Tataramon na Kabalian

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Kabalian
Cabalianon, Kinabalianon
Kinabalian
Katutubo saFilipinas
RehiyonSan Juan, Southern Leyte
Katutubong mga parataram
14,000 (2009)[1]
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3cbw
Glotologokina1252

An tataramon na Kabalian (Cabalian), Kinabalian, saróng tataramon na tinataram sa munisipalidad nin San Juan sa provincia nin Southern Leyte in the Filipinas. Kaano-ano kaini an Waray-Waray.

Bokabularyo[baguhon | baguhon an source]

Bikol Katahawan na Tagalog Cebuano Southern Leyteño Kabalian
ayam aso irô irô idò
ikos pusà iríng iríng idíng
harong bahay baláy ba:ay bayáy
kalayó apóy kalayo kajo kayajo
lalaki lalaki lalaki laki layaki
babaye babae babaye baji babaji

Komparasyon sa tataramon na Cabalianon, Surigaonon, Cebuano, asin Waray[baguhon | baguhon an source]

Bikol Katahawan na Cebuano Waray Surigaonon Cabalianon
Ano an saimong pangaran? Unsa ang ngalan nimo? Ano tim ngaran? Omay imo ngayan? Uno may (= Umay) imo ngayan?
An pangaran ko Juan./ Juan an sakong pangaran. Ang ngalan nako Juan. An ak ngaran Juan. An ako ngayan Juan. An ako ngayan Juan.
Kumusta ká? Kumusta ka? Kumusta ka? Kumusta kaw? Kumusta kaw?
Marhay man. Maayo da/ra usab Maupay la gihap. Marajaw da/ra i-/sab ako. Maajo da/ra i-/sab/-sad.
Hain/Nasain si Pedro? Hain/asa man si Pedro? Hain hi Pedro? Haman si Pedro? Hai/-n man (= Haman) si Pedro?
Yaon siya sa harong. Tua siya sa balay. Adto hiya ha balay. Jadto sija sa bayay. Adto sija sa bayay.
Dios Mabalos/Salamat/Salamaton Salamat Salamat Salamat Salamat
Nag'iistar ako sa ______. Nagpuyo ako sa _____. Naukoy ak ha ______. Naghuya aku sa _____. Nagpujo/Naghunong ko sa ______.
Yaon ako digdi/digdi yo sa harong. Dia ko sa balay. Adi ak ha balay. Jari ako sa bayay. Ari a-/ko sa bayay.
Gutom na ako. Gigutom ko. Nagugutom ak/-o. Taggutom ako Gigutom a-/ko. commonly: Gigusla ko.
Uni/Yaon siya sa eskwelahan. Tua siya sa iskwelahan. Adto hiya ha iskwelahan. Jadto sija sa iskuylahan. Adto sija sa iskuylahan.
Ngunyan Karon Yana Kuman Kuman
Atyan Unya Niyan Ngaj-an Ngaj-an
Anong aldaw ngunyan? Unsa nga adlaw karon? Ano nga adlaw yana? Oman na adlaw kuman? Uno man (= Uman) adlawa kuman?
Anong aldaw ka mahalí/mahale? Unsa nga adlaw ka molarga? Ano nga adlaw ka malarga? Unu na adlaw kaw mularga? Or: Kun-o kaw mularga? Uno man (= Uman) adlawa kaw molarga?
An lakaw ko kan nakaagi pang Sabado. Ang lakaw naku niadtong sabado. An akon lakat hadton sabado. An ako panaw adton sabado. An ako panaw sadton sabado.
Kasuarin/nuarin/Kan suarin sinda nagkakan? Kanus-a sila mikaon? Kakan-o hira kumaon? Kagan-o sila nangaon Kanus-a sila nangaon?
Kasuarin/Nuarin/Kan suarin ka uminabot/nag-abot? Kanus-a ka miabot? Kakan-o ka umabot? Kagan-o man kaw nin-abot? Kanus-a man kaw noabot
Kasuarin/Nuarin/Kan suarin ka naduman sa eskwelahan? Kanus-a ka moadto sa iskwelahan? San-o ka makadto ha iskwelahan? Kun-o man kaw mukadto sa iskuylahan? Kanus-a man kaw mokadto sa iskuylahan?
Masaen/Masain ka? Asa ka paingon? Makain ka? Haman kaw pasingud? Or: Haman kaw mukadto? Hai/n man (= Haman) kaw pasingod? Or: Ngain kaw singod?
Siisay kaini/ Siisay ining tawong ini? Kinsa na nga tawhana? Hin-o iton hiya? Siman jaon? Or: Siman jaon sija? Sin-o man (= Siman) ton tawhana? Or: Sin-o man (= Siman) jaon?
Siisay an may kagsadiri kaining bado? Kang kinsa nga sinina kini? Kanin-o ini nga bado? Kanin-o ini baro? Kanin-o man (= Kaman) ini sininaa?
Nasain/Hain si nanay/mama? Asa/Hain si nanay? Hain hi nanay? Haman si nanay? Hai/-n man (= Haman) si nanay?
Kasuarin/Nuarin/Kan suarin ka iminundag/ipinangaki? Kanus-a ka gipanganak/natawo? Kakan-o ka gin-anak/natawo? Kagan-o man kaw tag-anak/natawo? Kanus-a man kaw gipanganak/natawo?
Táno ka naghihibi? Ngano nga nagahilak ka? Kay ano nga nagtatangis ka? Oman nagtuwaw man kaw? Ngano man (= Ngaman) nagtuwaw man kaw?
Páno ka maturog? Unsaon man nimo pagkatulog? Aanhon man nimo pagkaturog? Unhon man nimo pagkatuyog? Unhon man nimo pagkatuyog?

Mga Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Kabalian sa Ethnologue (18th ed., 2015)