Bikol Sentral
| Bikol Sentral | ||
|---|---|---|
| Pigtataram sa: | Filipinas | |
| Rehiyon: | Rehiyon Bikol | |
| Total na parataram: | 4,253,000[1] | |
| Pamilya nin tataramon: | Malayo-Polinesyo Borneo-Filipinas Sentral na Filipinas Mga tataramon na Bikol Bikol Sentral |
|
| Sistema nin pagsurat: | Latin (Filipino variant); Nakasurat sa Baybayin kan panahon |
|
| Official status | ||
| Opisyal na tataramon kan: | none | |
| Sa regulasyon kan: | Komisyon sa Wikang Filipino (Commission on the Filipino Language) |
|
| Mga koda nin tataramon | ||
| ISO 639-1: | mayò | |
| ISO 639-2: | bik | |
| ISO 639-3: | bcl — Central Bikol | |
| Note: Pwedeng igwang mga simbolong IPA phonetic sa Unicode sa pahinang ini. Hilingon an IPA chart para sa Ingles para sa lyabeng sa pagtaram basado sa Ingles-. | ||
-
- Para sa mga tataramon na Bikol, hilingon tabì an Mga tataramon na Bikol
An tataramon na Bikol Sentral (Ingles: Central Bikol) o Bikol sana[2], an pinakapigtataram asin pinakanasasabòtan na tataramon sa Rehiyon Bikol. Ini an sarô sa mga panginot na tataramon sa Filipinas na pigtataram kan 4,253,000 katawo.[1]
Sosog sa pagklasipikar ni Curtis McFarland sa mga tataramon sa rehiyon kan pamilya nin mga tataramon na Bikolnon, kabali an tataramon na ini sa Coastal Bikol.[3] Pigtataram ini sa dakulang parte kan Camarines Sur, subangan na parte kan Albay, sulnopan kan Camarines Norte, asin gamping norte kan Sorsogon sagkod isla nin Burias sa Masbate.
Mga laog
Mga diyalekto[liwaton | liwaton an gikanan]
Igwa nin limang diyalekto an tataramon na Bikol Sentral:
Bikol Naga[liwaton | liwaton an gikanan]
An diyalektong Bikol Sentral Naga o "Bikol-Naga" na pigtataram sa primer asin segundo distrito kan Camarines Sur (lain sa Del Gallego), syudad nin Naga, sagkod San Pascual, Masbate iyo an pig-aapod na "standard Bikol". Nasasabòtan ini kan kadaklan na parataram nin mga tataramon na Bikol.
Sa mga ibang parte kan Camarines Sur tinataram an mga tataramon na Rinconada Bikol asin Buhi Bikol.
Bikol Legazpi[liwaton | liwaton an gikanan]
An diyalektong Bikol Sentral Legazpi o "Bikol-Legazpi"[4] iyo an tataramon sa mga Syudad nin Legazpi asin Syudad nin Tabaco sa probinsya nin Albay, pati sa mga banwaan nin Malinao, Malilipot, Bacacay, Sto. Domingo, Manito, Rapu-Rapu. Ini man an tataramon kan distrito nin Bacon sa Syudad nin Sorsogon asin sa banwaan nin Magallanes sa probinsya nin Sorsogon.
Dakula an impluwensya kaining diyalekto sa mga ibang parte kan probinsya nin Albay saka Sorsogon huli ta piglalakop ini kan mga estasyon nin radyo asin telebisyon hali sa Legazpi.
Sa mga ibang parte kan Albay tinataram an Libon Bikol, Bikol Sulnopan na Albay asin Miraya Bikol.
Bikol Partido[liwaton | liwaton an gikanan]
An diyalektong Bikol Sentral Partido o "Bikol-Partido"[4] iyo an tataramon kan mga banwaan nin Tigaon, Ocampo, Sangay, San José, Goa, Lagonoy, Caramoan asin Garchitorena sa probinsya nin Camarines Sur, pati sa mga banwaan nin Tiwi, Albay asin San Andres, Catanduanes.
Bikol Daet[liwaton | liwaton an gikanan]
An diyalektong Bikol Sentral Daet o"Bikol-Daet"[4] iyo an tataramon kan mga banwaan nin Daet, San Vicente, Talisay, Mercedes asin Basud, sa probinsya nin Camarines Norte.
Tagalog an tataramon sa mga ibang banwa kaining probinsya.
Bikol Virac[liwaton | liwaton an gikanan]
An diyalektong Bikol Sentral Virac o "Bikol Virac"[4] iyo an tataramon kan mga banwaan nin Virac, Bato, San Miguel, Baras, Gigmoto asin Cololbon, sa parteng sur kan probinsya nin Catanduanes. Sosog ki Malcolm Mintz, iba asin distinto an tataramon sa parteng norte kaining isla na bakong sakop nin pig-aapod na Bikol Sentral alagad kan tataramon na Bikol Norteng Catanduanes.
Ikinaklasipikar man bilang suhay na tataramon kan Ethnologue bilang Southern Catanduanes Bikol an diyalektong ini.
Iba pang mga tataramon na Bikol sa kapatagan[liwaton | liwaton an gikanan]
- Rinconada Bikol
- Buhi Bikol
- Libon Bikol
- Bikol Sulnopan na Albay
- Miraya Bikol
- Bikol Norteng Catanduanes
Mga toltolan[liwaton | liwaton an gikanan]
- ↑ 1.0 1.1 Bikol, Central in Philippines Websityo kan Joshua Project
- ↑ Bicolano, Central Ethnologue
- ↑ McFarland, Curtis D. The Dialects of the Bikol Area. Ph.D. dissertation. New Haven: Dept. of Linguistics, Yale University, 1974.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Malcolm W Mintz. BIKOL DICTIONARY: Incorporating the 17th century Vocabulario de la lengua Bicol Marcos de Lisboa
