Jump to content

Ingles na Bonin

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Ingles na Bonin
Ingles kan Ogasawara
Subong saHapon
RehiyonMga isla nin Ogasawara (midbid man sa mga isla nin Bonin)
Subong na mga parataram
(dae napetsahang pigura kan Posibleng 1,000–2,000[nangangaipo nin toltolan])
Ingles na Bonin
  • Pasipiko
    • Ingles na Bonin
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3mayo
Glotologoboni1239
IETFcpe-u-sd-jp13

An Ingles na Bonin, o tataramon sa mga isla nin Bonin, sarong kreole na nakasusog sa Ingles kan mga isla nin Ogasawara (impormal na inaapod na mga isla nin Bonin) sa habagatan kan Hapon na may makusog na ulakit nin Hapon, sa lawig kaini, inaapod ini na pinaghalong Ingles asin Hapon.[1]

An Kolonya kan Isla nin Peel iyo an permanente na residente sa kapuruan. Nairukan na an Isla nin Peel (aka Chichijima) kan amay na ikakagsiyam na siglo kan mga parataram nin kagwalong mga tataramon nin Europeo asin Austronesyo, kabali na an Ingles na Amerikano asin Haway. Nagresulta ini sa sarong Ingles na pidyin na naging simbolo kan identidad kan isla.[2] Kan kapinunan kan 1860s, ribu-ribong mga nagtataram nin Hapon an nangirukan sa mga isla, na nagdara nin manlainlain na mga diyalektong Hapones na dara ninda.[3] Sa panahon na ini, nagkreole an pidyin na Ingles kan mga isla sa mga ikaduwa asin ikatolong henerasyon nin parataram. Nagin bilinguwal an mga islanon, asin kadtong inot na parte kan ikaduwampulo na siglo, ininkomporada nin elemento kan Hapon an Ingles na Bonin.[1] Sa bilog na ika-20 siglo, kadaklan sa mga taga-isla, naggamit nin Ingles na Bonin English sa harong. Sa panahon kan pagsakyada kan US kadtong 1946–68, nakanuod an inaapod na "Navy Generation" nin Ingles na Amerikano sa paadalan, halimbawa an pagmukna kan sarong distiksyon nin /l//r/ asin rhotic na /r/ na mayo sa saindang mga magurang.[2] Sa oras na ini, napiritan na mag-ibakwar pabalik sa Hapon an mga residenteng Hapones sa mga isla asin dai na nakabalik sagkod sa naibalik an mga isla nin Bonin sa Hapon.[2] Matapos an pagtatapos kan pagsakyada nin US, nagkaigwa nin paglangkaw sa edukasyon kan tataramon na Hapon asin mga residente nin Hapon sa mga isla. Sa ngunyan, igwang posibilidad na magin monolinguwal an mga hubenon na residente sa manlainlain na mga diyalektong Hapon na haros kaarog kan estandarte kan Tokyo, na may pirang panusugan sa pag-aadal nin Ingles bilang wakang na tataramon sa paadalan.[3] Naipublikar an sarong bilingguwal na pataram na diksyunaryo kadtong 2005.[4]

Tinukdo kan linguwista na taga-Metropolitanong Unibersidad nin Tokyo na si Daniel Long an nasa ibaba nin apat na klase nin Ingles na Bonin na ginagamit kan mga Sulnopanon sa mga isla nin Bonin.

Nakreole nin Ingles na Bonin

[baguhon | baguhon an source]

An Nakreole nin Ingles na Bonin sarong nakreole na nakasusog sa Ingles na ginagamit kan mga Sulnopanon sa mga isla, urog na an mga ikinokonsederar na pangaduwang henerasyon nin mga taga-isla na may mga etnikong ginikanan na Taga-isla kan Pasipiko. Nadarai ini huli ta sa padagos na makasaysayan na imigrasyon asin mga pagbisita sa isla kan mga parataram nin Ingles. Huli ta parating may pakikipagtakodan sa mga subong na nagtataram nin Ingles, dai ini kinokonsederar na sarong tataramon na kreole na may binagong gramatika, alagad sarong nakreole na tataramon na igwang pinasimpleng gramatika asin pagsayod.[2]

Panusugan nin Ingles na Bonin

[baguhon | baguhon an source]

An Panusugan nin Ingles na Bonin sarong diyalektong Ingles na kun sain yaon na poon pa kan na Navy Generation. Huli ta sa edukasyon nin Ingles na itinao sa pangsasakyada kan US, nagin stratified an mga tataramon sa isla, na an Nakreole nin Ingles na Bonin an nagin sarong substrato na tataramon asin an Ingles kan Amerika an nagin superstrato na tataramon. Nagresulta ini sa sarong bakong-nakreolesado na porma nin Ingles, an Panusugan nin Ingles na Bonin.[3]

Koiné na Hapon kan Ogasawara

[baguhon | baguhon an source]

