Jump to content

Tataramon na Aklanon

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Aklanon
Aklan
Akeanon
Binisaya nga Akeanon
Subong saFilipinas
Rehiyonsa Aklan asin sa pirang parte sa Amihanan-sulnopan kan Capiz
SubongMga tawo nin Aklanon
Subong na mga parataram
460,000 (2000 sensus, kasentrohan nin Aklan)[1]
(Malaynon unknown: 8,500 cited 1973)
Mga Diyalekto
  • Aklanon, Malaynon
Latino;
Historically Baybayin
Opisyal na kamugtakan
Opisyal na tataramon sa
Tataramon na Rehiyonal sa Filipinas
Sa regulasyon kanKomisyon sa Wikang Filipino
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3Arinman:
akl – Aklanon [2]
mlz – Malaynon
Glotologoakla1240  Aklan
An lugar kun saen pinahihiling an lugar kun saen pigtataram an tataramon na Aklanon.

An Aklanon[2] (Akeanon), bistado man sa Aklan,[3][4] , iyo an rehiyonal na tataramon na Bisaya na pigtataram sa provincia nin Aklan sa isla nin Panay sa Filipinas. Naiiba ini sa mga tataramon na Bisaya, ta tibaad ini igwang close-mid back unrounded vowel na [ɤ] na naggaganap bilang parte kan mga diptonggo asin tradisyonal ining pigsusurat sa letrang E arog kan pangaran na Akeanon (Aklanon). Komo, an ponemang ini nirerepresentar man an mga tugang kaining mga tataramon kan Filipinas, arog kan Itbayat, Isneg, Manobo, Samal asin Sagada.[5]

Palatanugan

[baguhon | baguhon an source]

Igwang 21 na mga ponema an Aklanon. Igwa ining 17 mga katanog: p, t, k, b, d, g, m, n, ng, s, h, l, r, w, y, an glottal stop ʔ, asin an voiced velar fricative ɣ. Igwa ining anom na patanog: an tolong subong na i, a, asin u, na kun sain tipikal na sarong imbentaryong patanog kan Bisaya, an kadugangan na e asin o para sa mga sublitaramon asin mga komon na mga pangngaran, asin an naiibang ponema pinag-iiwalan ni Zorc (2005) na maging sarong close-mid back unrounded vowel [ɤ].[5]

Mga patanog

[baguhon | baguhon an source]
Talaan kan mga ponemang patanog kan Aklanon
Atubang Katahawan Likod
Unrounded Rounded
Sarado i u
Mid ɛ ɤ o
Bukas a ~ ɐ

Mga katanog

[baguhon | baguhon an source]
Labial Dental Alveolar Palato-alveolar Palatal Velar Glottal
Nasal m n ŋ
Stop p b t d k g ʔ
Affricate (t͡s) (d͡z) (t͡ʃ) (d͡ʒ)
Fricative (f) (v) s (z) (ʃ) ɣ h
Approximant l j w
Flap ɾ ~ r

Madadangog man an /t͡ʃ, d͡ʒ/ gikan sa mga sublitaramon bilang palatal stops [c, ɟ]. Madadangog man an /l/ bilang [ɫ] asin maninigo man na iribay sa [d].

  1. Inakeanon sa Ethnologue (18th ed., 2015)
    Malaynon sa Ethnologue (18th ed., 2015)
  2. 2.0 2.1 "Documentation for ISO 639 identifier: akl". ISO 639-3 Registration Authority – SIL International. Retrieved 2017-07-06. Name: Aklanon 
  3. Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na Glottolog
  4. "Aklan (less commonly Aklanon)". Merriam-Webster Dictionary. Merriam-Webster, Incorporated. Retrieved 2017-07-06. 
  5. 5.0 5.1 Beato A. de la Cruz; R. David Paul Zorc (1968). A Study of the Aklanon Dialect. Volume 1: Grammar (PDF). Washington, DC: Peace Corps. 

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]