Mga tataramon na Filipino

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Jump to navigation Jump to search
Confusion colour.svg Dai ini ikaribong sa tataramon na Filipino.
Hilngon man: Mga tataramon kan Filipinas
Filipino
Heograpikong
Distribusyon		Filipinas
Norteng Sulawesi, Indonesya
Subangan na Sabah, Malaysia
Isla nin Orchid, Taiwan
Pag-uuring panlinguwistikoAustronesyo
Protong TataramonProto-Filipino
Mga subdibisyon
ISO 639-2 / 5phi
GlottologMayo
grea1284  (Greater Central Philippine)[1]
{{{mapalt}}}
An mga tataramon na Filipino, per Adelaar asin Himmelmann (2005)

An mga tataramon na Filipino (Ingles: Philippine languages, Espanyol: Las lenguas filipinas), o mga tataramon na Filipinas, sarong grupo nin tataramon na kabali sa pamilya nin tataramon na Austronesyo. Saróng panukala ini ni Robert Blust kan taong 1991 na nagmumungkahi na an gabos na mga tataramon sa Filipinas asin norteng Sulawesi, apwera sa Sama-Bajaw asin pirang mga tataramon sa Palawan, iyo an nagbubuo sa subpamilya kan mga tataramon na Austronesyo. Komo harani an Filipinas sa katahawan nin paglawig kan Austronesyo puón sa Pormosa, igwa ining kadiit na kaibhang pantataramon sa higit-kumulang na 150 na tataramong Filipino, na pigmumungkahi na napawi an amay na pagkakaibhan sa pagkawarak kan ninuno nin mga modernong tataramon na Filipino.[2][3]

Pigbubuo an mga tataramon na Filipino bilan pinakagurang sa pamilya nin Austronesyo na bakong-Pormosano, na kun saen nag-iiral pa langgad an mga tanog na schwa asin asonansyang d-r kan proto-Austronesyo na nawará sa mga tataramon na Sunda-Sulawesi.

Pagkokumparar kan mga bokabularyo[liwaton | liwaton an gikanan]

Bikol Sentral saro duwa tulo upat tawo harong ayam niyog aldaw ba-go kita ano kalayo
Proto-Austronesyo isa duSa telu Sepat Cau Rumaq asu niuR qalejaw baqeRu i-kita n-anu apuy
Yami (Tao) ása dóa (raroa) tílo (tatlo) apat (ápat) tao vahay chito niyoy araw vayo yaten ango apoy
Ibatan asa dadowa tatdo apat tao vahay chito niyoy araw va-yo yaten ango apoy
Ilokano maysa dua tallo uppat tao balay aso niog aldaw baro sitayo ania apoy
Ibanag tadday dua tallu appa' tolay balay kitu niuk aggaw bagu sittam anni afi
Gaddang antet addwa tallo appat tolay balay atu ayog aw bawu ikkanetam sanenay afuy
Pangasinense sakey dua, duara talo, talora apat, apatira too abong aso niyog ageo balo sikatayo anto pool
Kapampangan métung adwâ atlû ápat táu balé ásu ngúngut aldô báyu íkatamu nánu api
Tagalog isa dalawa tatlo apat tao bahay aso niyog araw bago tayo (kata) ano apoy
Bikol Rinconada əsad darwā tolō əpat tawō baləy ayam noyog aldəw bāgo kitā onō kalayō
Waray usa / sayo duha tulo upat tawo balay ayam/ido lubi adlaw bag-o kita ano kalayo
Romblomanon isa duha tuyo upat tawo bayay ayam niyog adlaw bag-o kita ano kalayo
Asi usa ruha tuyo upat tawo bayay iro nidog adlaw bag-o kita ni-o kayado
Onhan isya darwa tatlo ap-at tawo balay ayam niyog adlaw bag-o kita ano kalayo
Aklanon isaea daywa tatlo ap-at tawo baeay ayam niyog adlaw bag-o kita ano kaeayo
Kinaray-a sara darwa tatlo apat taho balay ayam niyog adlaw bag-o kita, tatən ano kalayo
Hiligaynon isa duha tatlo apat tawo balay ido lubi adlaw bag-o kita, taton ano kalayo
Sugbuanon usa duha tulo upat tawo balay iro lubi adlaw bag-o kita unsa kalayo
Maranaw isa dowa t'lo phat taw walay aso neyog gawi'e bago tano tonaa apoy
Tboli sotu lewu tlu fat tau gunu ohu lefo kdaw lomi tekuy tedu ofih
Tausug hambuuk duwa tu upat tau bay iru' niyug adlaw ba-gu kitaniyu unu kayu
Mongondow inta' dua tolu opat intau baloi ungku' cekut singgai mo-bagu kita onda tulu'
Gorontalo tuwewu duluwo totolu wopato tawu bele 'apula sekat dulahu bohu 'ito wolo tulu
Tombulu (Minahasa) esa zua (rua) telu epat tou walé asu po'po' endo weru kai, kita apa api

Mga Toltolan[liwaton | liwaton an gikanan]

  1. ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Greater Central Philippine". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. ↑ Adelaar & Himmelmann (2005)
  3. ↑ More diverse Philippine-type are found in Borneo.

Mga Panluwas na Takod[liwaton | liwaton an gikanan]

Pinaghugot gikan sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mga_tataramon_na_Filipino&oldid=172812"