. Kun napano ta ini nangaran Bayugan," magkapira an istorya. Sarabi na an "bayugan" termino sa Manobo na boot sabihon "dalan" na iyo an inaagihan pagpasiring sa Esperanza. Igwa man bersyon na an "bayug" sarong klaseng kahoy na kaidto dakulon sa lugar na ini. Saro pa man na osipon na an mga tinubo ginagamit sa pagapod sa pagtiripon an balalong na an apod sa lugar na idto "bayug."

Kan 1948, an Department of Public Works and Highways nagsurvey kun saen maagi an tinampo na makabit kan ciudad nin Butuan sa ciudad kan Davao. Napili kuta na agihan an Maygatasan alagad kan ginibo na an tinampo, uminagi sa sitio kan Bayugan kaya igdi na nagpoon pagdakul kan mga migrante sa lugar na ini asin nagrikas an pagdakula kaini.

Kaamayan kan 1960, ini nagin sarong barangay asin kan sunod na taon nagin naman sarong munisipyo huli sa tabang ni Gob. Democrito O. Plaza kan Agusan. Si Sergio Mullaneda an enot na nagin alkalde kaini kan panahon na presidente si Pres. Diosdado Macapagal.

Plaza Rizal sa Bayugan

Mga Barangay[baguhon | baguhon an source]

Nababanga an Bayugan sa 43 na barangay.

  • Taglatawan
  • Calaitan
  • Charito
  • Fili
  • Hamogaway
  • Katipunan
  • Mabuhay
  • Marcelina
  • Maygatasan
  • Noli
  • Osmeña
  • Panaytay
  • Poblacion
  • Sagmone
  • Saguma
  • Salvacion
  • San Isidro
  • Santa Irene
  • Verdu
  • Del Carmen
  • Berseba
  • Bucac
  • Cagbas
  • Canayugan
  • Claro Cortez
  • Gamao
  • Getsemane
  • Grace Estate
  • Magkiangkang
  • Mahayag
  • Montivesta
  • Mt. Ararat
  • Mt. Carmel
  • Mt. Olive
  • New Salem
  • Pinagalaan
  • San Agustin
  • San Juan
  • Santa Teresita
  • Santo Niño
  • Taglibas
  • Tagubay
  • Villa Ondayon

An bugtak kan pagkasyudad[baguhon | baguhon an source]

Napara an pagkasyudad kaini, kadamay pa an kaglimang (15) syudad, kan an Korte Suprema kan Filipinas sa pag'oyon sa petisyon kan League of Cities of the Philippines pigdeklara an cityhood law (Ley Republika Nu. 9405) sarungat sa Konstitusyon, na iyo an nagtaong dalan sa pagpangyari kan pagkasyudad kaini. An sabi kan Korte, an mga nasabing syudad dai nakaabot sa karaipohan ngane magin syudad.

Alagad, an Korte, sa petisyon kan inapod na "League of 16 Cities," pigbaliktad an siring na desisyon kaini [3]. Kaya an Bayugan, kaiba an kaglimang siyudad, nakabalik sa pagkasyudad.

Demograpiko[baguhon | baguhon an source]

Sensus nin Populasyon kan
Bayugan
TaonTawo±% p.a.
1970 37,816—    
1975 43,603+2.90%
1980 56,367+5.27%
1990 78,725+3.40%
1995 89,999+2.54%
2000 93,623+0.85%
2007 95,032+0.21%
2010 99,361+1.63%
2015 103,202+0.72%
2020 109,499+1.17%
Toltolan: Philippine Statistics Authority[4][5][6][7]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  2. "2020 Census of Population and Housing (2020 CPH) Population Counts Declared Official by the President". Hulyo 7, 2021.  Check date values in: |date= (help)
  3. Korte Suprema nagbaliktad, pigpangyari pagmukna kan 16 na syudad
  4. Sensus kan Populasyon (2015). "Caraga". Kabuuhang Populasyon kan lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. PSA. Retrieved 20 Jun 2016. 
  5. Census of Population and Housing (2010). "Caraga". Kabuuhan populasyon sa lambang Provincia, Syudad, Banwaan asin Barangay. NSO. Retrieved 29 Jun 2016. 
  6. Mga Sensus kan Populasyon (1903–2007). "Caraga". Table 1. Population Enumerated in Various Censuses by Province/Highly Urbanized City: 1903 to 2007. NSO. 
  7. "Province of Agusan del Sur". Municipality Population Data. LWUA Research Division. Retrieved 17 December 2016. 

Mga panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]