Tataramon na Masbatenyo

Masbateño
Minasbate
Katutubo sa	Filipinas
Rehiyon	Probinsya nin Masbate (haros bilog na porsiyon kan sentrong isla kan Masbate, ka-entirohang Isla nin Ticao asin sa kabangaang habagat kan isla nin Burias)
Katutubo	Mga Masbateño
Katutubong mga parataram	350,000 (2002) 250,000 L2 speakers Kabilugan: 600,000+ mga parataram
Pamilya nin Tataramon	Austronesyo Malayo-Polinesyo Filipino Sentral Filipino Bisaya Sentral Bisaya Masbateño
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3	msb
Glotologo	masb1238
Mga lugar kun sain pigtataram an Masbateño

An Masbatenyo o Minasbate an mayor na tataramon sa isla kan Masbate. Tulo an diyalekto kaini: Pwedeng apodon tá nin Masbatenyong Sulnopan na lakop sa palibot kan banwaan nin Basud, an Masbatenyong Habagatan na nakasentro sa banwaan kan Cataingin sa habagatang-subangan kan isla asin Masbatenyong Amihanan na nakabase sa haros kabangâ kan amihan na parte kan isla asin sa palibot kan siyudad mismo kan Masbate. Kinakalkulo na nag-aabot sa 530,000 an naggagamit kan tataramon na ini sa kabiyuan.

Sa habagatang-sulnopan kan isla, an mayor na tataramon Ilonggo na mediyo nalahidan nin Bikol asin sa harayong parte kan habagatang-subangan kan isla an mayor na tataramong Sugbuanon.

Igwa pa man nin menor na mga diyalektong Minasbate sa isla kan Ticao na mediyo nakakaiba sa tinataram sa ibang lugar kan isla.

Sa Burias, parte pa kan probinsyang Masbate, an kadaklan Sugbuanon an tinataram puwera sa San Pascual asin sentro kan Claveria na Bikol - Naga an ginagamit.

An ibang otoridad sa lengguwahe linalakop an Masbatenyong tataramon sa terminong Bisakol na iyo an tataramon man sa Katahawang Sorsogon asin sa Habagatang Sorsogon huli sa saindang pagkaaragidan.

Mga halimbawa

Pagkokompara kan Bikol - Naga/Bikol - Legazpi/Masbatenyo:

Bikol - Naga	Bikol - Legazpi	Masbatenyo
dakul	dakul	damo
dakula	dakula	dako
dikit	diit	dyutay
tukdô	turô	tukdô
raot	raot	sira
harong	balay	balay
niyog	niyog	lubi
saldang	aldaw	adlaw
ulay	huron	istoryahan
lingaw	lingaw	limot
ugma	ugma	lipay
anggot	dagit	urit
giraray	gilayon	gihapon
amay	atab	atab
huri	hudyan	urhi
kakan	kaon	kaon
gutom	punaw	gutom
burat	buyonɡ	huboɡ
sakuya	sakuya	sa akon
samuya	samuya	sa amon
satuya	satuya	sa aton

Iba pang mga Halimbawa

• An aluhipan, amo an nagmasid kun adlaw. (Masbatenyo)
• An aluhipan/ulaypan, iyo an nagbantay kun aldaw. (Bikol Sentral)

• Ini si Ramon, amo an mahigos sa tanan na lalaki sa baryo.(Masbatenyo)
• Ini si Ramon, iyo an mahigos(maurop) sa gabos na lalaki sa baryo. (Bikol Sentral)

• Dili na sya nagpapasaway. (Masbatenyo)
• Dai na siya nagpapasaway. (Bikol Sentral)

• Kaunon san miya an isda na prinito. (Masbatenyo)
• Kakanon/Kaunon kan ikos an sirang prinitos/pigpritos.(Bikol Sentral)

Si Elmer P. Wolfenden, sa saiyang adal, nagtaong opinyon na an Bisakol kan Sorsogon asin an Masbatenyo magkaagidan na marhay alagad mas harani an Masbatenyo sa mga sistema gramatikal kan bisayang Hiligaynon ki sa kan sa lengguwaheng Bikol kan Habagatang Luzon o sa Sugbuanon kan probinsyang Cebu sa habagatan kan Pilipinas.

Tanog asin pagsayod

Igwang kag-anom na katanog: b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, asin y dangan tulong tiyaw: a, i, asin o/u an tataramon na Masbatenyo. Mga alopono an mga patanog na o dangan u, alagad ginagamit pirme an u.

Mga numero

Uni an mga numero kan masbatenyo puon saro (1) sagkod sampulo (10)

1 — isad/usad

2 — duwa/duha

3 — tulo

4 — upat

5 — lima

6 — unom

7 — pito

8 — walo

9 — siyam

10 — napulo

Mga hihilngan

• An Satuyang Tataramon - A Study of the Bikol Language), Jason William Lobel asin Fr. William Joseph S. Tria
• A Masbatenyo-English Dictionary, Elmer P. Wolfenden

Mga panluwas na takod

• Diksyunaryo na Masbateño-Ingles