Bago an Ika-II Gubat Pangkinaban, an Koiné na Hapon kan Ogasawara, sarong porma nin koine kan Hapon na pigtataram sa mga taga-isla kan Hapon na nagtataram nin manlainlain na diyalektong Hapon. Mantang igwang dakulang ulakit an diyalektong Hachijō, ta kadakol sa mga taga-isla kan Hapon an hali sa isla nin Hachijō, an ulakit kan lain na mga diyalektong Hapon iyo an mahihiling sa pirang pagkakalainlain nin diyalekto sa kabootan asin pagtataram. Suway pa digdi, huli ta nakua kan mga Sulnopanon sa mga isla an koiné na ini bilang pangaduwang tataramon, an ulakit kaini sa talumpati kan Navy Generation, mahihiling sa saindang pagsubli nin bokabularyo asin ekspresyon nin Ingles asin paggamit nin bakong-panusugan nin sintaks kan Hapon.[3]

Panusugan nin Hapon kan Ogasawara

[baguhon | baguhon an source]

An Panusugan nin Hapon kan Ogasawara sarong diyalekto na nakasusog sa Hapon. Sa sarong panginot na nibel, kaiba ini sa irarom kan payong nin diyalektong Shutoken, na binibilog kan mga Hapon na pigtataram sa metropolitanong lugar kan Tokyo. Arog pa man kaito, an sarong dakulang importansya kan mga pangaran nin flora asin fauna pati na man an mga semantiko at pragmatiko na partikularidad iyo an katangian kan pagtaram sa Ogasawara. Dawa na nag-iirok pa nanggad an mga Sulnopanon sa mga isla, komon na mahiling sana an Panusugan nin Hapon kan Ogasawara na tinataram sa laog kan mga henerasyon nin mga taga-isla pagkatapos magbalik an mga taga-isla kan Hapon sa mga isla pagkatapos kan pagsakyada, huli ta kadakol an pinadakula nin monolingguwal.[2]

Sa yugto kan panahon bago an Ikaduwang Gubat Pankinaban asin an Navy Generation, ginamit an mga barayti nin Ingles asin Hapones na diglossically. Ginamit an Nakreole nin Ingles na Bonin asin Koiné na Hapon kan Ogasawara bilang hababang klase, mantang ginamit an Panusugan nin Ingles kan Bonin asin Panusugan nin Hapon kan Ogasawara bilang halangkaw na klase.

Halong tataramon kan Ogasawara

[baguhon | baguhon an source]

Namantinir an parehas na sintaks asin ponotaktiko kan Hapon asin Ingles sa karakterismo kan Ingles na Bonin asin nairekord an parati na paghahalo kan parehas na mga tataramon sa diskurso. Inapod ni Daniel Long ining halong tataramon na "Ogasawara Mixed Language" (OLM) o Halong tataramon kan Ogasawara. Sa pundasyon nin pagsasaligsig sa Halong tataramon kan Ogasawara, isinuhestyon ni Long na sa ulakit kan pagriribay nin kodigo asin mga sublitaramon, marami nang elementong Ingles an sinubli sa tataramon na Hapones na tinataram kan mga subong na parataram asin mga Sulnopanon sa mga isla. Suway pa digdi, an Navy Generation, na pinadakula kaiba an Koiné na Hapon kan Ogasawara bilang saindang inot na tataramon, na nakaako nin edukasyon na Ingles sa paadalan asin nakipagtakudan sa mga parataram na naghalo nin tataramon na Hapon asin Ingles sa saindang pagtaram, kaya nagin komon an magkahalong pagtataram nin Hapon asin Ingles. Bilang resulta, ipinalagay ni Long na an Halong tataramon kan Ogasawara, homogenized asin pormal kan panahon na naibalik an mga isla sa Hapon pagkatapos kan Ikaduwang Gubat Pankinaban.[2]

Mga toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. 1.0 1.1 Long, Daniel (2006). "English on the Bonin (Ogasawara) Islands". American Speech. Publication of the American Dialect Society, 91 (American Dialect Society (Duke University Press)) 81 (5). ISBN 978-0-8223-6671-3. 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Long, Daniel (2007). "When islands create languages or, Why do language research with Bonin (Ogasawara) Islanders?". Shima: The International Journal of Research into Island Cultures 1 (1): 15–27. ISSN 1834-6057. https://shimajournal.org/issues/v1n1/e.-Long-Shima-v1n1.pdf. 
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Trudgill, Peter (2010). Investigations in sociohistorical linguistics : stories of colonisation and contact. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-91835-3. OCLC 670429011. 
  4. Long, Daniel; Hashimoto, Naoyuki, eds. (2005). Talking Dictionary of the Bonin Islands Language (in Japanese and English). Kagoshima, Japan: Nanpoushinsha. hdl:1959.14/1080063. ISBN 978-4-86124-044-7. 

Plantilya:Mga kreole na nakasusog sa Ingles