Mga tataramon na Sentral Filipino
| Sentral Filipino | |
|---|---|
| Heograpikong Distribusyon | Filipinas |
| Pag-uuring panlinguwistiko | Austronesyo
|
| Mga subdibisyon | |
| Glottolog | cent2246[1] |
An mga tataramon na Sentral Filipino iyo an pinakalakop na grupo kan mga tataramon sa Filipinas, na ipinagtataram sa sur na Luzon, Visayas, Mindanao, asin sa Sulu. An mga ini man an pinakamatawo, kaiba an Tagalog (sagkod Filipino), Bikol, asin an darakulang tataramon na Bisaya arog kan Cebuano, Hiligaynon, Waray, Kinaray-a, asin an Tausug, na kabali sa apatnapulong (40) pinakadakulang mga tataramon sa nasyon.[2]
Pagkaklasipikar[liwaton | liwaton an gikanan]
Pangkagabsan[liwaton | liwaton an gikanan]
Parating nasasakop kan arog kaini an mga tataramon (mga tataramon sa italics minatukoy sa solong tataramon):
- Tagalog (dai mababa sa 3 diyalekto sa habagatang Luzon)
- Bikol (8ng mga tataramon sa Rawis nin Bikol)
- Bisaya (18ng mga tataramon an ipinagtataram sa kabilugan kan Visayas, na iyo man sa habagatan na Luzon, norte-subangan na Mindanao asin Sulu)
- Mansakan (11ng mga tataramon kan Rehiyon nin Davao)
- Manide–Inagta (2ng mga tataramon)
Igwang kadagdagan apwera sa mga tataramon kan burol-tribal kan Aeta na daing kasiguraduhan na kaakibat: Ata, Sorsogon Ayta, Tayabas Ayta, Karolanos (Amihanang Binukidnon), Magahat (Habagatang Binukidnon), Sulod, asin Umiray Dumaget.
Sa katotoohan, pigbubuo an kadaklan sa mga tataramon na Sentral Filipino nin sarong dialect continuum asin dai pwedeng matukoy nin suway bilang suway natataramon. Natala si Blust (2009) na an medyo hababang pagkakaiba-iba na madudugangan sa mga tataramon na Bisaya nin huli ta sa kamakailang pagpapalawak kan populasyon.[3]
Gallman (1997)[liwaton | liwaton an gikanan]
Ipinagklasipikar ni Andrew Gallman (1997)[4] an mga tataramon na Sentral Filipino bilang mga minasunod:
- Tagalog
- Bikol
- Habagatan Katahawan na Filipino (Bisaya)
- Sulnupan na Bisaya
- Banton
- Katahawan na Bisaya
- Sebwano
- Subangan nin Mindanao
- Norteng Subangan nin Mindanao
- Cebuano
- Mamanwa
- Surigaonon
- Butuanon-Tausug
- Sentral Subangan nin Mindanao
- Sur na Subangan nin Mindanao
- Norteng Subangan nin Mindanao
Mas Dakulang Sentral Filipino (Blust)[liwaton | liwaton an gikanan]
Ipinagsaysay ni Blust (1991)[5] na an sentral asin sur na Filipinas, igwang hababang lingguwistiko na pagkakaiba-iba. Ipinagbase sa eksklusibong pagheras nin leksikong mga inobasyon, pinaggibo niya an sub-grupo na mas dakulang Sentral Filipino na naglaag sa sanga nin Sentral Filipino kaiba an Sur na Mangyan, Palawan, Danao, Manobo, Subanon asin mga tataramon na Gorontalo–Mongondow, na madudugangan sa Norteng Sulawesi. (Hilingon man mga tataramon na Filipino.)
Toltolan[liwaton | liwaton an gikanan]
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Central Philippine". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ Ethnologue.
- ↑ Blust, Robert A. The Austronesian Languages. Canberra: Pacific Linguistics, Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University, 2009. ISBN 0-85883-602-5, ISBN 978-0-85883-602-0.
- ↑ Gallman, Andrew Franklin. 1997. Proto East Mindanao and its internal relationships. Philippine Journal of Linguistics, Special monograph issue, no. 44. Manila: Linguistic Society of the Philippines.
- ↑ Blust, Robert (1991). "The Greater Central Philippines hypothesis". Oceanic Linguistics 30 (2): 73–129. doi:.
| Opisyal na mga tataramon | |
|---|---|
| Mga tataramon na Rehiyunal | |
| Katutubong mga tataramon (kan rehiyon) | |
| Immigranteng mga tataramon | |
| Pansinyal na tataramon | |
| Historikal na mga tataramon |
|
