Mga tataramon na Katahawan na Filipino

Katahawan na Filipino
Heograpikong; Distribusyon	Filipinas
Pag-uuring panlinguwistiko	Austronesyo Malayo-Polinesyo Filipino Mas Dakulang Katahawan na Filipino Katahawan na Filipino; ; ; ;
Mga subdibisyon	Tagalog; Bikol; Mansakan; Bisayá;
Glottolog	cent2246

An mga tataramon na Katahawan na Filipino iyo an pinakalakop na grupo kan mga tataramon sa Filipinas, na ipinagtataram sa Habagatan na Luzon, Visayas, Mindanao, asin sa Sulu. An mga ini man an pinakamatawo, kaiba an Tagalog (sagkod Filipino), Bikol, asin an darakulang tataramon na Bisaya arog kan Cebuano, Hiligaynon, Waray, Kinaray-a, asin an Tausug, na kabali sa apatnapulong (40) pinakadakulang mga tataramon sa nasyon.^[2]

Pagsusuruway-suway[baguhon | baguhon an source]

Pangkagabsan[baguhon | baguhon an source]

Parating nasasakop kan arog kaini an mga tataramon (mga tataramon sa italics minatukdo sa solong tataramon):

Tagalog (dai mababa sa 3 diyalekto sa habagatan na Luzon)
Bikol (8ng mga tataramon sa Rawis nin Bikol)
Bisaya (18ng mga tataramon an ipinagtataram sa kabilugan kan Visayas, na iyo man sa habagatan na Luzon, amihanan-subangan na Mindanao asin Sulu)
Mansakan (11ng mga tataramon kan Rehiyon nin Davao)
Manide–Inagta (2ng mga tataramon)

Igwang kadugangan apwera sa mga tataramon kan bulod-tribal kan Aeta na daing kasiguraduhan na kaakibat: Ata, Sorsogon Ayta, Tayabas Ayta, Karolanos (Amihanan na Binukidnon), Magahat (Habagatan na Binukidnon), Sulod, asin Umiray Dumaget.

Sa katotoohan, pigbibilog an kadaklan sa mga tataramon na Katahawan na Filipino nin sarong dialect continuum asin dai pwedeng matukdo nin suway bilang suway na tataramon. Nailista ni Blust (2009) na an medyo hababang pagkakalainlain na madudugangan sa mga tataramon na Bisaya nin huli ta sa dai pa nahahaloy na pagpapalawig kan populasyon.^[3]

Gallman (1997)[baguhon | baguhon an source]

Ipinagklasipikar ni Andrew Gallman (1997)^[4] an mga tataramon na Katahawan na Filipino bilang mga minasunod:

Tagalog
Bikol
Habagatan na Katahawan na Filipino (Bisaya)
- Sulnopan na Bisaya
- Banton
- Katahawan na Bisaya
- Sinugbuanon
- Subangan nin Mindanao
  - Amihanan na Subangan nin Mindanao
    - Sinugbuanon
    - Mamanwa
    - Surigaonon
    - Butuanon-Tausug
  - Katahawan na Subangan nin Mindanao
    - Kamayo
    - Dabawenyo (Banganga)
    - Dabawenyo (Digos)
  - Habagatan na Subangan nin Mindanao
    - Mandaya (Kabasagan)
    - Mandaya (Caraga)
    - Mansaka, Mandaya (Maragusan), Mandaya (Boso)
      - (Sanga)
        Mandaya (Islam)
        
        Kalagan (Kaagan), Kalagan (Tagakaulu)

Mas Dakulang Katahawan na Filipino (Blust)[baguhon | baguhon an source]

Ipinagsaysay ni Blust (1991)^[5] na an Katahawan na asin Habagatan na na Filipinas, igwang hababang lingguwistiko na pagkakalainlain. Ipinagbase sa eksklusibong pagheras nin leksikong mga inobasyon, pinaggibo niya an pan-irarom na pugro na mas dakulang Katahawan na Filipino na naglaag sa sanga nin Katahawan na Filipino kaiba an Habagatan na Mangyan, Palawan, Danao, Manobo, Subanon asin mga tataramon na Gorontalo–Mongondow, na madudugangan sa Amihanan na Sulawesi. (Hilingon man mga tataramon na Filipino.)

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Central Philippine". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
↑ Ethnologue .
↑ Blust, Robert A. The Austronesian Languages. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2009. ISBN 0-85883-602-5, ISBN 978-0-85883-602-0.
↑ Gallman, Andrew Franklin. 1997. Proto East Mindanao and its internal relationships. Philippine Journal of Linguistics, Special monograph issue, no. 44. Manila: Linguistic Society of the Philippines.
↑ Blust, Robert (1991). "The Greater Central Philippines hypothesis". Oceanic Linguistics 30 (2): 73–129. doi:10.2307/3623084.

Sarong saringsing na artikulo ini sa Tataramon. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.

[Glottolog-1] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Central Philippine". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.

[2] Ethnologue .

[Blust09-3] Blust, Robert A. The Austronesian Languages. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2009. ISBN 0-85883-602-5, ISBN 978-0-85883-602-0.

[4] Gallman, Andrew Franklin. 1997. Proto East Mindanao and its internal relationships. Philippine Journal of Linguistics, Special monograph issue, no. 44. Manila: Linguistic Society of the Philippines.

[5] Blust, Robert (1991). "The Greater Central Philippines hypothesis". Oceanic Linguistics 30 (2): 73–129. doi:10.2307/3623084.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]