Jump to content

Ibaloi

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Babaeng Ibaloi sulot tradisyonal na bado'
Ibaloi
File:Lola teleng from itogon benguet.jpg
Sarong babayi sa tradisyonal na pagbado nin mga Ibaloi
Kabilugan na populasyon
Mga rehiyong igwang importanteng mga bilang
 Filipinas (Cordillera Administrative Region)
Mga tataramon
Ibaloi, Ilokano, Tagalog
Pagtubod/Debusyon
Kristianismo, katutubong pagtubod
Ilustrasyon kan 1896 sa mga tattoo kan Ibaloi, na nagpapahiling kan pagbali sa giyera asin kamugtakan

An Ibaloi sarong grupo etniko-lingwistiko na nag'eerok sa bandang sur-subangan kan Benguet, sakop kan subdibisyon pulitikal na inapod Cordillera Administrative Region. An tribu tiripon haros sa Kabayan, Bukod, Tuba, Itogon, Tublay, La Trinidad, Sablan, asin Atok. Sinda inaapod man na 'Benguet'. An tataramon ninda nakaagid sa lenggwaheng Pangasinan, an tataramon sa Probinsya nin Pangasinan asin napipisan sa Malayo-Polysianong sanga kan pamilyang lenggwahe nin Austronesiano. An mga Ibaloi may kapu'sawan sa kutis, may taas na apat abot limang pye. Pag'oma an mayor na hanapbuhay, sinda nagpapatubo nin paroy, nag'aataman nin baka, orig, asin manok bilang pigkasibotasn sa aro-aldaw. An dakul man sainda nagtratrabaho sa mga minahan nin bulawan asin pirak kan Benguet.[1]

An saindang mga kustombre, tradisyon, kaugalean asin mga pagtubod nakaka'agid duman sa Kankaneys alagad an saindang tataramon iba man asin mas agid sa dilang Pangasinan. Dakul naman sainda an nakiramas sa kabilogan kan kulturang Filipino. Sinda an saro sa etnikong grupo na nagkukultibar nin paroy sa tinangga-tanggang umahan sa kabukiran kan amnayan na parte kan Filipinas. An mga Ibaloi nagpapraktis kan inaapod na mummification, kun saen an proseso kaini pinapaagonan an bangkay nin pirang bulan ngane hustong maagil na siring na paaging ini haloy malapa' an mga organo internal pati an mga tatu' kaini da mapara'. Dangan an bangkay na inagonan tiniti'mos sa pankol, an batang kan kahoy na ginuang sa katahawan kaini. An mga ataul na ini sinasaray asin tinatago sa mga lungib na tinutubod kan mga Ibaloi na sagradong lugar.[2]